Bölüm 1: Ohm Yasası ve Ohm Yasası ile Direnç Ölçümü ZKÜ Fen-Ed. Fak. Fizik Bölümü
Ohm yasasının teorik sonuçları ile deneysel sonuçlarını karşılaştırmak GENEL BİLGİLER Ohm yasasının teorik sonuçları ile deneysel sonuçlarını karşılaştırmak Ohm yasasına uyan (ohmik) malzemeler ile ohmik olmayan malzemelerin akım-gerilim karakteristiklerini elde etmek. Bir güç kaynağının iç direncini bulmak.
OHM YASASI Ohm kanunu birçok madde (çoğu metaller dahil) için akım yoğunluğunun elektrik alana oranının sabit olduğu söyler. Bu sabit ile gösterilir ve öziletkenlik katsayısı olarak adlandırılır. J ve E arasında lineer ilişki gösteren maddeler ohm yasasına uyar ve ohmik malzemeler olarak adlandırılır.. V(V) I(A) Şekil 1. Çeşitli malzemeler için akım ve gerilim karakteristikleri Ohmik özellik gösteren malzemeler için akım gerilim eğrisinin doğrusal bölgedeki eğimi, (1) bağıntısına göre R‘ye karşılık gelir. Ohmik olmayan malzemeler için bu eğri doğrusal değildir. ; V=I.R (1)
DENEY DÜZENEKLERİ Devreyi Şekil 2 de gösterildiği gibi kurunuz.Önce R=10 Ω direnci daha sonra ampul için 0-3V arasındaki gerilim değerlerine karşılık gelen akım değerlerini ölçünüz. Direnç ve ampul için I=f(V) grafiklerinin sonuçlarını ohm yasası ile karşılaştırınız. Şekil 2. Direnç ve güç kaynağından oluşan devrenin gösterimi. R direncini ampulle şekil 3 de gösterildiği gibi seri bağlayınız.Devrenin 0-3V arasındaki gerilim değerlerine karşılık gelen akım değerlerini ölçünüz. Teorik bilgilerinizi dikkate alarak sonuçları yorumlayınız. Güç kaynağı devreye bağlı değilken gerilimini 5V açık devre gerilimine ayarlayınız.R1, R2, R3, R4, R5 direncini Şekil 4’de gösterildiği gibi devreye bağlayınız. Devreden geçen akım ve gerilim değerini ölçerek ilgili yere kaydediniz. Elde ettiğiniz değerlerden yararlanarak V=f(I) grafiği çiziniz.Grafiğin eğiminden yararlanarak güç kaynağının iç direncini elde ediniz. Şekil 3. Seri bağlı direnç-ampul ve güç kaynağından oluşan devrenin şematik gösterimi. Şekil 4. Direnç ve güç kaynağından oluşan devrenin gösterimi.