ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ PSY 311 Hafta 10: ANOVA tests Dr Sabahat Çiğdem Bağcı

ANOVA test ANOVA = Analyses of Variance = Varyans analizi Üç ya da daha fazla grup arasındaki fark F istatistiği kullanılır T-testine benzer, ancak daha fazla grup gereklidir

ANOVA türleri Tek yönlü ANOVA (gruplararası) Örneğin, kesitsel dizaynlarda 3 farklı grup Tek faktörlü tekrarlı ölçümler ANOVA (ilişkili) Örneğin, boylamsal dizaynlarda Tek bir grupta üç farklı ilişkili ölçüm Faktöryel ANOVA (karışık dizayn)

Örnek Medeni halin yaşam memnuniyeti üzerindeki etkisi nedir? Üç grup: Evli, bekar, boşanmış Bağımsız değişken: Medeni durum Bağımlı değişken: Yaşam memnuniyeti Üniversitedeki bölümün GPA üzerindeki etkisi nedir? Yaş grubunun (genç, orta yaş, yaşlı) öğrenme performansı üzerindeki etkisi nedir?

Tek faktörlü tekrarlı ölçümler ANOVA Tek bir bağımlı değişken ve grup Üç ya da daha fazla ilişkili ölçüm Senede üç farklı zamanda ölçülmüş stres seviyesi karşılaştırması Bağımsız değişken: Ölçümleme zamanı Bağımlı değişken: Stres seviyesi

Post-hoc test Varyans analizi karşılaştırılan grupların hangileri arasında fark olduğunu bildiremez. Bu nedenle anlamlı fark bulunduğu zaman bu farkın hangi gruplar arasındaki farktan kaynaklandığını bulmak amacıyla post-hoc test denen karşılaştırmaların yapılması gereklidir. Eğer ANOVA sonucunda sig. değeri 0,05'ten büyük çıktı ise post-hoc test yapılmaz

One-way ANOVA SPSS NFC değişkeni yaş gruplarına göre değişkenlik gösterir mi?

One-way ANOVA F(2,165) = 2.88, p > .05, anlamlı fark yok Gruplararası varyans Grupiçi varyans

Sonuçlar NFC değişkeninin yaş gruplarına göre değişip değişmediğini ölçmek için tek yönlü ANOVA uygulandı. Sonuçlara göre yaş grubunun NFC üzerinde anlamlı bir etkisi olmadıgı görüldü, F(2,165) = 2.88, p > .05. Genç grubun ortalaması 3.18 (SD = 1.05), orta yaş grup ortalaması 2.95 (SD = 1.32), ve yaşlı grubun ortalaması 2.67 (SD = 1.16).

ANOVA Bağımsız değişkenin ikiden fazla kategorili olması durumunda kullanılır. Bağımsız t-testi - > Tek yönlü ANOVA (One-way) Bağımlı t-testi - > İlişkili ANOVA (repeated measures)

Tek yönlü ANOVA Üç veya daha fazla farklı grup ve bir sürekli bağımlı değişkene ihtiyaç vardır Ekonomi, işletme ve matematik bölümleri öğrencileri arasında stres seviyesinde anlamlı fark var mıdır? ANOVA testi – gruplararası ve gruplariçi varyans oranları, anlamlı fark var mı? Post-hoc test; fark varsa hangi ikili gruplar arasında?

Tek faktörlü tekrarlı ölçümler (İlişkili) ANOVA İstanbuldaki İlköğretim Okullarında görev yapan öğretmenlerin yapılandırmacı öğrenme, eleştirel öğrenme ve geleneksel öğrenme yöntemlerine ilişkin görüşleri arasında fark var mıdır?  

H0 = İstanbul İlköğretim Okullarında görev yapan öğretmenlerin yapılandırmacı öğrenme, eleştirel öğrenme ve geleneksel öğrenme yöntemlerine ilişkin görüşleri arasında fark yoktur. H1 = İstanbul İlköğretim Okullarında görev yapan öğretmenlerin yapılandırmacı öğrenme, eleştirel öğrenme ve geleneksel öğrenme yöntemlerine ilişkin görüşleri arasında fark vardır.

Test kriterleri Normal dağılım Sürekli bir bağımlı değişken Küresellik (sphericity) => gruplararası farkların varyansları eşitliği

Multivariate tablosuna bakmak daha güvenli Wilks’ Lambda= .74, F(2,313) = 55.56, p < .05

Descriptive Statistics Mean Std. Deviation N TurkT1 66.8920 17.06673 315 MathT1 61.4097 20.68115 315 FenT1 68.4539 17.18387 315

Post-hoc testler «Compare main effects» Bonferroni LSD

Raporlama T1 (müdahale öncesi), T2 (müdahale sonrası), ve T3 (3 ay sonra) zamanlarında sınav kaygısındaki değişimi test etmek amacıyla tek yönlü tekrarlı ölçümler ANOVA testi uygulanmıştır. Ortalama ve st sapma değerleri tablo X’de verilmektedir. Zamanın anlamlı bir etkisi bulunmuştur; Wilks’ Lambda=.25, F(2, 28)=41.17, p < .05