Kromozomal Hastalıklar
Kromozomlarda meydana gelen mutasyonlar sonucu birden fazla gende değişimle karakterize genetik hastalık grubudur.
Kromozom analiz endikasyonları Büyüme – gelişme geriliği / motor-mental retardasyon Ölü doğum ya da neonatal dönemde ölen çocuk öyküsü Fertilite sorunları – İnfertilite ya da tekrarlayan düşükler Ailede kromozom anomalisi öyküsü İleri anne yaşı –Prenatal tanı için Kanser dokularında – Prognostik ya da tanısal belirteç olarak
Kromozomun yapısı
Kromozom Anomalileri Klinik Sınıflama Her canlı türünün genomu özgün sayı ve yapıda kromozomdan oluşur. Bu özgün sayı ya da yapıdaki bütün değişiklikler kromozom anomalisi olarak isimlendirilir. Kromozom anomalileri genetik bilgide değişikliğe yol açmazsa dengeli kromozom anomalisi olarak isimlendirilir. Translokasyonlar, inversiyonlar, insersiyonlar gibi Kromozom anomalileri genetik bilgide değişikliğe yol açarsa dengesiz kromozom anomalisi olarak isimlendirilir. Poliploidiler, anöploidiler, delesyonlar, duplikasyonlar
Kromozom Anomalileri Sitogenetik Sınıflandırma Sayısal Anöploidi – 2n+1 , 2n-1 Poliploidi – 3n, 4n Yapısal Translokasyon , Inversiyon (Dengeli / dengesiz ) Delesyon , duplikasyon (Herzaman dengesiz)
Sayısal Anomaliler Öploidi: haploid kromozom sayısının (n:23) tam katları Diploid: iki haploid set (2n) Monoploid: bir haploid set Poliploid: ikiden fazla haploid set Triploid: üç haploid set Tetraploid: 4 haploid set Anöploid: bir fazla veya bir eksik kromozom Trizomi: herhangi bir kromozomdan üç tane Monozomi: herhangi bir kromozomdan bir adet
Anöploidiler Anöploidiler en sık görülen kromozom anomalileridir Kromozom anomalili konsepsiyonların % 50’si Bütün spontan abortların % 35-70* Bütün canlı doğanların 1/170 Neonatal ölümlerin %5-7’sinden anöploidiler sorumludur
Triploidi
Yapısal Anomaliler Nasıl ? Sitogenetik yaklaşım Klinik yaklaşım YAPISAL ANOMALİ Dengeli ? Dengesiz Nasıl ? Sitogenetik yaklaşım Klinik yaklaşım
Sitogenetik Yaklaşım Klinik Yaklaşım Bant paterni ? Ökromatin-heterokromatin ? Ökromatin ise işlevsel bir gen/ler ? Varsa hangi kromozom ve bölgeleri ? Bireyin klinik durumu ? Aile öyküsü ? Etkilenmiş bireylerde klinik bulguların sitogenetiği yönlendirilmesi