(Avian influenza virus) Kuş gribi virüsü (Avian influenza virus) Prof. Dr. Ayhan KUBAR GATA Viroloji BD.
İnfluenza virüs Orthomyxoviridea familyasının tek üyesi ss RNA genom - helikal nükleoprotein (NP) - 8 segmentli ribonükleoprotein (RNP) Zarflı virus 80-120nm Pleomorfik (Filamentöz, sferik) - Nöraminidaz (N1N9) - Hemagglütinin (H1H16) LP zarf Isı, kuruluk, deterjanlar ve kimyasal çözücülere duyarlı
İnfluenza virüsün bir başka şematik görünümü Zarf Nükloekapsid (helikal) Nöraminidaz Hemagglütinin Matriks Protein RNA-bağımlı RNA polimeraz Nükleoprotein İnfluenza virüsün bir başka şematik görünümü
İnfluenza virüslerin elektron mikroskop görüntüleri (Negatif boyama yöntemiyle): hemaglutinin ve nöraminidaz çıkıntıları etraflarında bir hale görüntüsü oluşturmaktadır.
İnfluenza A virüs replikasyonu
İnfluenza virüs Orthomyxoviridea familyasının tek üyesi ss RNA genom - helikal nükleoprotein (NP) - 8 segmentli ribonükleoprotein (RNP) Zarflı virus 80-120nm Pleomorfik (Filamentöz, sferik) - Nöraminidaz (N1N9) - Hemagglütinin (H1H16) LP zarf Isı, kuruluk, deterjanlar ve kimyasal çözücülere duyarlı
İnfluenza A virüs replikasyonu
İnfluenza virüs proteinleri Segment Protein Fonksiyonu 1 PB2 Transcriptase ve cap bağl. 2 PB1 Transcriptase ve uzama 3 PA Transcriptase ve proteaz 4 HA Haemagglutinin 5 NP RNA’nın bağl. transk komp. taşın 6 NA Virüsün ayrılmasını 7 Mp1 Viryonun major protein Mp2 Mebranla sıkı ilişkili protein 8 NS1 RNA’nın parçalanma ve taşınmasında NS2 Foksiyonu bilinmiyor
İnfluenza virüs antijenleri 4 antijeni vardır: nükleoprotein (NP) matrix proteinleri (MP) hemaglütinin (HA) nöraminidaz (NA) NP tip spesifik antijendir. İnfluenza virüslerinin sınıflandırılmasına (A, B ve C) yardımcı olur M proteinleri nükleokapsidin çevresini sarar ve viral partikül kütlesinin ~%35-45’ini oluşturur. Yüzeyinde bulunan iki çıkıntıdan; hemaglütinin (HA): iki sub ünütten oluşur (HA1ve HA2); HA virüsün hücrelere yapışmasını sağlar ve İnfluenza A’nın subtiplere ayrılmasını sağlar nöraminidaz (NA): virüsün hücreden ayrılmasını sağlar
İnfluenza suşları şu şekilde adlandırılır: A/Singapore/6/86/H1N1 Sınıflandırma Nükleoprotein ve matriks proteinlerinin antijenik özelliklerine göre 3 ana gruba ayrılır: A, B ve C İnfluenza A -İnsan, domuz, kanatlı ve sığırlarda antijenik shift ve drift var İnfluenza B - İnsan sadece antijenik drift İnfluenza C - İnsan antijenik olarak satabil İnfluenza suşları şu şekilde adlandırılır: A/Singapore/6/86/H1N1 A SINGAPORE 6 86 (H1N1) İnfluenza tipi İlk izole edildiği yer İzolat sayısı İzolasyon yılı HA ve NA tipi
(Avian influenza virus) Kuş gribi virüsü (Avian influenza virus) İnfluenza virüslerinin kanatlı hayvanları infekte edenlerine “avian influenza virüs” denir. Yalnızca influenza A virüsleri kanatlıları infekte eder. H1H16 N1N9 Yüksek Patojenik Avian İnfluenza (HPAI) - %100’e varan mortalitede hastalık etkeni Düşük Patojenik Avian İnfluenza (LPAI) – Orta şiddette ve düşük mortalitede hastalık etkeni
(Avian influenza virus) Kuş gribi virüsü (Avian influenza virus) Avian influenza virüslerin üç baskın subtipi vardır: İnfluenza A H5 Potansiyel dokuz farklı subtipi vardır Yüksek veya düşük patojenitede olabilir İnsanlarda da infeksiyon bildirilmiştir, bazen ciddi hastalık ve ölüm nedeni İnfluenza A H7 İnsanlarda nadiren infeksiyon yapar ancak infekte kuşlarla doğrudan teması olan kişilerde konjuktivit ve/veya üst solunum yolu semptomları görülebilir İnfluenza A H9 Yalnızca düşük patojenik formu bildirilmiştir Şimdiye kadar insanlarda görülen en az üç infeksiyon doğrulanmıştır.
Dirençlilik İnfluenza virusunun enfektivitesi 56C deki ısıya, Ultraviyole ışınlara, asit ve formaldehide maruz kalmakla harap olur, fakat hemaglütinasyon aktivitesi bozulmaz. Liyofilizasyon veya -70C’de tutmakla virus yıllarca canlı kalır. 1 M MgSO4 çözeltisinde 50C’ye 30 dakika dayanır.
İnfluenza virus infeksiyonu İnfluenza virüs infeksiyonları iki şekilde görülür: 1. Pek çok ülkede görülebilen yıllık epidemiler 2. Yaklaşık 10-12 yıllık ara ile seyreden pandemiler 1933-46, 1947-56’da yeni duyarlı toplulukların ortaya çıkmasına bağlı pandemiler 1957’den sonra yeni antijenik subtiplerin ortaya çıkmasına bağlı yeni pandemiler Yeni antijenik subtiplerin ortaya çıkmasına virüsün yapısında görülen antijenik shift adı verilen fenomenler neden olmuştur Yeni subtiplerin ortaya çıkması eski tiplerin kaybolmasına neden olmuştur
Anttijenik shift ve drift Antijenik shift: Farklı influenza suşları arasında gen parçalarının değişimi ile meydana gelen ve pandemilere yol açabilen değişikliklerdir. Segmentli nükleik asidin bir segmentinin tamamen değişmesi ile ortaya çıkar. Antijenik drift: İnfluenza virüslerde görülen küçük antijenik değişikliklerdir. Bir gendeki nokta mutasyonlar sonucu bu bölgenin kodladığı aminoasitlerde ortaya çıkar.
Reassortment
İnsanlarda yeni bir suşun görülmesi Major pandemi İnsanlarda yeni bir suşun görülmesi 1918 “Spanish flu” H1N1 1957-58 "Asian flu" H2N2 1968-69 "Hong Kong flu" H3N2 “Russian flu” H1N1 (yeni suş) 1997 H5N1 (18 hastane tedavisi, 6 ölüm) 1999 H9N2 (iki çocuk hasta-Hong Kong) 2002 H7N2 2003 H5N1, H7N2, H9N2 2004 H5N1, H7N3, H10N7 2005 H5N1
2005-2006 sezonu influenza aşı suşları A/New Caledonia/20/99 (H1N1)-like virus A/California/7/2003 (H3N2)-like virus B/Shanghai/361/2002-like virus 2004-2005 sezonu influenza aşı suşları A/New Caledonia/20/99 (H1N1) A/Wyoming/03/2003 (H3N2) = A/Fujian/411/2002-like virus B/Shanghai/361/2002-like virus
Teşekkürler…