BİREYSEL FARKLILIKLAR

Bireyler kişilik özellikleri, öğrenmeleri, tercihleri, tutumları duyguları ve geçmiş deneyimleri açısından birbirlerinden farklıdırlar.

Bireysel farklıklar her bir görevin uygulanmasında kişiler arasındaki sabit, uzun süreli devam eden farklılıklardır. Örn: bir 100m. koşusunda bir seferlik diğerine olan üstünlük onun üstün olduğunu vermez.

Becerilerde bireysel farklılıklardan söz edebilmemiz için ön koşullar; Bir denemeden diğerine sabitlik Zaman içinde devamlılık Tek bir deneme değil bir çok deneme sonucu farklılık, bireysel farklılığı verir.

YETENEK Kalıtsal, oldukça sürekli ve sabit özelliklerdir ve bunlar değişik türdeki devinimsel ve bilişsel aktivitelerle becerileri desteklerler.

Yetenekler çoğunlukla genetik olarak düşünülür ve alıştırma ve deneyimlerle değiştirilemezler.

Yetenekler çeşitlidir ve motor sistem boyunca dağılmışlardır.

Şimdiye dek yaklaşık 20-30 bilişsel ve devinimsel yetenek belirlenmiş olup bunlar tüm bireylerde mevcuttur.

Bazı bilişsel ve motor yetenekler Çok üyeli koordinasyon Uzaysal yönlenme Parmak becerisi Görsel keskinlik Reaksiyon zamanı Hareket hızı El-kol uyumu

Fleishman’a göre bu yetenekler birçok motor görevde başarının temel taşlarıdır.

Yeteneği karakterize ederken 4 temel faktör, bir çok beceri öğreticisinin dikkatini çekmiştir. Bunlar: Koordinasyon Denge Kinestetik duyum Hareket hızı’dır.

KOORDİNASYON Birbirinden bağımsız vücut parçalarını denetleyebilme ve amaca ulaşmak için bu parçaları başarılı bir biçimde kontrol edebilme yetisidir.

DENGE Motor hareketlerde başarılı performans için gerekli olan vücut komposizyonunu koruyabilme yetisidir.

KİNESTETİK DUYUM Vücudumuzdan gelen duyu bilgisini toplamıdır. Motor performansa katkıda bulunur. Hissetme duyusu bireyin enerjisini bir başka noktaya aktarma şansını doğurur. Örn: relatif eklem pozisyonu ve hrk, kassal gerginlik

Tepki zamanı = reaksiyon zamanı+ hareket zamanı HAREKET HIZI Tepki zamanı = reaksiyon zamanı+ hareket zamanı olarak açıklanır.

ZEKA VE BİREYSEL FARKLILIKLAR

Zekanın bir çok türü vardır Zekanın bir çok türü vardır. Somut ve soyut olarak 2 genel kategoriye ayrılır.

Zekada bireysel farklılıklar Geri zekalı Orta grup Üstün zekalı diye 3 genel gruba ayrılır.

Grup farkları karşılaştırıldığında bunların; Yaş Çevre (ev çevresi) Kültürel çevre ile ilişkili olduğu saptanmıştır.

YAŞ Okul öncesi ve ergenlik arasındaki dönemde erkek çocukların zeka bölümünde yükselme olduğu görülmüştür. Ayrıca 30’lu yaşlardan sonra zekanın artmadığı görüşü vardır.

EV ÇEVRESİ İyi yaşam koşullarının olduğu koşullarda % 10-15 artış olabilmektedir

KÜLTÜREL ÇEVRE Üst düzeydeki okullar, zeka, oyun arkadaşları, zengin uyarımlar zekayı arttırır.

YETENEK BECERİ İLİŞKİSİ Bu kavramlar birbirlerinden ayrı kavramlardır. Ancak genelde iç içe kullanılmaktadırlar. Yetenek genelde genetik ve deneyimle değişmeyen, birlikte doğulan temel malzeme iken, beceri alıştırmalarla kolaylıkla değiştirilebilir ve sayısal olarak sonsuzdur.

YETENEK VE BECERİ ARASINDAKİ ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER YETENEK BECERİLER KALITSAL ÖZELLİKLER SABİT VE DEVAMLI TAHMİNEN 50 TANE BİRÇOK BECERİYİ GİZLER BECERİLER ALIŞTIRMALARLA GELİŞTİRİLİR. ALIŞTIRMALARLA DEĞİŞTİRİLİR. SAYISAL OLARAK SINIRSIZDIR. BİRÇOK YETENEĞE BAĞLIDIR.

SUPERABİLİTY Birçok yeteneğin bir arada olması, bireyin çoklu bir yeteneğe sahip olması için avantajlar sağlar ve buna superability denir.

Aşağıdaki şekil superability yetenek ve beceri gibi önemli kavramların birbirleriyle nasıl bir ilişki içinde olduklarını göstermektedir.

SUPERABİLİTY motorsal yetenekler Reaksiyon zamanı -güreşçi -amerikan fut. Sav. Oyn. Tepkiye yönelme -cimnastikçi -sprinter Hareket sürati -araba yarışçısı -dalgıç Parmak becerisi -baseballcu -tüfek atıcı El becerisi -basketbolcu -bowlingci Tepkinin bütünlemesi -okçu Fiziksel yeterlik

Performansta sınırlayıcı faktörler Yetenek İlgilenilen spor branşına uygun vücut kompozisyonunun olmaması Belirli görevleri yerine getirmede sınırlayıcı faktörler. Ör: renk körlüğü, denge zayıflığı Yeteneklerle ilgili spor branşında yeterince alıştırmanın yapılamaması