NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ Türk BankaCILIK SİSTEMİ DERSİN KONUSU NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Banka nedİr? Tasarruf sahiplerinden mevduat adı altında topladıkları fonları ihtiyaç duyan kişi ya da kuruluşlara kredi olarak kullandıran yani fon fazlası bulunan kişi ya da kuruluşlar ile fon ihtiyacı olan kişi ya da kuruluşlar arasında finansal aracılık işlevi gören kuruluşlar banka olarak tanımlanmaktadır NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Banka Kelİmesİ banco bankrupt NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Banka nedİr? Tasarruf sahiplerinden mevduat adı altında topladıkları fonları ihtiyaç duyan kişi ya da kuruluşlara kredi olarak kullandıran yani fon fazlası bulunan kişi ya da kuruluşlar ile fon ihtiyacı olan kişi ya da kuruluşlar arasında finansal aracılık işlevi gören kuruluşlar banka olarak tanımlanmaktadır NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Dünya BankacIlIk Tarİhİ (1/3) Tarihte ilk bankacılık hizmetlerinin eski Sümer ve Babil’e kadar uzandığı sanılmaktadır. Sümerler’de M.Ö. 3500 yılında kurulan maket, bilinen ilk banka kuruluşudur. Maket’in rahipleri ilk borç verenlerdi. Maketler, harman zamanı ödenmek üzere tohum vb gibi hammadde ve teçhizat alımı için çiftçilere ilk dönemlerde fiziki (ayni) daha sonraları parasal kredi açtıkları, kazılar sonucu saptanmıştır Eski Mısır, eski Yunan ve Roma’da banka işlemleriyle uğraşan kurumların var olduğu bilinmektedir. Hatta eski Mısır’da tefeciliği ve bileşik faizi yasaklayan yasalar vardı. Eski Yunan’da da ticaretin gelişmesi ve halkın zenginleşmesi ile Atina’daki zengin maketlerin yanı sıra trapezitai adlı özel bankerler ortaya çıkmıştır NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Dünya BankacIlIk Tarİhİ(2/3) Ticaretin en yoğun olduğu kentler Amsterdam ve Hamburg’du ve bu paralar bu merkezlere geliyordu. Bu para karmaşasına çare olarak 1609’da Amsterdam Bankası kuruldu. Banka, sabit nitelik ve değerde hesap parası olarak banka florinini yarattı. Aynı şekilde Hamburg Bankası banka markını yaratmıştır 1637’de Venedik’te Venedik bankası kurulmuş ve bu banka çek ve banknot kullanımına yol açan Contadi di Banka sistemini geliştirmiştir. 1640’da İngiltere’de kralın tüccarların Londra kulesinde saklanan altın külçelerine el koyması, tüccarların devlete olan güvenini sarstı ve tüccarlar bundan böyle altınlarını adlarına goldsmith denilen tüccarlara vermeye bunun karşılığında bir şehadetname almaya başladılar. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Dünya BankacIlIk Tarİhİ(3/3) Aynı dönemde Fransa ile yapılan savaş nedeniyle İngiltere’nin para sıkıntısı içine düşmesi, bir devlet bankası kurulması ve onun aracılığıyla piyasada paranın dolaşması fikrini doğurdu. Bunun üzerine İngiltere Bankası kuruldu. Bu banka ilk merkez bankasıdır. Benzer şekilde John Law adlı Fransa’da yaşayan bir İskoçyalı Fransız Emisyon Bankası’nın kurulmasına olanak vermiştir NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Türk BankacIlIk Sektörünün Gelİşİmİ NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Türk BankacIlIk Tarİhİ (1/3) 1840 ilk kağıt para olan kayme basıldı 1847 yılında ilk basılı kağıt para kaymenin değer kaybı sonucu ithalatta oluşan problemleri çözmek için Galata Bankerleri ilk banka olarak İstanbul Bankasını kurdu 1856 yılında Osmanlı Hükümeti ile İngiliz sermayedarlar arasında aracılık etmek için İngiliz sermayesiyle Osmanlı Bankası kurulmuştur. Osmanlı Bankasının daha sonra kurulan bankalardan farkı para basma yetkisi olup, kredi ve likidite sağlama bakımından önemli bir işlevi yerine getirmiştir. 1888 yılında ilk devlet bankası olan ve en büyük banka olma özelliğini koruyan Ziraat Bankası kurulmuştur. 1923 yılında İzmir İktisat Kongresinde bankacılık sektörü kurulmasının, Ziraat Bankası’nın sermaye yapısının güçlendirilmesi ve kamu sermayeli banka kurma zorunluluğu altı çizilmiştir. 1924 yılında Türkiye İş Bankası kuruldu. 1925 yılında Türkiye Sanayi ve Maadin Bankası kuruldu 1927 yılında Emlak ve Eytam Bankası kuruldu 1930 yılında Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası kuruldu. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Türk BankacIlIk Tarİhİ(2/3) 1932 yılında Türk Sanayi ve Maadin Bankası, Türk Kredi ve Sanayi Bankası adını aldı. 1933 yılında Türk Kredi ve Sanayi Bankası Sümerbank’a devredildi 1933 yılında Sümerbank kuruldu. 1935 yılında Etibank kuruldu. 1937 yılında Denizbank kuruldu. 1938 yılında Halk Bankası ve Halk Sandıkları kuruldu. II.Dünya Savaşı sırasında %15 munzam karşılığı tutuma zorunluluğu getirilmiştir. Bu durum kredi arzının daralmasına, bununda sonucu olarak pek çok tek şubeli bankanın kapanmasına neden olmuştur. 1944 yılında yapı Kredi Bankası kuruldu. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Türk BankacIlIk Tarİhİ(3/3) 1946 yılında Garanti Bankası kuruldu. 1948 yılında Akbank kuruldu. 1955 yılında Pamukbank kuruldu. 1950 yılında Türkiye Sanayi ve Maadin Bankasından sonra ilk sanayi ve kalkınma bankası olarak Türkiye Sınai ve Kalkınma Bankası açıldı. 1953 yılında munzam karşılığı oranı %20 seviyesine çıkartıldı. 1958 yılında 1 dolar 2,9 TL’den 9 TL’ye devalüe edildi. 1998 yılında IMF ile yapılan anlaşma ile bankaların açık pozisyonlarına ve vadeli işlemlerine kısıtlamalar getirildi. 2000 yılında dezenflasyon programı uygulanmaya başlanmıştır NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ÇalIşan SayIlarIna Göre BANKALARIMIZ (1/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ÇalIşan SayIlarIna Göre BANKALARIMIZ (2/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Şube SayIlarIna Göre BANKALARIMIZ (1/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Şube SayIlarIna Göre BANKALARIMIZ (2/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Aktif ToplamIna Göre BANKALARIMIZ (1/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği (milyon TL) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Aktif ToplamIna Göre BANKALARIMIZ (2/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği (milyon TL) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ÖzkaynaklarIna Göre BANKALARIMIZ (1/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği (milyon TL) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

ÖzkaynaklarIna Göre BANKALARIMIZ (2/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği (milyon TL) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Net Dönem Kar/ZararIna Göre BANKALARIMIZ (1/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği (milyon TL) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Net Dönem Kar/ZararIna Göre BANKALARIMIZ (2/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği (milyon TL) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Kredİ ve AlacaklarIna Göre BANKALARIMIZ (1/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği (milyon TL) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Kredİ ve AlacaklarIna Göre BANKALARIMIZ (2/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği (milyon TL) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Mevduat ToplamIna Göre BANKALARIMIZ (1/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği (milyon TL) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Mevduat ToplamIna Göre BANKALARIMIZ (2/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği (milyon TL) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Bİlanço DIşI Hesaplar ToplamIna Göre BANKALARIMIZ (1/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği (milyon TL) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Bİlanço DIşI Hesaplar ToplamIna Göre BANKALARIMIZ (2/2) Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği (milyon TL) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Faalİyetİ Sona Eren Bankalar Adapazarı Emniyet Bankası T.A.Ş. Ege Giyim Sanayicileri Bankası A.Ş. Lüleburgaz Birlik Ticaret Bankası Toprakbank A.Ş. Ak Uluslararası Bankası A.Ş. Egebank A.Ş. Maden Kredi Bankası A.Ş. Tutum Bankası T.A.O. Akseki Ticaret Bankası T.A.Ş. Eskişehir Bankası T.A.Ş. Marmara Bankası A.Ş. Türk Ticaret Bankası A.Ş. Akşehir Bankası T.A.Ş. Esnaf Kredi Bankası Milli Aydın Bankası T.A.Ş. (Tarişbank) Türkiye Bağcılar Bankası A.Ş. Anadolu Bankası T.A.Ş. Etibank A.Ş. Morgan Guaranty Trust Co. Türkiye Birleşik Tasarruf ve Kredi Bankası A.Ş. Ankara Halk Sandığı T.A.Ş. Fiba Bank A.Ş. Niğde Bankası Türkiye Cumhuriyeti Turizm Bankası A.Ş. Atlas Yatırım Bankası A.Ş. Fortis Bank A.Ş. Okan Yatırım Bankası A.Ş. Türkiye Emlak Bankası A.Ş. Bank Kapital Türk T.A.Ş. Hisarbank A.Ş. Ortadoğu İktisat Bankası T.A.Ş. Türkiye Eski Muharipler Bankası (Muhabank) Bank of Credit and Commerce International Ltd. ING Bank N.V. Osmanlı Bankası A.Ş. Türkiye İmar Bankası T.A.Ş. Banka Kommerçiale İtalyana İktisat Bankası T.A.Ş. Pamukbank T.A.Ş. Türkiye İthalat ve İhracat Bankası A.Ş. (Impexbank) Birleşik Türk Körfez Bankası A.Ş. İnterbank A.Ş. Park Yatırım Bankası A.Ş. Türkiye Kredi Bankası A.Ş. Birleşik Yatırım Bankası İstanbul Bankası T.A.Ş. Portigon AG Türkiye Maden Bankası A.Ş. Bor Zürra ve Tüccar Bankası İstanbul Emniyet Sandığı Rabobank Nederland Türkiye Öğretmenler Bankası T.A.Ş. (Töbank) Credit Lyonnais S.A. İstanbul Halk Sandığı T.A.Ş. Raybank Türkiye Turizm Bankası A.Ş. Credit Suisse First Boston İşçi Kredi Bankası T.A.Ş. Sağlık Bankası A.Ş. Türkiye Turizm Yatırım ve Dış Ticaret Bankası A.Ş. (TYT Bank) Demirbank T.A.Ş. İzmir Halk Sandığı T.A.Ş. Sınai Yatırım Bankası A.Ş. Türkiye Tütüncüler Bankası Yaşarbank A.Ş. Denizcilik Bankası T.A.Ş. Kentbank A.Ş. Sümerbank A.Ş. Ulusal Bank T.A.Ş. Doğubank Kıbrıs Kredi Bankası Ltd. Tekfen Yatırım ve Finansman Bankası A.Ş. Unicredit Banca di Roma S.p.A. Efesbank Ltd. Şti. Koçbank A.Ş. The American Express Bank Co. Yurt Ticaret ve Kredi Bankası A.Ş. (Yurtbank) Kaynak: https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar İlker Parasız, Finansal Kurumlar ve Piyasalar, Ezgi Kitabevi, Bursa, 2007 İlker Parasız, Para Banka ve Finansal Piyasalar, Ezgi Kitabevi, Bursa, 2009 İlker Parasız, Türkiye’de ve Dünya’da Bankacılık, Ezgi Kitabevi, Bursa, 2011 İlker Parasız, Modern Bankacılık Teori ve Uygulama, Ezgi Kitabevi, Bursa, 2014 Ferudun Kayanansal. Bankacılık: Giriş ve İlkeleri, Beta Basım, İstanbul, 2015 Aydın Karapinar. Bankaların Yönetimi ve Denetimi. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2746, Eskişehir, 2013 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun https://www.tbb.org.tr/tr (Son Erişim: Ocak 2018) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©