SES NEDİR? Titreşen maddelerin bulunduğu ortama yaydığı enerjiye ses denir.
Gitarın tellerine vurunca, teller ileri geri hareket eder ve ses oluşur.
Flüt, hava titreşiminin etkisiyle ses verir.
Davulun gergin zarı titreşince ses verir.
Gırtlağımızdaki ses telleri akciğerlerimizden gelen havanın etkisiyle titreştiğinden ses oluşur.
SESİN YAYILMASI Ses boşlukta yayılmaz.
SESİN YAYILMASI Ses katı, sıvı ve gazlarda yayılır.
SESİN YAYILMASI Ses, durgun bir suya atılan taşın suda oluşturduğu halkalar gibi, dalgalar halinde yayılır.
SESİN YAYILMA HIZI Ses dalgaları havada 1 saniyede 340 metre yol alır. Ses dalgaları suda 1 saniyede 1435 metre yol alır. Ses dalgaları katılarda 1 saniyede yaklaşık 5000 metre yol alır.
DÜŞÜNELİM? Sizden 850 metre uzaklıkta bulunan bir arkadaşınıza bağırsanız, kaç saniye sonra sizin sesinizi işitebilir? CEVAP:2,5 Not: Ses dalgaları havada 1 saniyede 340 metre yol alır.
GENLİK Genlik
FREKANS Ses kaynağının bir saniyedeki titreşim sayısıdır.
Salınım Hareketi ve Özellikleri Belirli bir sürede bir hareketin tekrarlanmasına salınım hareketi denir. Bir ipe bağlanarak asılan cismin sallanma hareketi, yatay düzlemdeki yayın ucuna bağlanan cismin çekilmesi ya da itilmesi sonucu yaptığı hareket, düşey düzlemde bir noktaya asılan yayın ucundaki cismin çekilmesi ya da itilmesi sonucu yaptığı hareket salınım hareketidir Salınım hareketleri, bir çeşit titreşim hareketidir.
Denge Noktası : Salınım hareketi yapabilen bir cismin hareketsiz kalabildiği konuma denge noktası denir. (Kinetik enerjisinin sıfır olduğu konuma denge noktası denir). b) Genlik : Salınım hareketi yapan bir cismin denge noktasından itibaren bir yönde ulaşabildiği en büyük uzaklığa genlik denir. ▪ Başlangıç Noktası : A noktası ▪ Denge Noktası : O noktası ▪ Genlik : AO veya BO arasındaki uzaklık ▪ Bir Salınım : A’dan başlayıp, O ve B’den geçip tekrar A’ya gelmesi ▪ Frekans : 1 sn’de yaptığı salınım sayısı
SESİN YANKISI Bir dağın karşısında “Ali” diye bağırdığımızda, ağzımızdan çıkan ses dalgaları dağa çarparak geri döner. Buna sesin yankısı denir.
Sesleri birbirinden ayıran üç özellik vardır. Yükseklik Şiddet Tını SESİN ÖZELLİKLERİ Sesleri birbirinden ayıran üç özellik vardır. Yükseklik Şiddet Tını
SESİN YÜKSEKLİĞİ Sesin ince veya kalın olmasına sesin yüksekliği denir. Ses kaynakları çok titreşince ince ses, az titreşince kalın ses oluşur. O halde sesin yüksekliği titreşim sayısına (frekans) bağlıdır.
SESİN YÜKSEKLİĞİ Frekansı yüksek Frekansı düşük İnce ses Kalın ses
SESİN ŞİDDETİ Sesin zayıf veya kuvvetli olmasına sesin şiddeti denir. Sesin şiddeti, ses veren cismin, titreşirken denge durumunda az ya da çok ayrılmasına bağlıdır. Otobüs istiyoruz eylemi Tekel eylemi
Gergin bir teli; Çok çekip bırakınca kuvvetli ses, Az çekip bırakınca zayıf ses oluşur. Davula; Hafif vurursak zayıf ses, Kuvvetli vurursak şiddetli ses oluşur. Ses kaynağına; Yakınsak kuvvetli ses, Uzaksak zayıf ses duyarız.
SESİN TINISI Aynı sesin çeşitli çalgılardan çıktığı zaman gösterdiği farklılığa sesin tınısı denir.Bu fark sesi veren çalgının yapısından gelir. Müzikteki DO sesi; Piyanoda , Kemanda, Flütte farklı olarak çıkar.Ancak bir müzisyen bu sesin notasını ve hangi aletten çıktığını anlar.
SES KAYNAĞI Sesin oluştuğu yere denir. ÖRNEK:Saat, zil, müzik aletleri ve gırtlağımız birer ses kaynağıdır.
1.Ses………………………. Şule ses ile ilgili bilgi vermektedir.Sizce aşağıdakilerden hangisini söylerse yanlış bilgi vermiş olur? a) Titreşimdir. b) Enerjidir. c) Soğukta daha iyi yayılır d) Dalgalar halinde yayılır.
2) Aşağıda verilen grafiklerden hangisinde frekansı yüksek ve düşük genlikte ses elde ederiz. B) A) C) D)
3) Mustafa gitarına tel takacaktır ve konsere çıkacaktır. Yukarıdan aşağı doğru a ,b ,c ve d telleri sıralanmıştır. Gitardan en ince sesi elde etmek için hangi teli kullanmalıdır. a B) b C) c D ) d
4) A B C D Şişe müziği yapmaya karar verdik farklı miktarlarda aynı sıvıyı şişelere doldurduk. Sırasıyla A ,B, C ve D şişelerine sırayla vurduğumuzda en kalın sesi X ve üflediğimizde en ince sesi W şişelerinden elde ettik.X ve W yerine hangi harfler gelmelidir? X W A) B D B) A D C) D D D) A A
NOT: Ses, en hızlı katılarda yayılır.Sesin yankısından;iki tepe arasındaki uzaklığı ölçme ve denizlerin derinliklerini ölçmede yararlanılır.
SON…