NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ TÜRKİYENİN ANAYASAL DÜZENİ Devletin Temel Nitelikleri NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

Devletin Temel Nitelikleri Devletin Temel Nitelikleri I)Cumhuriyetçilik: (1921 anayasasındaki 1923 değişiklikleri ile anayasaya girdi). Devlet şekli olarak Cumhuriyet egemenliğin kişi ya da zümreye değil toplumun tümüne ait olan bir devleti ifade eder.Egemenliğe göre hareket edilir.Devlet organları seçimle belirlenir. Hükümet şekli olarak başta devlet başkanı olmak üzere temel organların seçim ilkesi ile kurulmuş olduğu oluşumunda veraset ilkesinin olmadığı bir hükümet sistemidir. Cumhuriyet ile monarşinin arasındaki temel fark cumhuriyetin “vatandaşlık” monarşinin ise “uyrukluk(tabiyet)” kavramlarına dayanmasıdır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Devletin Temel Nitelikleri II)Laiklik: İki unsurla açıklanır: -Din hürriyetiin hürriyeti vicdan ve ibadet hürriyetinden oluşur.Herkes dilediği dini seçmekte özgürdür.Ya da hiçbir dini seçmeyebilir.Bu hak mutlak bir hürriyettir.Bu hak kişiye negatif statü hakkı tanır.(Nüfus cüzdanlarında din belirtilmesi 24.maddeye açıkça aykırıdır.)İbadet hürriyeti ise kişinin inandığı dinin gerektirdiği ibadetleri,ayin ve törenleri serbestçe yapabilmesidir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Devletin Temel Nitelikleri III)Atatürk Milliyetçiliğine Bağlılık: 1982 anayasasının seleflerinde başka kavramlar vardır.1924 anayasasında 1937’de yapılan değişikliklerle yer verilen kavram milliyetçilik.1961 anayasasında ise milli devlet kavramı görülür.1982 anayasasında ise Atatürk milliyetçiliğine bağlılık kavramı vardır. Bunların sebebi bu hükmün yanlış yorumlanmasına mahal vermemektir. Atatürk milliyetçiliği akılcı çağdaş, medeni ileriye dönük demokratik toplayıcı insani barışçıdır. Bu milliyetçilik milliyetçiliği reddeden akımlara karşı olduğu gibi ırkçılığa ve şovenizme de karşıdır. 1961 anayasasında milliyetçilik denmesinin sebebi demokrasi mekanizmaları kullanılarak totaliter rejim kurulmasını engellemek. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynakça Bu ders notunun oluşturulması sürecinde; - Gözler, Kemal (2008), Anayasa Hukukunun Genel Esaslarına Giriş, Ekin Yay., Bursa 2008, ss. 1-20 , - Teziç, Erdoğan (1998), Anayasa Hukuku (Genel Esaslar), Beta Yay., ss. 1-50, - Kaboğlu, İbrahim, Özden (2006) Anayasa Hukuku Dersleri-Genel Esaslar, Legal Yayınları, kitaplarından yararlanılmıştır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©