Bacillus Prof.Dr.Devran Gerçeker

Bacillus cinsi Aerop ve fakültatif üreyen Gram pozitif veya Gram negatif mikroorganizmaları içerir. Ortak özellikleri ENDOSPOR oluşturma yetenekleridir.

Bacillus cinsi Aerop,fakültatif aerob ve sporlu Clostridium cinsi Mutlak anaerob, sporlu basillerdir.

Bacillus Cinsi Bu cins içinde yaklaşık 269 tür yer alır . Şarbon basili en önemlisidir, biyolojik savaş etkenidir . 2001 yılında ABD posta ile gönderilen zarflarda insanlara karşı kullanılmıştır. . Bacillus anthracis ( En önemli tür) İnsan patojen Klinik bulgu ile izolasyonu mümkündür Zoonoz

Bacillus cereus Doğada bulunan bir mikroorganizmadır Gastroenterit Travmatik göz enfeksiyonları Katater ilişkili sepsis Besin zehirlenmelerinin etkenlerindendir Bacillus subtilis Çevrede, doğada bulunan türdür

Bacillus anthracis Tarihte uzun zamandır bilinen bir bakteridir 1x3-8 m boyutlarında oval, büyük basillerdir Hareketsiz, Aerop Invitro koşullarda da kapsülü bulunur

Çevre şartlarına dayanıklılık sağlayan spor yapısı bulundurur 2-3 günlük kültürlerde spor görülür Klinik örneklerde (doku) spor olmaz

Merkezi veya subterminal sporlu , Klinik materyalden izole edildiğinde tek,tek veya ikili görülse de kültürde zincir yapar

Virulans faktörleri Kapsül Polipeptid yapısındadır. Bakterinin fagosite olmasını önler. CapA, CapB, CapC,CapD ve CapE genleri kapsülün Polygammaglutamik asit sentezinden sorumludur pXO2 plazmidi üzerinde taşınır.

Koruyucu Antijen (PA) Ödem yapıcı faktör ( EF) Letal faktör (LF,öldürücü faktör) En bilinen proteinlerdir toksinleri oluştururlar Bakteri pXO1 plazmidinde üç protein bileşenleri için pagA ,cya ve lef genlerini taşır.

Koruyucu antijen bir proteindir, toksik değildir , EF ile beraber ödem toksinini oluşturur. Beyin, kalp v.s, iskelet kası,makrofaj yüzeyindeki reseptöre bağlanır. Bu antijen B.anthracis’in en immunojenik proteinidir.

EF-ödem toksin sıvı toplanmasından sorumludur EF-ödem toksin sıvı toplanmasından sorumludur. Bu toksin cAMPaktivitesini arttırır

Letal faktör (LF,öldürücü toksin) Bu toksinin metalloproteaz aktivitesi TNF-α, İnterlökin 1-β ve diğer öncül inflamatuvar sitokinlerin salınması için Makrofajları uyarır. LF ve EF konağın doğal immun sistemini baskılar

Şarbon ( Antrax ) Etkeni B. anthracis olan bir hastalıktır Ot yiyen evcil hayvanların hastalığıdır İnsana direk temas ( çoban,kasap) veya kirlenmiş hayvan ürünleri ile geçer. Hayvan aşılaması olmayan ülkelerde problemdir.

Sporlu yapısı nedeniyle biyolojik savaş veya biyoterör ajanı olarak kullanılır 2001, ABD 2,500 - 55,000 spor alınması letaldir

Sverdlovsk, SSCB, 1979’da silah olarak kullanıldı 1992’de Başkan Brejnev doğruladı, 64 ölüm, 94 hastalık olgusu Güney Afrika ‘da 1978-1980 arası Rodezya ve Güney Afrikalı ayrılıkçı güçler kullandı 10700 hastalık, 182 ölüm olgusu Japonya,Tokyo’da 1993’de bir mezhep grubu aşı suşu kullandı, yaralanma olmadı ABD’de 2001’de ikiz kulelerin yıkılması teröründe 11 akciğer şarbonu olgusu, 5 ölüm

Deri Akciğer Gastrointestinal tipi bulunur.

Şarbon enfeksiyonlarının % 95 i Kontamine toprak,deri, keçi kılı ve yünü gibi enfekte hayvanların ürünlerindeki bakteri sporlarının inokülasyonu ile olur

Deri şarbonunda etrafı veziküllerle çevrili ülserleşme , kabuklaşma ve ağrısız papül, ağrılı lenfadenopati gelişebilir

Başlangıçta ateş,ödem ve lenfadenopati gibi non spesifik belirtiler olur sonra sepsis ve nörolojik bulgular görülür Hemen tedavi başlanmazsa ölüm mutlaktır.

Gastrointestinal şarbonda bölgesel lenfadenopati , ödem ve sepsise yol açan invazyon bölgesinde ülserler oluşur ( ağız, özofagus, bağırsak)

Anthrax (Şarbon) - tanısı Örnekler Deri lezyonundan sürüntü veya yara sıvı Kan Balgam Laboratuvar inceleme Gram boyası, DFA Kültür ,İzolatın identifikasyonu ELISA, İmmunhistokimyasal yöntemler, PCR, Burun sürüntü örneği tarama amaçlı

Anthrax – tedavi ve korunma Penicillin genel olarak duyarlı AMA direnç başlamıştır Siprofloksasin veya Doksisilin şimdilik ilk seçenek Akciğer tipinde kombine kullanılmalıdır. ( Rifampin, vankomisin, İmipenem Klindamisin, Klaritromisin ) Sulfonamid ve geniş spektrumlu sefalosporinlere dirençlidir.

Korunma Hayvanların aşılanması insanları da korur Endüstüriyel standartların yükselmesi Laboratuvar güvenliğinin sağlanması Maruz kalınması halinde ilaç profilaksisi

Korunma Risk grupları Veteriner, Laboratuvar çalışanları Mezbaha çalışanları Askeri personel Cell-free filtrate Toksin aşısı uygulanır, lokal ağrı,baş ağrısı,döküntü vs. gibi yan etkiler

Korunma Hastalık saptandığında, Bildirimi zorunludur Karantina uygulanır Hayvan ölüleri kireçle çevrilen toprağa gömülür Koruyucu giysi kullanılmalıdır

Korunma İlk dezenfeksiyon 10% formaldehyde 4% glutaraldehyde (pH 8.0-8.5) Temizleme Sıcak su,fırçalama,koruyucu kıyafet Son dezenfeksiyon 10% formaldehid 4% glutaraldehid(pH 8.0-8.5) 3% hydrogen peroksit, 1% peracetic asit

Bacillus cereus Büyük, hareketli saprofit,basildir Isıya dayanıklı sporlu Isıya ve asite dayanıklı toksin (Emetik sendrom Isıya labil Enterotoksin (Diyareal hastalık) İnkübasyon süresi 8-16 saattir.

Göz enfeksiyonlarının nedeni tam bilinmemektedir. 3 toksin sorumludur. Nekrotik toksin Serolizin Fosfolipaz C Göz harabiyeti yapar. B.anthracis’in toksin geni taşıması halinde ciddi pnömoni etkeni olarak izole edilmiştir.

Gaz veya ısı erilization Gamma ışınları Sporlar, ısı,ışık, kuruluğa ve dezenfektanların bir kısmına dayanıklıdır. Duyarlı olduklar; Formaldehyde (5%) Glutaraldehyde (2%) Sodium hidroksit (NaOH) (10%) Bleach Gaz veya ısı erilization Gamma ışınları

Laboratuvar tanı –Fazla sayıda basilin besinlerden izole edilmesi Laboratuvar işlemleri aynıdır . Tedavi penisilin ve sefalosporinler etkisizdir. Vankomisin,Klindamisin, Siprofloksasin ve Gentamisin kullanılır.