İnovatif Bir Köfte Yapma Makinasının Kavramsal Tasarımı A Practical Application for Machine Design Education H. Rıza BÖRKLÜ, Nurullah YÜKSEL, Kadir ÇAVDAR Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Endüstriyel Tasarım Mühendisliği Bölümü Teknikokullar - ANKARA ISIA 2017

ISIA 2017 1. GİRİŞ 2. İNOVATİF KÖFTE YAPMA MAKİNASI TASARIMI SUNUM İÇERİĞİ 1. GİRİŞ 2. İNOVATİF KÖFTE YAPMA MAKİNASI TASARIMI (a) İhtiyaç Listesi (b) Fonksiyon Şeması (c) Alt ve Genel Tasarımlar (d) Ön Değerlendirme (e) Önemli Tasarımlar (f) Ek Seçim İşlemleri (g) Değerlendirme ve Son Karar 3. SONUÇ ISIA 2017

1. GİRİŞ ISIA 2017 Yemek hazırlama da artık otomasyon kapsamındadır Çeşitli tür ve özellikteki köfteler bu yemekler arasındadır Ancak yerli ve özgün bir köfte yapma makinesi yoktur ISIA 2017

ISIA 2017

1. GİRİŞ Normal köfte yapma işlemi; ISIA 2017 Köfte malzemelerini bir kaba koyma Köfte harcını karıştırma/yoğurma Küçük parçalara ayırma Gerekli şekli verme Saklama veya pişirme ISIA 2017

1. GİRİŞ Köfte yapma işi genelde; ISIA 2017 Zor ve zaman alıcı bir işlemdir Çok köfte yapmak için birçok personel gerekir Aynı kalite/özellikte köfte yapımı güçtür Hijyen kuralları uygulamak genelde zordur ISIA 2017

1. GİRİŞ Bu tebliğde YENİ VE ÖZGÜN BİR KÖFTE YAPMA MAKİNASI‘nın kavramsal tasarımı tanıtılacaktır. ISIA 2017

ISIA 2017 1. GİRİŞ 2. İNOVATİF KÖFTE YAPMA MAKİNASI TASARIMI SUNUM İÇERİĞİ 1. GİRİŞ 2. İNOVATİF KÖFTE YAPMA MAKİNASI TASARIMI (a) İhtiyaç Listesi (b) Fonksiyon Şeması (c) Alt ve Genel Tasarımlar (d) Ön Değerlendirme (e) Önemli Tasarımlar (f) Ek Seçim İşlemleri (g) Değerlendirme ve Son Karar 3. SONUÇ ISIA 2017

Tasarım için gerekli ihtiyaçlar belirlenir Problem İhtiyaç Listesi Fonksiyon Şeması Alt ve Genel Tasarımlar Ön Değerlendirme Önemli Tasarımlar Ek Seçim İşlemleri Değerlendirme ve Son Karar ÇÖZÜM

(a) İhtiyaç Listesi ISIA 2017 Tasarımca karşılanması gerekir Teknik ve ekonomik bilgiler içerir Arzu (A) ve İstekler (İ) olarak düzenlenir ISIA 2017

(a) İhtiyaç Listesi ISIA 2017 1 Sıra No 1 Köfte yapma makinası; ≤ 30 kg ağırlık, ≤ 1 m yükseklik ve ≤ 0,8 m2 alana sahip olmalı. 2 Köfte yapma makinası kolay monte edilebilir ve sabitlenebilir olmalı. 3 Köfte yapma makinası en az 90 adet/dk köfte üretmeli 4 (A) Ayarlanabilir çalışma hızı ve 3 kademeli hız değiştirme sistemi olmalı 5 (A) Min. çalışma enerji gereksinimi olmalı 6 (A) Acil durum butonu ile sistem durdurulabilmeli 7 (A) Kolay ulaşılabilen enerji çeşidi kullanılmalı 8 Gövde Al, taşıyıcı sistem kompozit malzemeden yapılmalı. ISIA 2017

(a) İhtiyaç Listesi ISIA 2017 9 Sıra No 9 Köfte harcı ile temas eden kısımlar olası zararlı etkilere karşı koruyucu bir malzeme ile kaplanmalı 10 (A) kolay temizlenebilmeli ve parçalar sudan etkilenmemeli 11 (A) Köfte yapma makinası, köfte harcına ait sıcaklık vb. değerleri ölçebilmeli. 12 Sistem kullanıcı ve çevreye zarar vermeden çalışabilmeli 13 (A) Köfte yapma makinası kullanım ve kontrolü kolay olmalı, bilgisayar ile kontrolü sağlanmalı 14 Standart parçalar içermeli ve üretimi kolay olmalı. 15 (A) Karıştırma kanatları 2 yılda bir değiştirilmeli. 16 Üretim maliyeti ≤ 15 bin TL olmalı. ISIA 2017

Değerlendirme ve Son Karar Problem İhtiyaç Listesi Fonksiyon Şeması Problem küçük parçalara ayrılır Alt ve Genel Tasarımlar Ön Değerlendirme Önemli Tasarımlar Ek Seçim İşlemleri Değerlendirme ve Son Karar ÇÖZÜM

(b) Fonksiyon Şeması ISIA 2017 Hızlı ve kapsamlı çözüm sağlar Problemi küçük/çözülebilir parçalara ayırır Olası en geniş alanda çözüm arama sağlar Alt Fonksiyonlar; E dönüştürme, sistem kontrolü vb. ISIA 2017

(b) Fonksiyon Şeması ISIA 2017

Değerlendirme ve Son Karar Problem İhtiyaç Listesi Fonksiyon Şeması Alt ve Genel Tasarımlar Tasarım çözüm uzayı Ön Değerlendirme Önemli Tasarımlar Ek Seçim İşlemleri Değerlendirme ve Son Karar ÇÖZÜM

(c) Alt ve Genel Tasarımlar Önemi (alt) fonksiyonlar belirlenir Olası en geniş kapsamda çözümler aranır Çeşitli birleşimleri ile tasarım seçenekleri oluşturulur ISIA 2017

Seçenek 1 Seçenek 1 1.2 – 2.2 – 3.2 – 4.3 – 5.2 - 6.1

Tasarım seçenekleri ISIA 2017

Değerlendirme ve Son Karar Problem İhtiyaç Listesi Fonksiyon Şeması Alt ve Genel Tasarımlar Ön Değerlendirme Seçenek sayısı azaltılır/kaba seçim Önemli Tasarımlar Ek Seçim İşlemleri Değerlendirme ve Son Karar ÇÖZÜM

(d) Ön Değerlendirme ISIA 2017 Burada kaba kriterler uygulanır. Örneğin; Tüm işlevle uyumlu, Makul maliyet, Üretilebilirlik vb. Tasarım seçenek sayısı azaltılır ISIA 2017

ISIA 2017

Değerlendirme ve Son Karar Problem İhtiyaç Listesi Fonksiyon Şeması Alt ve Genel Tasarımlar Ön Değerlendirme Önemli Tasarımlar Önemli tasarımlar kabaca çizilir Ek Seçim İşlemleri Değerlendirme ve Son Karar ÇÖZÜM

(e) Önemli Tasarımlar ISIA 2017 Tasarımlar şematik olarak çizilir Teknik ilişkiler basitçe ifade edilir Fikir/ilke düzeyli tasarım olur ISIA 2017

(e) Önemli Tasarımlar - 1 Bu tasarımı diğerlerinden ayıran en önemli özelliği, paketleme ve depolama için robot kol kullanmasıdır. ISIA 2017

(e) Önemli Tasarımlar - 2 Bu seçenekte ise sistem harcı karıştırmak için eksantrik mile bağlı tokmakları kullanır. Değiştirilebilir Ekstrüzör kafaları ile de istenilen form köfteye verilebilir. ISIA 2017

(e) Önemli Tasarımlar - 3 Bu Tasarımda ekstrüzörden çıkan ürün, uygun kalıplarda sıkıştırma sonrası istenilen form verilir. ISIA 2017

Optimum tasarım seçeneği belirlenir Problem İhtiyaç Listesi Fonksiyon Şeması Alt ve Genel Tasarımlar Ön Değerlendirme Önemli Tasarımlar Optimum tasarım seçeneği belirlenir Ek Seçim İşlemleri Değerlendirme ve Son Karar ÇÖZÜM

(f) Ek Seçim işlemleri / Amaçlar ağacı Tasarlanan sistem için önemli kriterler belirlenir Hiyerarşik olarak (ağaç yapısında) düzenlenir Her bir alt terimin ayrı bir puanı (ağırlığı) vardır En alt seviye ağırlıklar toplamı 1 (/100) olur ISIA 2017

(f) Ek Seçim işlemleri ISIA 2017

(f) Ek Seçim işlemleri / Değerlendirme çizelgesi Amaçlar ağacına dayalı değerlendirme çizelgesi oluşturulur ve: ◊ Ölçütler parametrelere dönüştürülür ve ◊ (mümkünse) bunlara birimler atanır Tasarımlar bu parametrelere göre değerlendirilir En az puana sahip seçenek elenir Seçenek sayısı 1’den fazla ise ek seçim uygulanır ISIA 2017

(f) Ek Seçim işlemleri X = ISIA 2017

(f) Ek Seçim işlemleri / Değer profil diyagramı Son iki seçenek için değerlendirme çizelge puanlara göre bir değer profil diyagramı çizilir Dengeli dağılıma bakılır En az boşluğa sahip seçenek en iyi kavramsal tasarım olarak seçilir ISIA 2017

(f) Ek Seçim işlemleri ISIA 2017 5 nolu olan daha iyi dağılıma sahiptir-optimum tasarım ISIA 2017

Değerlendirme ve Son Karar Problem İhtiyaç Listesi Fonksiyon Şeması Alt ve Genel Tasarımlar Ön Değerlendirme Önemli Tasarımlar Ek Seçim İşlemleri Optimum tasarım seçilir ve diğer aşamalara taşınır Değerlendirme ve Son Karar ÇÖZÜM

(g) Değerlendirme ve Son Karar Tüm seçim ve değerlendirme işlemleri sonucu 5 no’lu seçeneğin en uygun tasarım olduğuna karar verilmiştir. Bu tasarıma ait ön 3B model/tasarım çalışmaları yapılmıştır ISIA 2017

(g) Değerlendirme ve Son Karar ISIA 2017

ISIA 2017 1. GİRİŞ 2. İNOVATİF KÖFTE YAPMA MAKİNASI TASARIMI SUNUM İÇERİĞİ 1. GİRİŞ 2. İNOVATİF KÖFTE YAPMA MAKİNASI TASARIMI (a) İhtiyaç Listesi (b) Fonksiyon Şeması (c) Alt ve Genel Tasarımlar (d) Ön Değerlendirme (e) Önemli Tasarımlar (f) Ek Seçim İşlemleri (g) Değerlendirme ve Son Karar 3. SONUÇ ISIA 2017

3. SONUÇ Bu tebliğde Sistematik tasarıma dayalı yürütülen inovatif bir köfte yapma makina tasarımı açıklanmıştır Yapılan çalışmalar bu tür bir makineye ait ileri aşama tasarım ve geliştirilme araştırmalarına mesnet teşkil edebilir ISIA 2017

TEŞEKKÜRLER ISIA 2017