NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ Siyaset sosyolojisi Kitle iletişimi NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Kitle iletişimi Günümüz dünyasında siyasal süreçlerde belirleyici rol oynayan unsurlardan biri de kitle iletişimi ve bunun aracı olan kitle medyasıdır (mass media). Medyanın siyasal propaganda aracı olarak kullanılması iki dünya savaşı arası dönemde (1918-1939) daha belirgin bir hal almış, örneğin BBC kuruluşu dünya genelinde Britanya siyasetini ve aynı zamanda kültürünü yaygınlaştıran başat aktörlerden biri olmuştur. Bugün kapitalizm eleştirisi içinde olan çevreler, kitle medyasının büyük sermaye gruplarının elinde yoğunlaştığına işaret ederek medyanın sermaye sınıfı lehine ideolojik bir rol oynadığını ileri sürmektedir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Kitle iletişimi Günümüzde gerçekten de gazeteler, televizyon ve hatta internet, büyük şirketlerin hakimiyetindedir ve bunun en belirgin olarak görüldüğü yer Amerika Birleşik Devletleri’dir. ABD’de News Corporation, Disney, General Electric, Time Warner, Viacom ve CBS Corporation, medya alanını kontrol eden büyük şirketlerdir. Bu şirketlerin seçim süreçleri de dahil olmak üzere pek çok siyasi süreci yönlendirdiği, sıklıkla dillendirilen bir argümandır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Kitle iletişimi Anti-demokratik ülkelerde ise gündem belirleme ve toplumun kitle medyası tarafından şekillendirilmesi, yöneticilerin sıkı kontrolü altındaki medya kuruluşları ya da doğrudan devlete ait medya kuruluşlarıyla eliyle olmaktadır. Örneğin Çin’de hükümet gazete ve televizyon haberlerinin yanısıra internet üzerinde de giderek artan bir kontrol uygulamaktadır. Çin’de örneğin arama motoru Google, hükümetin arama içeriklerini gözlemesine ve izlemesine izin verirken, yerel internet kafeler de sık sık hükümet otoriteleri tarafından denetlenmektedir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © KİTLE İLETİŞİMİ Hükümet kontrolünün sınırlı olduğu ya da olmadığı toplumlarda internet, klasik medyanın aksine, geniş bir tabana yayılan ve farklı içeriklere olanak tanıyan bir iletişim aracı haline almaktadır. Web sitelerinin haber yayınlarına ilave olarak sosyal medya ağları, gerek klasik haber paylaşımları açısından, gerekse de herhangi bir kurumsal aidiyeti olmayan kişilerin olay yeri paylaşımlarına dayanan «yurttaş gazeteciliği» açısından kitle iletişiminin yeni ve etkili bir aracını meydana getirmektedir. Bu türden bir kitle iletişimi, siyasal katılımın da yeni biçimlerini doğurmakta ve dünyanın pek çok ülkesinde özellikle sosyal hareketlerin mobilize olmasında rol oynamaktadır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar Anthony M. Orum, John G. Dale, Siyaset Sosyolojisi: Günümüz Dünyasında İktidar ve Katılım, çev. İbrahim Kaya (İstanbul: Say Yayınları, 2016) David Welch (ed.), Propaganda, Power and Persuasion: From World War I to Wikileaks (Londra & New York: I. B. Tauris, 2014) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©