OKUL REHBERLİK SERVİSİ MADDE BAĞIMLILIĞI OKUL REHBERLİK SERVİSİ

MADDE BAĞIMLILIĞI BAĞIMLILIK:Bir maddenin belirgin bir etkiyi elde etmek için alınması sürecinde ortaya çıkan bedensel,ruhsal ya da sosyal sorunlara rağmen madde kullanımının devam etmesi;bırakma isteğine rağmen bırakılamaması,aynı etkiyi elde edebilmek için giderek madde miktarının artırılması ve maddeyi alma isteğinin durdurulamaması durumudur.

BAĞIMLILIĞIN ÖZELLİKLERİ Hastalıktır(Beyin hastalığı). Hayat boyu sürer. Sosyal hayatı bozar. Ailevi sorunlar yaşanır. Ekonomik kayıplar olur. Hayat artık bu maddenin etrafında döner.

BAĞIMLILIK YAPICI MADDELER

ESRAR:Kısa vadede keyif hissettirir ve odaklanmayı arttırır ESRAR:Kısa vadede keyif hissettirir ve odaklanmayı arttırır. Uzun vadede hafıza sorunlarına,solunum ve kalp problemlerine,paranoya ve gerçeklik kaybına neden olur. EROİN:Solunumu baskılar,kabızlığa ve kilo kaybına neden olur.yüksek dozda eroin kana karıştığında kalp krizi ve bilinç kaybına ,hatta ‘’ölüme’’ neden olur.

KOKAİN:Vücut sıcaklığını,kan basıncını ve kalp atış ritmini arttırır KOKAİN:Vücut sıcaklığını,kan basıncını ve kalp atış ritmini arttırır.Kullananların kalp krizi,solunum yetmezliği,kan damarlarının daralması ve felç geçirme olasılıkları vardır.Nadir durumlarda ilk kullanım ölümle sonuçlanabilir. ECSTASY(EKSTAZİ):Bulantı,titrem e,kas krampları ve bulanık görmeye neden olur.Vücut sıcaklığı dengesinin bozulmasına ve bu sebeple nadir de olsa ölüme sebep olur.

UÇUCU MADDELER(Tiner,bally vb UÇUCU MADDELER(Tiner,bally vb.):Düşük miktarda alındığında duyu kaybına ve hatta bilinç kaybına neden olur.Akciğer spazmına,merkezi sinir sisteminde sorunlara yol açar.Çok yüksek dozda alındığında madde akciğerdeki oksijen ile yer değiştirerek kişinin boğularak ölmesine neden olur.

SENTETİK ESRAR(Bonzai): Baş dönmesi,halüsinasyon, hafıza kaybı,görme ve işitme ile ilgili algıda bozukluk,kalp atışlarının artması,nabız yükselmesi,şok,kalp krizi,nefes darlığı,kas kasılması ve hareket bozukluklarına sebep olur.

RİSK YARATAN FAKTÖRLER Ruhsal sorunları ya da bağımlılığı olan ebeveynin bulunduğu kaotik aileler, Doğru olmayan yetiştirme yolları, Ebeveyn-çocuk arasında bağlanma ve ilgi eksikliği, Sınıfta aşırı utangaçlık ya da şiddet içeren davranışlar, Okul başarısında düşüş, Sosyal becerilerin zayıf olması, Sapkın davranışlar sergileyen arkadaşlarla “takılma”, Okul, iş, aile ortamlarında uyuşturucu kullanımının onaylanması.

BAĞIMLILIK SÜRECİ

MADDE KULLANMAYA BAŞLAMA NEDENLERİ

MADDE BAĞIMLILIĞIN ZARARLARI Kişiyi normal yaşam ve davranışlardan uzaklaştırır. Aklı ve iradeyi işleyemez hale getirir. Bulantı,kusma,karın ağrıları,kabızlık,ishal,mide ve bağırsak spazmlarına sebep olur. Tüm iç organların zarar görmesine neden olur. Zehirlenmelere ve bu yolla gelen ölümlere sebep olur.

BAĞIMLILIK YAPICI MADDELER HAKKINDA HALK ARASINDA BİLİNEN YANLIŞ İNANIŞLAR → ‘’Ben bağımlı olmam.'' ‘’Bir kere denemekle bir şey olmaz'' ‘’Esrar ottur,zararı yoktur.'' ‘’Esrar hafif bir maddedir.'' ‘’Ara sıra kullanmakla bir şey olmaz.'' ‘’Esrar,alkolden daha tehlikeli değildir.'' ‘’Herkes kullanıyor;bir şey olmuyor.'' ‘’Madde hakkında konuşabilmek için onu denemelidir.'' ‘’Ben kontrol edebilirim'' ‘’Madde yaratıcılığı geliştirir;konsantrasyon ve bilinci artırır.'' ‘’Benim iradem güçlüdür.''

ÖNLEYİCİ FAKTÖRLER Güçlü ve pozitif aile bağları, Ebeveynlerin çocuklarının yaşamlarına ilgili olmaları, Ebeveynlerin çocuklarının arkadaşlarından ve neler yaptıklarından haberdar olması, Aile içi kuralların açık olması ve herkesin bunlara uyması, Okulda başarılı olma; okul, klüpler gibi kurumlarla kurulmuş güçlü bir bağ, Uyuşturucu kullanımı ile ilgili doğru bilgilenme.

Rolünüzü “iyi” oynayıp, “model” olabilirsiniz... Öğretmen Anne Baba

ÖRNEK OLUN “Sigara zararlıdır çocuklar!” Okul içinde, sigara kullanımınızı sınırlayın. Özellikle küçük yaştaki öğrenciler davranışlarınızı örnek alabilir. Unutmayın; herhangi bir maddeye bağımlılık, bir başkasının kullanımını kolaylaştırır. “Sigara zararlıdır çocuklar!”

ONU DİNLEYİN “Anlat sen, ben dinliyorum” Eğer sizinle konuşmak istediği sırada bir işle meşgulseniz işinize ara verin, göz kontağı kurun. Söylediği şeyleri doğru anladığınızdan emin olmak için sorular sorun. Sorular anlattığı şey hakkında daha fazla bilgi edinmek için değil, ona dinlenildiğini hissettirmek için sorulmuş olsun. “Anlat sen, ben dinliyorum”

YARGILAMAYIN İstediğiniz gibi davranmadığında bu sizi kızdırabilir; hemen yaptığı davranışla ilgili etiket yapıştırmayın; davranışının başka ne gibi nedenleri olabileceğini düşünün. “Sen zaten hep böylesin”

SORGULAMAYIN Onun hayatı hakkında bilgi sahibi olmanız önemli; ancak bunları öğrenmenin yolu sorgulama, hesap sorma şeklinde olmamalı. Unutmayın niyetiniz “paylaşmak”. Eğer o anda size cevap vermiyorsa “Şu anda konuşmaya çok hazır değilsin; ama istediğin zaman ben seni dinlemeye hazırım” şeklinde karşılık vermeniz kendisiyle ilgilendiğinizi anlamasını sağlayacaktır. Çocuk zaman geçtikçe sizinle iletişim kurmak isteyecektir. “Kim, nerede, nasıl, niçin, ne zaman, neden...”

TEŞHİS KOYMAYIN Çocuk bir sorunundan bahsettiğinde hemen etiket koymak yerine onu dinleyin. O anda ne hissediyor, ne yaşamış, neye ihtiyacı var, bunları anlamaya çalışın. “Bence sen…”

AHLAK DERSİ VERMEYİN Yapılmaması gereken bir şeyi yapmış olsa bile bunu ahlak dersi verir tarzda değil; yaptığının olumsuz sonuçlarını (nelere yol açtığını) ve uyandırdığı duyguları dile getirmeniz yerinde olacaktır. “ “Bu yaptığın çok ayıp.” “Bunlar hiç uygun davranışlar değil; ne yapıyorsun sen?” “Büyüklerine saygılı ol!”

“HAYIR” DEMESİNİ ÖĞRETİN Israrlarla başa çıkması için onlara “Hayır” demeyi öğretmeniz gerekli. Önemli olan nokta verdiği kararlarda arkadaş grubunun baskısının nasıl rol oynadığını ve sadece bu baskıya göre karar verdiğinde olumsuz sonuçlar yaşayabileceğini fark etmesidir. “Hayır, teşekkür ederim” birkaç kere tekrarlanması; “Ya başka işim vardı, kusura bakma ya..” bahane uydurma; “Başka sefere belki, sağol” atlatma; “Hayır, sağol; ha bu arada sen o işi bitirdin mi?” konu değiştirme; “Hayır, sağol; ben gitmeliyim, görüşürüz sonra” ortamdan uzaklaşmak gibi yöntemleri denemesini teşvik etmek işinize yarayacaktır.

İYİ DAVRANIŞLARI ÖDÜLLENDİRİN Çocuğunuza davranışlarından kendisinin sorumlu olduğunu belirtin. İyi davranışların iyi, kötü davranışlarının da kötü sonuçlar doğuracağını bildirin.

‘’EN İYİ KORUNMA YOLU HİÇ BAŞLAMAMAKTIR’’ BAĞIMLILIK TEDAVİSİ ‘’EN İYİ KORUNMA YOLU HİÇ BAŞLAMAMAKTIR’’ Madde kullanan ve tedavi olmak isteyen , bu konudaki problemlerine çözüm arayan kişi ve yakınları hastanelere bağlı Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleri (AMATEM) ile psikiyatri kliniklerine başvurarak tedavi olabilir.