4. GİRİŞ/ÇIKIŞ DEYİMLERİ 4.1. Giriş Giriş/çıkış deyimleri bilgisayarın ana belleği ile çevre aygıtlar arasında bilgi transferi yaparlar. Herhangi bir çevre aygıtından (klavye gibi) bir verinin belleğe okutulması veya ana bellek üzerindeki bir verinin çevre aygıtlara (Ekrana) gönderilmesi giriş/çıkış deyimleri ile gerçekleştirilir. Genellikle giriş çıkış deyimi olarak aşağıda tanımlanan deyimler kullanılmaktadır. 4.2 Read-Readln Pascal 'da okuma işlemi için kullanılan komutlar READ ve READLN olup genel kullanım yapısı şu şekildedir; Read(A1,A2,A3,...,An); ReadLn(A1,A2,A3,...,An); Read ile Readln arasındaki fark: Read, okuma işlemi tamamlandıktan sonra aynı satırda kalınmasını, Readln ise yeni bir satıra gelinmesini sağlar.

Bir Pascal programı içerisinde bu iki komutun kullanımı aşağıdaki program parçasında verilmiştir. Var s,a,n:real; begin Read(s,a,n); end. Okunacak değerlerin düzeni; 12.45 43.543 62.12 Aynı değerleri Readln ile okutturmak istersek; Readln(s,a,n) ; Okunacak değerlerin düzeni yukarıdaki okuma düzeni ile aynı olabileceği gibi her değer ayrı bir satırda verilebilir, her hangi satırlarda verilebilir, örnek olarak s, a ve n değerleri aşağıdaki okuma düzeninde okutturulmuştur. 12.45 43.543 62.12

4.3. Write-Writeln Pascal programlama dilinde yazma işlemi için WRITE ve WRITELN komutları kullanılmaktadır. Bu komutların genel kullanım yapısı şu şekildedir; Write(A1,A2,A3,...,An); Writeln(A1,A2,A3,...,An); İki kullanım şekli arasındaki fark, Read ile Readln arasındaki fark gibidir. İfadeler Write ile yazdırıldıktan sonra kursör aynı satırda bekleyecektir, Writeln ile yazdırılması durumunda ise kursör bir sonraki satıra geçecektir. Var s,a,n:integer; begin s:=3; a:=9; n:=5; Write(s); Write(a); Write(n); end. Programın çalıştırılmasıyla elde edilen sonuç; 395 olacaktır.

Aynı değişkenleri Writeln ile yazdırdığımızda; Var s,a,n:integer; begin s:=3; a:=9; n:=5; Writeln(s); Writeln(a); Writeln(n); end. 3 9 5 çıktısı elde edilecektir.

4.4. Yazım İçin Format Belirleme Writeln deyimi ile yapılan bilgi çıkışlarını düzenlemek için yazım formatları kullanılır. Yazdırılmak istenilen değerin tipine bağlı olarak iki farklı yazım formatı kullanılır. 1. Yazım Formatı (M:n) :Bu yazım formatına göre yazdırılmak istenilen M değeri n karakterlik alanda sağa dayalı olarak yazılır. M değerini oluşturan dijit veya karakterin uzunluğu n sayısından küçük ise, aradaki fark kadar sol tarafta boşluk bırakılır. M değerinin uzunluğu n sayısına eşit veya büyük ise yazdırma işlemi format belirtilmemiş gibi gerçekleştirilir.

Örnek: Const begin end. i:integer=567; b:boolean=True; c:char='b'; h:string[10]='Nasılsınız'; begin Writeln(‘123456789'); Writeln; Writeln(i:9); Writeln(b:9); Writeln(c:9); Writeln(h:9); Writeln(i:2); Writeln(h:5); end.

2. Yazım Formatı (M:n:k) : Bu yazım formatı real sayılar üzerinde çalışmaktadır. Bu yazım formatıyla reel sayılar üssüz notasyonda yazdırılır. Bunu sağlamak için sadece real sayılar için geçerli olan 2. yazım formatı kullanılır. Yazdırılacak M real değeri n karakterlik alanda sağa dayalı olarak üssüz yazdırılır, k ise n karakterin sonundaki kesirli kısmı göstermektedir. Örneğin/ A değeri, A:7:2 şeklinde yazdırılmak istenirse; program real sayı için 7 karakterlik yer ayırır. Bu alanın son iki hanesi ondalıklı kısım için sondan 3. hanesi ise desimal nokta için kullanılır. Sayının tamsayı kısmı ayrılan alanın uzunluğundan küçük ise, aradaki fark kadar sol tarafta boşluk bırakılır. Yazdırılacak sayının tam sayı kısmı bu alana sığmıyor ise, tamsayı için ayrılan alanın uzunluğu yazdırılan sayının tamsayı alan uzunluğuna eşit büyüklükte kabul edilir. Kesirli kısmı ayrılan alandan daha küçük ise aradaki fark kadar sağ tarafa 0 dijiti ilave edilir. Kesirli kısım alana sığmıyorsa yuvarlatılarak yazılır. Yazım sırasında kesirli alanın yazılması istenmiyorsa k sayısının "0" yazılması gerekir. k sayısının sıfır olması desimal noktanın yok olmasını sağlar.

Örnek: Const a:real=123.127927; begin Writeln('123456789’); Writeln('*********'); Writeln(a:9:4); Writeln(a:9:3); Writeln(a:9:2); Writeln(a:9:0); Writeln(a:7:2); Writeln(a:6:2); Writeln(a:5:2); Writeln(a:0:0); end.

Programın çalışmasıyla elde edilen sonuç aşağıda verilmiştir Programın çalışmasıyla elde edilen sonuç aşağıda verilmiştir. Program sonucuna göre sondan 2. ve 3. satırların aynı olduğuna dikkat ediniz. 123456789 ********* 123.1279 123.128 123.13 123

5. Karşılaştırma Komutları Pascalda genel olarak kullanılan karşılaştırma deyimleri şunlardır:     IF..THEN..ELSE     CASE..OF 5.1. If...Then...Else     Eğer…ise…değilse (If..then..else) Karar yapısı : Program yazarken en çok yapılan işlerin başında elinizdeki verilere bakarak bir karar vermek ve programın akışını bu karara göre yönlendirmek gelir. İyi programda gerekli yerlerde doğru ve etkili karar yapıları oluşturmak çok önemlidir. Çünkü bir programda en yavaş işleyen komutlardan birisi karşılaştırma komutlarıdır. Pascalda en çok kullanılan karşılaştırma ve kontrol komutu If..then..else dir.     If deyiminden sonra yapılacak karşılaştırmanın sonucu doğru(True) ise then deyiminden sonraki blok işler. Eğer karşılaştırmanın sonucu yanlış(False) ise bu sefer de else deyiminden sonraki blok işler. Else deyimi seçimlik bir deyimdir. Yani isterseniz, ya da gerekmezse bu kısmı kullanmayabilirsiniz. Bu durumda eğer karşılaştırma sonucu yanlış ise program bir sonraki komutla akışına devam eder.

Genel kullanım kalıbı şöyledir: if (şart) then Yapılması istenen işlem veya işlemler Else Eğer else kullanacaksanız else den önceki satırda noktalı virgül kullanmamalısınız. ... If şart then { Doğruysa } begin … komutlar … end; [ else begin … komutlar … end; ] …

if veya Else’den sonra 1’den fazla komut veya işlem varsa begin – end bloğu kullanılmalıdır.

Eğer isterseniz iç içe if kullanmaya devam edebilirsiniz Eğer isterseniz iç içe if kullanmaya devam edebilirsiniz. Bu oldukça karmaşık bir yapı oluşturabilir ancak bazı durumlarda böylesi uygulamalar zaruri olur. Örnek: Girilen bir sayının tek veya çift olduğunu bulan program. Var    a : Integer; Begin       Write('Bir sayı giriniz: '); Readln(a);       If (a mod 2 = 1) Then               Writeln ('Girdiğiniz Sayı Tekdir')       Else               Writeln ('Girdiğiniz Sayı Çifttir');       Readln; End.