GastroPanel Test
GastroPanel Test Nedir ? Sağlıklı ve sağlıksız mide ayrımını yapmada güvenilir bir test grubudur İleri tetkik gereken hastaların ayrılmasına yol göstericidir Diğer kan örnekleriyle de kolayca çalışılabilir
DİSPEPSİNİN BİRİNCİL TANISI İÇİN GastroPanel Test Kanda ölçülen biyomarkerlarla, mide mukozasının durumunu değerlendirir Sağlıklı mide mukozasına sahip hastaları ortaya çıkarır Güvenilir şekilde gastrit ve Helikobakter pilori infeksiyonunu saptar Helikobakter pilori infeksiyonu varlığına bakmaksızın, sıklıkla semptomsuz seyreden atrofik gastriti belirler Gastrik hipoklorhidrisi olan hastaları saptar Mide kanseri ve peptik ülser riskini değerlendirir Vitamin B12, kalsiyum, demir, magnezyum, çinko ve bazı farmasötik maddelerin malabsorbsiyon riskini değerlendirir Gastroskopi gereken hastaları belirler
Atrofik Gastritle İlişkili Riskler Mide kanseri riski (Korpus ve/veya antral atrofi) Vitamin B12, kalsiyum, magnezyum, çinko, demir ve bazı farmasötik maddelerin malabsorbsiyonu (korpus atrofisi) Helikobakter pilori infeksiyonu hem mide kanseri, hem de peptik ülser hastalığı için ayrıca başlı başına bir risk faktörüdür. Şu ana kadar, dünyada 40.000’ den fazla hastada GastroPanel® Test yapılmış olup, bu sayı hızla artmaktadır.
MİDE BİYOMARKERLARI GastroPanel çalışmasında, açlık sırasında alınan kan örneğinde, 4 biyomarkera bakılmaktadır: 1)Helikobakter pilori antikorları 2)Pepsinojen 1 3)Pepsinojen 2 4)Amidlenmiş Gastrin-17
1) Helikobakter IgG antikorları (H.pylori IgG) Helikobakter pilori, infekte kişilerin gastrik mukozalarına yerleşmektedir. Genellikle çocukluk çağında başlamakta ve inflamasyona (gastrit) neden olmaktadır. Eğer tedavi edilmezse kronikleşmekte ve yaşam boyu sürmektedir. Gastrit ve atrofi varlığı, çeşitli hastalık riskini de artırmaktadır (mide kanseri, duodenal ülser, peptik ülser gibi). Ayrıca bazı vitamin, mineral ve farmasötik maddelerin malabsorpsiyonuna da neden olmaktadır (Vitamin B12, demir, kalsiyum ve magnezyum eksikliği gibi). 30 EIU üzerindeki antikor seviyesi, muhtemel helikobakter infeksiyonunu işaret etmektedir.
2) Pepsinojen I (PGI) Kandaki pepsinojen I konsantrasyonu, korpus mukozasının yapısı ve fonksiyonu ile ilgili bilgi vermektedir. Korpus mukozası atrofiye olduğunda, kanda PGI konsantrasyonu 30 μg/l altına düşmektedir.
3) Pepsinojen II (PGII) Kandaki pepsinojen II konsantrasyonu, gastrik mukoza yapısı ve fonksiyonu ile ilgili bilgi vermektedir. Gastrik mukoza inflamasyonu olduğunda, sıklıkla kan Pepsinojen II konsantrasyonu yükselmektedir (sınır değer 10 μg/l). Buna en sık neden Helikobakter pilori infeksiyonu olmakla birlikte, bazen diğer faktörler de gastrite neden olabilmektedir (ağrı kesiciler, alkol, kuvvetli baharatlar, safra reflüsü gibi).
Pepsinojen I / Pepsinojen II (PGI/PGII) Oranı Bu oran, mide korpusu atrofiye uğradığında, dikkat çekici bir biçimde düşmektedir (<3).
4) Bazal Gastrin-17 (G-17b) Gastrin-17’ nin açlık konsantrasyonu, mide antrumunun yapısı ve fonksiyonu ile ilgili bilgi vermektedir. Biohit’ in monoklonal antikoru, sadece pariyetal hücrelerde reseptörü bulunan amidlenmiş gastrin-17 peptid düzeyini ölçmektedir. Gastrin-17, antrumda bulunan G hücrelerinden salgılanmaktadır. Gastrin-17, mide korpusunun pariyetal hücrelerinden HCl salgılanmasını artırmaktadır. 10 pmol/l üzerindeki gastrin-17 düzeyi, genellikle anasidik bir mideyi düşündürür (örneğin, hasta ya PPI tedavisi altındadır, ya da korpusu tutan bir mukozal atrofi vardır). Mide asit içeriği yükseldiği takdirde, kandaki gastrin-17 düzeyi düşmektedir (pH<2.5). Gastrin-17 seviyesi, aynı zamanda antral mukoza atrofilerinde, G hücrelerinin azalmasına bağlı olarak düşük seyretmektedir. Bu nedenle düşük gastrin-17 seviyesi, ya antral mukozanın atrofisini ya da HCl sekresyonundaki artışı göstermektedir.
Stimüle Gastrin-17 (G-17s) Antral mukoza atrofisi ve HCl (asit) sekresyonundaki artışın ayrımını yapabilmek için, gastroskopi yapılabilir. Veya protein uyarısından sonra, gastrin-17 düzeyi ölçülebilir. Düşük stimüle Gastrin-17 seviyesi (<3 pmol/l), antrumda atrofik gastrit göstergesi olabilir.
GASTROPANEL TEST SONUCU NASIL DEĞERLENDİRİLMELİDİR? H. pylori ( - ) PGI, PGII, PGI/PGII, Bazal G-17 düzeyleri normal ise H. pylori ( + ) PGI, PGII, PGI/PGII, Bazal G-17 düzeyleri normal ise H. pylori ( + ) H. pylori ( - ) H. pylori ( + ) H. pylori ( + ) PGI ve/veya PGI/PGII Düşük bulunmuşsa ve Bazal G-17 düzeyi genellikle yüksek ise PGI ve/veya PGI/PGII normal, G-17b düşük ise PGI ve/veya PGI/PGII düşük, G-17b düşük ise Sağlıklı mide H. pylori gastriti var Atrofik gastrit (korpus) Hipoklorhidrik veya Aklorhidrik mide Atrofik gastrit (antrum) veya Artmış gastrik asit sekresyonu Atrofik gastrit Mide hastalığı riski yok Gastrik/duodenal ülser riski artmış Gastroskopi ile klinik olarak anlamlı ek bilgiye ulaşılamaz Bağırsak hastalığı, laktoz intoleransı, Çölyak hastalığı vb. diğer hastalıklar ekarte edilmelidir Helikobakter pilori infeksiyonu eradike edilmeli Gastroskopi düşünülebilir Mide Ca riski yüksektir Malabsorpsiyon (Vitamin B12, demir, Kalsiyum, Magnezyum gibi bazı ilaçlar) düşünülmelidir Mide Ca riski yüksektir (atrofik gastrit) Gastrik/düodenal ülser riski yükselir (Gastrik asit sekresyonu artmıştır) Mide Ca riski yüksektir Helikobakter pilori infeksiyonu eradike edilmelidir Gastroskopi düşünülmelidir
GASTROPANEL TESTLER İÇİN ÖRNEK NASIL ALINIR? Kanı alınacak kişinin, Gelişim GastroPanel Test adresindeki test talep formunu doldurması gerekmektedir. GastroPanel örneği Kan örneği, 1 gecelik açlık sonrası (yaklaşık 10 saatlik) veya en az 4 saatlik açlık sonrası EDTA’lı tüpe alınır. Açlık kan örneğinden en az 2 ml EDTA’lı plazma ayrılması gerekmektedir. Bunun için 2 hemogram tüpüne kan alınması uygun olacaktır. Örnek bir an evvel dondurulmalı ve laboratuvara donmuş bir şekilde gönderilmelidir. Gastrin-17 stabilizatörünün (Biohit Cat. No. 601 050 veya 601 051) 50 μl/1 ml plazma oranında uygulanması örneğin oda ısısında (20-25ºC) transferini sağlar ve ölçümler örnek alımını takiben 4 gün içerisinde yapılabilir. Bu 4 gün için tercih edilen saklama sıcaklığı buzdolabında 2-8ºC’dir. 4 gün içerisinde çalışılamayacaksa, örnek dondurulmalıdır. Tokluk (stimüle) kan örneği alınması gerekirse, protein içeceği içildikten 20 dakika sonra EDTA’lı tüpe örnek alınmalıdır.
Hasta Hazırlığı Örnek alımından en az 4 saat öncesinden itibaren hastanın hiçbir şey yiyip içmemesi gerekir, sigara da içilmemelidir (10 saatlik gece açlığı da uygundur). Hastanın aşağıda sıralanan, mide sıvılarının sekresyonu üzerine etkisi olan ilaçlar dışındaki rutin tedavisine izin verilir. Kullanılmaması gereken ilaçlar şunlardır: Örnek alımından 1 hafta önce kesilmesi gerekenler: Ranitidin (Esophex, Inside Brus, Ranicur, Ranil, Ranimex, Ranitidin, Ranitidine, Ranixal, Zantac), famotidin (Famotidin, Pepcid, Pepcidin, Pepcid Duo), nizatidin (Nizax), proton pompa inhibitörleri lansoprazol, omeprazol, pantoprazol, esomeprazol, rabeprazol etc. (Lansoprazol, Lansoprazole, Lanzo, Zolt, Losec, Omeprazol, Nexium, Pariet, Somac, Gasterix, Pantoloc, Giasemin, Panzor). Örnek alımından 1 gün önce kesilmesi gerekenler: Gastrik asit sekresyonunu nötralize eden tedaviler: antiasitler (Balancid Novum, Gaviscon, Link, Magnesium milk, Novaluzid, Rennie) ve mukoza koruyucu ajanlar (Alsucral, Antepsin).
Gastrin-17 stimülasyonu GastroSoft raporuna göre hastanın antrumunda atrofik gastrit olduğu şüphesi doğarsa, Gastrin-17 testinin tokluk kan örneğinde tekrarı önerilir. Gastrin-17 sekresyonu, ortalama %77 protein içeren içecek alımıyla stimüle edilir. Laktoza karşı hassasiyeti olan hastalara bu stimülasyon uygulanmamalıdır. Protein içeceğinin hazırlanması: 20 gr protein (bir poşet protein tozu) 150 ml su ile karıştırılır. Stimüle (tokluk) kan örneği,bu sıvı içildikten 20 dk sonra alınır.