 Geometri, çocuklarda ispat ve muhakeme becerilerinin gelişimini sağlayan bir matematik alanıdır.  Geometri, geometrik şekillerin özelliklerini, geometrik ilişkileri analiz etmeyi kapsayan geniş bir alandır.

 Erken dönemde geometri, şekil kavramının gelişmesi ile başlar.  Çocuklar, yaşamlarının erken yıllarından itibaren çeşitli yazılı ve görsel medya, oyun ve oyun materyaller yoluyla doğrudan ve dolaylı olarak geometrik şekiller ile tanışır ve geometrik şekillere dair sezgisel ve kesin bilgilerini yapılandırırlar.

 Çevredeki her nesnenin bir şekli vardır.  Çocuklar çok erken dönemde çevreleriyle etkileşime girerek nesneleri şekillerinden tanımayı öğrenir.  Doğrudan öğretim olmadan, temel şekilleri gözlemleyen çocuk daire, üçgen, kare, dikdörtgen gibi geometrik şekiller hakkında bir anlayış oluşturur.

 Çocukların şekil kavramına ilişkin algılamaları erken dönemde gelişmeye başlar.  Erken dönemde gelişmeye başlayan şekil kavramının desteklenmesi için üç-altı yaş ideal bir dönemdir.

 Duyu-motor dönemde çocuklar, görme, dokunma ve tatma duyuları ile öğrenir.  Çocuklar duyu-motor dönem ve işlem öncesi dönemin başlarında zamanlarının çoğunu nesneleri sınıflandırma ve eşleştirme çalışmalarına ayırır.

 İşlem öncesi dönemin ortalarına doğru çocuklar, kendine ait adları olan temel şekilleri öğrenir.  Şekiller ile ilgili ilk deneyimler şekillerin görünüşüne yöneliktir.  Çocuklar önce daire, üçgen ve kare daha sonra ise dikdörtgen, eşkenar dörtgen ve elips şeklini öğrenir.

 Çocuklarda geometrik şekillerin gelişimini inceleyen Clements, Swaminathan, Hannibal ve Sarama (1999) yapmış oldukları araştırmada, erken yıllarda çocukların daire, üçgen, kare ve dikdörtgen şekillerini tanımada başarılı olduklarını saptamışlardır.

 Çocuklar şekil kavramını öğrenirken şekillerin konumu, basıklığı ve çarpıklığından etkilenir.

 Şekil kavramının gelişimi için çocuklar ile şekillerin özellikleri hakkında sohbet edilmeli, şekiller ile ilgili çeşitli örnekler verilmeli, şekiller değişik pozisyonlarda sunulmalı, çocuklar şekiller ile ilgili açıklamalar yapmaya teşvik edilmelidir.

 Erken yıllarda öğretmenler şekillerin karakteristik özelliklerinin yanında tamamlayıcı özelliklerine de dikkat çekmelidir.

 Çocukların geometri becerisini geliştirmek amacıyla şekilleri tanıma, çizme, kesme, döndürme, sınıflandırma, farklı basıklık ve çarpıklıktaki şekilleri incelemeye yönelik etkinliklere yer vermelidir.  İlerleyen dönemlerde ise farklı şekil kombinasyonları, şekillerin farklı açı ve kenar uzunluklarıyla birleşmesi sonucunda oluşan geometrik şekillere yönelik etkinliklere de yer verilmelidir.

 Geometri ve uzamsal algı doğuştan önemlidir. Bu beceriler çocuğun nefes aldığı, hareket ettiği, yaşadığı alanı kavramasını içerir.  Geometri, bir boyutuyla uzamsal algının gelişmesidir. Uzamsal algı matematik başarısı ile de doğrudan ilişkilidir.  Uzamsal algı, uzamsal yönelim ve uzamsal görüntüyü gerektirir.  Bu nedenle erken dönemde çocuklarda uzamsal algıyı geliştirmek amacı ile çocuklara, basit haritalar ve uzamsal konuma yönelik sözcükler kullanılması ve mekanda konumla ilgili farklı deneyim fırsatları sunulması önemlidir.

 Copley, erken yıllarda çocuklar ile yapılabilecek etkinliklerde kullanılabilecek uzamsal sözcükleri şu şekilde belirtmiştir.  Yer ve konuma yönelik sözcükler: Altında-üstünde-yanında- üzerinde, dışında-içinde, aşağıda-yukarıda, üst-alt.  Harekete yönelik sözcükler. İleri-geri, aşağı-yukarı, etrafında.  Mesafeye yönelik sözcükler: Yakın-uzak, uzun yol-kısa yol.  Dönüşüme yönelik sözcükler: Döndür, çevir, kaydır.

 Geometrik şekiller ve dönüşümleri uzamsal düşünme, akıl yürütme ve matematik konularının anlaşılmasını sağlar.  Geometrik şekil ve uzamsal algı kavramlarının çocuklardaki gelişimini inceleyen araştırmacılar bu konu ile ilgili çeşitli açıklamalar yapmıştır.

 Piaget ve Inhelder çocukların uzamsal algı ve geometrik düşünce gelişimlerinde bazı noktalara dikkat çekmişlerdir.

 Dokunma: Çocuklar gizlenmiş olan şekilleri dokunarak keşfedebilir.  Çizme: İki-yedi yaşlardaki çocukların geometrik çizimleri kopyalaması temsili uzanım gelişimi için oldukça önemlidir. Çocuklar daire, üçgen, kare gibi çizimleri yapabilir fakat çizimlerinde şekillerin algısal özelliklerini ifade edemez.

 Bakış açısı kazanımı: Çocuklarda uzamsal algının gelişimi için, aktif katılım oldukça önemlidir. Bu nedenle çocukları etkin kılacak etkinlikler tasarlamak gerekir.

 Çocuklarda uzamsal algı becerisinin gelişimsel basamakları Sarama ve Clements’ in görüşleri doğrultusunda tabloda sunulmuştur.

 Çocukların geometrik düşünce gelişimini inceleyen Van Hiele beş ‘ Geometrik Düşünme Düzeyi ’ belirlemiştir.  1. Düzey: Görselleştirme  2. Düzey: Açıklama  3. Düzey: Soyutlama  4. Düzey: Sonuç Çıkarma  5. Düzey: Kesinlik

 1955’ ten sonra geometrik düşünme düzeyleri üzerine yapılan çalışmalar sonucunda Van Hiele’ nin 1. düzeyden başlayan geometrik düşünme düzeyleri değişime uğramış ve geometrik düşünme düzeyleri 0. düzeyden başlatılmıştır.

 Sıfırıncı Düzey (Görselleştirme): Sözel olmayan düşünme ile başlar. Çocuk bu düzeyde geometrik şekilleri bir bütün olarak tanıyıp görünümüne odaklandığı için şekillerin özellikleri hakkında düşünmez.

 Birinci Düzey (Analiz Etme-Açıklama): Çocuk, geometrik şekillerin özelliklerini açıklamaya başlar. Geometrik şekillerin bazı özelliklerini anlayabilir fakat özellikler arasındaki ilişkiyi anlayamaz.  İkinci Düzey ( Soyutlama-Bilgi Çıkarımı): Çocuk şekiller ve özellikleri arasındaki ilişkiyi anlar. Şekilleri özelliklerine göre sıralayabilir ve gruplandırabilir.

 Çocuklarda geometri becerisinin gelişimsel basamakları Van Heile, NCTM, Sarama ve Clements’ in görüşleri doğrultusunda tabloda sunulmuştur.  Üçüncü Düzey ( Sonuç Çıkarma): Çocuk, sonuç çıkarmak için deliller, hipotezler ve ispat etmenin önemini anlar. Daha önce kanıtlanmış hipotezlerden yararlanarak tümdengelim ile başka hipotezleri ispatlar.  Dördüncü Düzey ( Kesinlik): Çocuk, matematiksel sistemleri nasıl kurulduğunu anlar. Değişik hipotezler ortaya atıp bu sistemleri analiz edip karşılaştırma yapabilir.

 Erken Çocukluk dönemindeki geometri müfredatı belirli amaçları gerçekleştirmeye yönelik olmalıdır.  Amerika Matematik Öğretmenleri Ulusal Konseyi (The National Council of Teachers of Mathematics-NCTM)’ yine göre, okul öncesinden ikinci sınıfa kadar eğitim programlarında yer alması gereken geometri becerileri tabloda verilmiştir.

 Bu şekli daha önce nerede gördün?  Bu şekle benzer bir şeyi nerede bulacağını düşünüyorsun?  Bu şekil(kara, üçgen, dikdörtgen vb.) neye benziyor? Ondan farkı var mı?  Bu malzemelerle bir üçgen, kare veya daire nasıl yapılır? Geometri İle İlgili Çocuklara Sorulabilecek Açık Uçlu Sorular

 Kazanım 12. Geometrik şekilleri tanır.  Göstergeleri: Gösterilen geometrik şeklin ismini söyler.  Geometrik şekillerin özelliklerini söyler.  Geometrik şekillere benzeyen nesneleri gösterir.

BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ..