Küreselleşme Tartışmaları

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
ULAŞIM VE EKOLOJİ.
Advertisements

21. Yüzyılda Yeni Güvenlik Anlayışları ve Yaklaşımları
KÜRESEL VE BÖLGESEL ÖRGÜTLER
NÜFUS POLİTİKALARI.
SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ SONRASINDA TÜRK DIŞ POLİTİKASI
Kooperatifler ve 2012 Birleşmiş Milletler Uluslararası Kooperatif Yılı Simel Eşim Uluslararası Çalışma Örgütü Kooperatif Bölüm Şefi.
Liberalizmin Tarihsel Kökenleri
KÜRESEL EKONOMİK YENİDEN YAPILANMA SÜRECİNDE TÜRKİYE EKONOMİSİ Türkiye’nin Stratejik Sektörlerinde Temel Politikalar Paneli - Enerji Sektörü - Necmiddin.
Küreselleşme, Sonuçları ve Az Gelişmiş Ülkeler.
KAZANIMLAR 3. Türkiye’nin dünya üzerindeki konumunun öneminden yola çıkarak İkinci Dünya Savaşı sonrası değişen ülkeler arası ilişkileri değerlendirir.
NATO Kuruluşundan Bugüne Stratejik Konsept Evreleri.
Medya ve Kültür Emperyalizmi Kuramları
ETKİNLİKLER Orta Doğu ve Türkiye Paneli: BİLGESAM ve Haliç Üniversitesi işbirliği ile hazırlanan panel, 25 Aralık 2014 tarihinde Haliç Üniversitesi Kâğıthane.
İleri Teknolojiler ÇalıştayıUluslararası Enerji ve Güvenlik Kongresi ETKİNLİKLER.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM UZAK DOĞU ÇATIŞMALARI ( ) Avrupa’da NATO’nun ve dolayısı ile Doğu ve Batı blokları arasında dengenin kurulması üzerine, bu iki blok.
TİKA: Türkiye’nin Küresel Dış Politika Enstrümanı
Uluslararası İnsan Kaynakları Yönetimi YONT414
İŞLETME İLKELERİ Küresel Ortamda İşletmecilik ve Rekabet
İnsan Hakları Nedir? İnsan hakları, olmadığı koşulda, kişilerin insan olarak onurlarıyla yaşabilmelerinin mümkün olmadığı temel ilkelerdir. İnsan hakları.
Uluslararası Ukrayna ÇalıştayıSuriye’nin Yeniden Yapılandırılması: Devlet İnşası Çalıştayı II ETKİNLİKLER.
SEZGİN ÖZTEK ŞEREF AYAN
ABD’deki yüksek riskli mortgage kredilerinden kaynaklanan endişeler artmış ve bankacılık sisteminde bu kredilere ilişkin zararlar derinleşmiştir. Finansal.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ.
Yeni İletişim Teknolojileri ve Küreselleşme
AİT Ders - Çalışma Soruları
ANADOLU KAPLANLARI. Anadolu Kaplanları 1980'li yıllardan günümüze Türkiye ekonomisindeki ve sanayi üretimindeki payları dikkat çekici ölçüde ve hızda.
KÜRESELLEŞME NEDİR?.
TÜRKİYE ORTADOĞU İLİŞKİLERİ VE SURİYE KRİZİ
AFETLER ve AFET YÖNETİMİ (SAU-026)
KÜRESELLEŞMENİN BEYİN GÖÇÜNE ETKİSİ VE TÜRKİYE
Bilişim Suçlarıyla İlgili Mevzuat 3- BM Kararları.
SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ.
TİCARİ İŞBİRLİĞİ(GATT). Genevre’de Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) imzalandı. GATT’ın amaçlarının başında liberal ve rekabetçi bir.
Türkiye Birleşmiş Milletler Boğazlar Konuları görüşülmüştür.
20 Maddede 1.Dünya Savaşı Berat Köse.
20 Maddede 1.Dünya Savaşı Berat Köse.
ULS2008 ULUSLARARASI GÜVENLİK KURAMLARI ve ANALİZİ
Yeni İletişim Teknolojileri ve Küreselleşme Öğr. Gör Mehmet Akif BARIŞ.
A STEP TO GREEN WORLD- "DEVELOPING A CURRICULUM ON RENEWABLE ENERGY RESOURCES“ A STEP TO GREEN WORLD- "DEVELOPING A CURRICULUM ON RENEWABLE ENERGY RESOURCES“
2008 KRİZİ SÜRECİNDE AB’DE MALİYE POLİTİKASI Avrupa Birliği Maliyesi Sakarya Üniversitesi/SBF-Maliye Yrd. Doç. Dr. Harun KILIÇASLAN.
Uluslararası Örgütler
Coğrafya Performans Ödevi
Yükselen Güçler ve Küresel Ekonomik Düzen Prof. Dr. Muhsin KAR Yıldırım Beyazıt Üniversitesi & Stratejik Düşünce Enstitüsü.
Uluslararası Örgütler. UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü)  UNESCO (Unesko), 1946 yılında kuruldu. Birleşmiş Milletlere bağlı.
2008 KÜRESEL FİNANSAL KRİZİ VE TÜRKİYE DIŞ TİCARETİNE ETKİSİ
YENİLENEBİLİR ENERJİ YATIRIMLARININ FİNANSMANI ve TÜRKİYE UYGULAMASI
Sağlık ve Kültür Doç. Dr. Melike KAPLAN.
TÜRKİYE – AB İLİŞKİLERİ
6. 1. KYOTO PROTOKOLÜ.
Türkiye ve Birleşik Devletler arasında şekillenen yeni siyasal dönem
ULUSLARARASILAŞMA.
YONT221 KAMU YÖNETİMİNDE DEVLETİN ETKİNLEŞTİRİLMESİ yerelleşme EKSENİNDE Avrupa BİRLİĞİ öğretim görevlİsİ: Mehmet necatİ cİzrelİoğullarI.
İnsan Hakları Nedir? İnsan hakları, olmadığı koşulda, kişilerin insan olarak onurlarıyla yaşabilmelerinin mümkün olmadığı temel ilkelerdir. İnsan hakları.
REFAH DEVLETİ.
1.Uluslar Arası Kooperatifler birliği 2- Uluslar Arası Çalışma Örgütü
ANKARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ
KÜRESEL ISINMA (DÜNYAMIZ YOK OLUYOR ! ).
Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı ( ):
II. FEN BİLİMLERİ ARAŞTIRMA SEMPOZYUMU
I. Dünya Savaşına İtilaf devletleri yanında giren Çarlık Rusya’sı savaş sırasında ekonomik bunalıma girince 1917 de Bolşevik İhtilali çıkmış Çarlık.
13. Hafta: Pax Americana Pax Americana küresel kapitalizmin savaş sonrası ihtiyaçlarına uygun olarak doğdu. Öncelikle Sovyet Sosyalizmi coğrafi ve siyasal.
Liberalizmin Tarihsel Kökenleri
TÜRKİYE VE ULUSLAR ARASI ÖRGÜTLER II
TÜRKİYE VE ULUSLAR ARASI ÖRGÜTLER
Uluslararası İşletme Yönetimi
Uluslararası İşletme Yönetimi
Küresel Kamusal Mallar
SİBER GÜVENLİK BÖLÜM 6.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
İKİ SAVAŞ ARASI DÜNYA VE MİLLETLER CEMİYETİ
Sunum transkripti:

Küreselleşme Tartışmaları 7

TEK KUTUPLU DÜNYA 1980’li ve 1990’lı yıllarla birlikte soğuk savaş döneminin sona ermesi ekonomik açıdan küreselleşmeye daha da bir hız kazandırmıştır.

1990’lı yıllar ile birlikte dünyamız tek kutuplu bir küreselleşme sürecini derinden yaşamaktadır. Sovyetler Birliğinin oluşturduğu doğu bloğunun yıkılmasını kapitalizmin ve onu sembolize eden ABD’nin bir zaferi olarak değerlendirenler bulunmaktadır.

Örneğin; Francis Fukuyama (1999) soğuk savaşın sona ermesiyle birlikte tarihin sonuna gelindiğini ve artık liberalizmin tek çıkış yolu olarak benimsenmesi gerektiğini öne sürmektedir. Soğuk savaş nedir?

İkinci dünya savaşı sonrasında batıda ABD’nin liderliğinde oluşan blok ile doğuda Sovyetler Birliği’nin liderliğinde oluşan blok arasında dünya ölçeğinde ortaya çıkan güç mücadelesi olarak tanımlanabilir. Her iki bloğun da dünyada egemen olabilmek için sürdürdükleri psikolojik gerginlik, yıldırma ve sınırlı çatışma politikaları 1989 yılında Berlin duvarının yıkılmasıyla birlikte son bulmuştur.

Sosyal bilimciler tarafından soğuk savaş dönemi iki kutuplu ya da çift kutuplu dünya olarak da tanımlanmaktadır. Çünkü; bir tarafta ABD, diğer taraftaysa Sovyetler Birliği, soğuk savaş döneminin etkili ve güçlü taraflarıydılar. Ancak, 1989 yılında Berlin duvarının yıkılması sonrasında Sovyetler Birliğinin çözülmesi ve ABD’nin küresel düzeyde hegemonik bir güç haline gelmesi artık tek kutuplu bir dünyada yaşadığımızı ifade etmektedir.

ABD liderliğindeki tek kutuplu dünya gerginliklerden, çatışmalardan ve yıkıcı savaşlardan giderek yıpranan bir dünyadır. Bu yıpranma yalnızca sosyal alanda değil doğal alanda da başta küresel ısınma, ozon tabakasının delinmesi ve iklim değişiklikleriyle kendisini hissettirmektedir (Beck, 1992).

Ünlü Alman sosyal bilimci Ulrich Beck’e göre (1992) içinde yaşadığımız toplum tam anlamıyla bir risk toplumudur. Beck kapitalist modernitenin küreselleşmesiyle birlikte, insan eliyle üretilmiş yeni risklerin ortaya çıktığını, bu risklerin doğal dengeleri alt üst ettiğini, do- ğal dengenin bozulmasıyla birlikte öngörülemez ve hesaplanamaz risklerle karşı karşıya olduğumuzu öne sürmektedir.

KÜRESELLEŞME İLE ULUS-DEVLET GÜÇ KAYBINA MI UĞRAMAKTADIR? Küreselleşme ile birlikte tartışılan bir diğer noktada ulus-devlet’in giderek güç kaybına uğrayıp uğramadığı sorunudur. Martin Albrow’a göre (1996) küresel çağda ulus-devletler hızla güç kaybetmektedir.

Çünkü; küreselleşme ile birlikte gerek ekonomik, gerek siyasal ve gerekse askeri düzeyde çokuluslu kuruluşların sayısı ve gücü artmakta ve bu kuruluşlar ulus-devletlerin gücünü azaltıcı faaliyetlerde bulunmaktadırlar. Hatta yıllık cirosu birçok ulus-devlettin milli gelirini aşan çokuluslu şirketler bulunmaktadır. Dünya ekonomisine ulus-devletlerin değil, sayıları 100 civarında olan çokuluslu büyük şirketlerin yön verdiği öne sürülmektedir. Sorunun asıl kaynağıysa şudur: ulus-devletler kendilerinden çok daha güçlü olan uluslararası şirketleri nasıl denetim altına alacaklardır?

Eğer ulus-devletler bu çok güçlü uluslararası şirketleri denetleyemeyecek durumdaysalar bu devasa şirketleri hangi güç kontrol altına alacaktır? Eğer bu çok güçlü uluslararası şirketler, ulusdevlet tarafından değil de ulus-devlet sistemleri (örneğin Avrupa Birliği) tarafından kontrol edilebilecekse bu durum ulus-devletin küreselleşme ile birlikte bir güç kaybına uğradığının bir göstergesi değil midir?

Gerçekten de dünyada meydana gelen ekonomik, siyasal ve kültürel olaylar, belirli ölçülerde, ulus-devletlerin inisiyatifleri dışında gelişmiştir. Örneğin; bir kü- resel kriz söz konusu olduğunda, bir ulus-devletin kendi başına bu krizden kaçınması mümkün olamamaktadır. Çünkü; ulus-devletlerin sınırları içerisindeki ekonomik ve ticari ilişkiler, küresel ekonominin birer uzantısı haline gelmiştir. Dolayısıyla küresel bir krizden bir ulus-devletin etkilenmemesi diye bir şey artık söz konusu değildir. Sorun yalnızca ekonomik alanla sınırlı da değildir.

Örneğin; ozon tabakasının delinmesi sonucu ortaya çıkan küresel ısınma, iklim değişikliği ve kuraklıkla mücadelede ulus-devletler tek başlarına yetersiz kalmaktadırlar. Yine domuz gribi gibi salgın hastalıkların yayılmasını önleme konusunda da ulus-devletler tek başlarına çaresiz kalmaktadırlar. Diğer taraftan Internet yeni bir sanal toplum sal alan yaratmıştır.

ulus-devletler bu alanı denetlemekte büyük güçlükler çekmektedir ulus-devletler bu alanı denetlemekte büyük güçlükler çekmektedir. Dahası sanal iletişim ortamları, büyük oranda, ulus-devletlerin bilgisi ve kontrolü dışında oluşmakta ve gelişmektedir. Uluslararası düzeyde çok etkili ve güçlü kuruluşlar ulus-devletlerin üzerinde ve onları bağlayıcı kimi kararlar alabilmektedirler. Örneğin; Birleşmiş Milletler (BM), NATO, Uluslararası Çalışma Teşkilatı (ILO) ve Dünya Ticaret Örgütü (WTO) gibi kuruluşların küresel düzeyde aldığı karalara ulus-devletler uymak zorunda kalabilmektedirler. Ayrıca uluslararası düzeyde Greenpeace, çevreci hareketler ve küreselleşme karşıtı gibi yeni muhalif oluşumlar, kimi zaman, ulus-devletleri çok zor durumda bırakabilmektedirler.

Diğer taraftan Thomas Friedman (2006), günümüz kü- resel dünyasında başta Internet olmak üzere kitle iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte birçok sınırlamanın, engelin ortadan kalktığını öne sürmekte ve “dünya düzdür” demektedir. Friedman’ın ifade ettiği gibi dünya eğer düz ise ulus-devletlerin koyduğu siyasi sınırların günümüz iletişim çağında herhangi bir anlamı kalmış mıdır? Tüm bu ve buna benzer sorular literatürde çok yönlü olarak tartışılmaktadır. Ulus-devletlerin, başta çok uluslu şirketler olmak üzere, küresel güç merkezlerinden kendilerini korunmak amacıyla bir araya gelip oluşturdukları ulus-devlet sistemleri de başlı başına bir sorun olabilmektedirleR.

Örneğin; bir ulus-devletler sistemi olan Avrupa Birliğinin bizzat kendisi, kapsamındaki ulus-devletin üzerinde bir güç gibi durmaktadır. Birden fazla ulus-devlet tarafından oluşturulan bir ulusdevlet sisteminin küresel boyutta etkinliğinin artması, o birlik içerisinde yer alan ulus-devletlerin gücünün arttığı anlamına gelmeyebilir. Örneğin; ‹ngiltere, Avrupa Birliğine üye bir ülke olarak, siyasal ve ekonomik gücün tek bir elde yani Avrupa Birliği parlamentosunda tutulmak istenmesine şiddetle karşı çıkmakta bunun, üye ülkelerin ulusal gücünü zayışatacağını öne sürmektedir. Birçok ulus-devlet AB örneğinde olduğu gibi ulus-devlet sistemlerine “ulusal egemenliklerinin tehdit altında olacağı” kaygısıyla şüpheyle yaklaşmaktadırlar.

Ancak, ulus-devletler, ulus-devlet sistemlerinin dışında kaldıklarında da küresel ve bölgesel politikalarda etkinliklerini yitirebilme riskiyle karşı karşıya kalabilmektedirler. Benzer konular Türkiye’nin olası AB üyeliği konusunda da çok tartışılmaktadır. Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğine ulusal egemenliği tehdit ettiği gerekçesiyle karşı olanlar olduğu gibi, AB üyeliğinin Türkiye’nin sosyal ve ekonomik kalkınmasını hızlandıracağı ve Türkiye’yi içinde bulunduğu bölgede daha etkili bir güç haline getireceği gerekçesiyle destekleyenler de bulunmaktadır.

Küreselleşme literatüründe ulus-devletin güç kaybetmediğini tersine güç elde ettiğini öne süren çok sayıda sosyal bilimci de vardır. Örneğin, Küreselleşme kavramına şüpheyle yakalaşan Hirst ve Thompson (2000) ulus-devletlerin küreselleşme ile birlikte daha da güçlendiklerini ve küresel gelişmelere karşı dirençlerini artıracak yeni yol ve yöntemleri çok başarılı bir şekilde geliştirdiklerini öne sürmektedirler.

Örneğin; ulus-devletler yeni vergi uygulamaları, sınır kontrolleri, vize, yeni göçmen politikaları ve mültecilere yönelik yeni yaptırımlar uygulayabilmektedirler (Hirst ve Thompson 2000). Kimi ulus-devletler belli uluslararası yaptırımları ve kararları (insan hakları evrensel beyannamesi gibi) hesaba katmaksızın bu yaptırımları ve kararları ihlal edebilmektedirler. Yine birçok ulus-devlet, küresel ısınma ve iklim değişikliği konusunda ortak mücadeleyi sağlamaya yönelik olarak oluşturulan ve Japonya’nın Kyoto kentinde 1997 yılında imzalanan protokole rağ- men atmosferdeki ozon tabakasının delinmesini en fazla etkileyen karbon dioksit ve sera etkisine neden olan beş gazın salınımını azaltma konusunda gerekli çabayı göstermemektedir. Türkiye ise 2004 yılında Birleşmiş Milletler ‹klim Değişikliği

Çerçeve Sözleşmesini (BM‹DÇS) imzalamasına rağmen bu sözleşme içerisinde yer alan Kyoto protokolünde belirtilen koşullara uyacağını ancak 2008 yılında açıklamış ve 2009 yılında imzalamıştır. Siyasal ve kültürel açından bakıldığında küreselleşme süreci, yerel ve bölgesel düzeyde belli tepkilere de neden olmaktadır.

Bu tepkiler, toplumların kendi sosyo kültürel kimliklerine daha fazla sarılma, küresel güç merkezlerine karşı direnç gösterme, dinsel değerlere yönelme, yerel ve etnik milliyetçilik arayışları şeklinde kar- şımıza çıkabilmektedir. Özellikle Türkiye’nin yakın coğrafyasında yer alan Kafkasya ve Balkanlarda son 20 yılda meydana gelen dinsel, etnik ve siyasi oluşumları bu bağlamda değerlendirebilir. Dolayısıyla küreselleşme, tüm dünyada büyük bir hızla yayılırken belli yerel ve bölgesel tepkilerle de karşılaşabilmektedir.