Depremler Deprem, yerin sarsılması veya hareket etmesidir. Sismolog: genel olarak depremleri ve depremselliği (deprem aktivitesi) inceleyen bilim adamları San Francisco Körfez Alanı Faylar: Kırmızı
Depremler neden meydana gelir? Depremler aşağıdaki nedenlerden dolayı ortaya çıkmaktadır: Aniden yeni bir fayın oluşması (kaymanın meydana geldiği kırılma) Mevcut bir fayın aniden kayması. Bir kaya mineralinde atom düzenindeki ani değişim. Magmanın volkan içinde hareketi. Yanardağın patlaması. Devasa heyelanlar. Meteorit etkisi. Yeraltı nükleer bombası testleri.
DEPREM ÇEŞİTLERİ 1. Tektonik Depremler: İç kuvvetlerin neden olduğu gerilimlerin boşalması ile meydana gelen yer kabuğu hareketlerinin yol açtığı sarsıntılara Tektonik Depremler adı verilir. Gerek şiddet gerekse etki alanı bakımından en önemli ve en yıkıcı olan depremlerdir. Yeryüzünde olan depremlerin % 90'ı bu gruba girer. Türkiye'de olan depremler de büyük çoğunlukla tektonik depremlerdir. 2. Volkanik Depremler: Bunlar volkanların püskürmesi sonucu oluşurlar. Yerin derinliklerinde ergimiş maddenin yeryüzüne çıkışı sırasındaki fiziksel ve kimyasal olaylar sonucunda oluşan gazların yapmış oldukları patlamalarla bu tür depremlerin meydana geldiği bilinmektedir. Bunlar da yanardağlarla ilgili olduklarından yereldirler ve önemli zarara neden olmazlar. Japonya ve İtalya'da oluşan depremlerin bir kısmı bu gruba girmektedir. Türkiye'de aktif yanardağ olmadığı için bu tip depremler olmamaktadır. 3. Çöküntü Depremleri: Bunlar yer altındaki boşlukların (mağara), kömür ocaklarında galerilerin, tuz ve jipsli arazilerde erime sonucu oluşan boşlukları tavan bloğunun çökmesi ile oluşurlar. Hissedilme alanları yerel olup enerjileri azdır fazla zarar getirmezler. Özellikle karstik sahalarda görülürler. Ülkemizde en çok Akdeniz Bölgesindeki karstik mağaraların tavan kısımlarının çökmesi ile meydana gelirler.
Dünyanın İç Yapısı Kabuk Kıtasal Kabuk (20-70 km) Okyanusal Kabuk (~6 km) Manto Üst Manto Alt Manto (660km - 2900 km) Çekirdek Dış Çekirdek (liquid) İç Çekirdek
Dünyanın iç Yapısı ve Düşey Kesiti
Kıtaların Oluşum Süreci
Dünyadaki Levha Sınırları Dünyadaki Volkanlar ve Deprem Odakları
Depremler Nerelerde Meydana Gelir ? Deprem herhangi yerde ve herhangi bir zamanda oluşabilir. Genel olarak depremlerin kabuğu oluşturan levhaların sınırlarında oluştuğu söylenebilir. Dünyanın çeşitli yerlerinde benzer nitelikte depremlerin tekrarlandığı gözlenmiştir ve bu kesimler hep levha sınırlarıdır. Depremlerin yoğun olarak gözlendiği bölgeler yeryüzünde üç ana kuşak oluşturur. 1. Pasifik Deprem Kuşağı: Şili'den kuzeye doğru Güney Amerika kıyıları, Orta Amerika, Meksika, ABD'nin batı kıyıları ve Alaska'nın güneyinden Aleut Adaları, Japonya, Filipinler, Yeni Gine, Güney Pasifik Adaları ve Yeni Zelanda'yı içine alan en büyük deprem kuşağıdır. Yeryüzündeki depremlerin % 68'i bu kuşak üzerinde gerçekleşir. 2. Akdeniz Deprem Kuşağı: Endonezya'dan (Java-Sumatra) başlayıp Himalayalar ve Akdeniz üzerinden Atlantik Okyanusu'na ulaşan kuşaktır. Yeryüzündeki depremlerin % 21'i bu kuşakta oluşur. 3. Atlantik Deprem Kuşağı: Bu kuşak Atlantik Okyanusu ortasında yer alan levha sınırı (Atlantik Okyanus Sırtı) boyunca uzanır. Yeryüzündeki depremlerin % 11'i bu kuşakta oluşur.
Kıtasal Kabuk-Okyanusal Kabuk Çarpışması (b) Okyanusal Kabuk-Okyanusal Kabuk Çarpışması (c) Kıtasal Kabuk-Kıtasal Kabuk Çarpışması
Kaynaklar www.deprem.gov.tr www.e-cografya.com Rifted Ocean Continent Boundaries. E.Banda, M.Torne and M.Talwani. NATO Asi Series. Mathematical and Physical Sciences Vol. 463. Plaka Tektoniği Ders Notları