BİTKİLERİN IŞIK İSTEKLERİ ARARAT

Işık, bitkilerin yetişmesi üzerine tesir eden iklim elemanlarından biridir. Bitkilerin yaşama faaliyetlerinden olan özümleme (asimilasyon) ışık altında olur. content/uploads/2018/01/XCGH.jpg

Bilindiği gibi bir yerin aldığı ışık coğrafi enleme, mevsimlere, yer şekillerine ve kara ile denizlerin durumuna göre değişir. Coğrafi enlemin ışık üzerindeki tesiri, kendini günün uzunluğu şeklinde gösterir. content/uploads/2017/11/gunes-isinlarinin-gelis-acisi- enlem.jpg

Günün uzunluğu, yani güneşlenme süresi ise Ekvatordan uzaklaştıkça artar. Bitkilerin ışık ihtiyacı birbirinden çok farklıdır. Her bitki türüne tekabül eden belli bir ışık optimumu vardır. O bitki türü için, ışık optimumdan uzaklaşırsa bitki cılızlaşır yahut yok olur. C4%B1cakl%C4%B1klar+M%C4%B1s%C4%B1r Pamuk So%C4%9Fan Turun%C3%A7gil.jpg

_orig.jpg

Loş ışık şartları altında yetişmekte olan bitkilerin etrafı açılırsa, yahut bol ışık isteyen bitkilerin çevresini, kendilerinden daha boylu ve gölge yapan bitkiler kuşatırsa, her iki halde de alışmış oldukları ışık şartları değişeceğinden bu bitkilerin cılızlaşmaya yüz tuttukları görülür. NLE_files/Fig2a.png

Kürenin ışık alma bakımından en elverişli yerleri kutup bölgeleridir. Bilindiği gibi kutba civarı yerlerde araya gece girmediği için, günün uzunluğu günlerce, bazen aylarca sürer. Bu durum, özellikle ziraat coğrafyası bakımından önemli sonuçlar yaratır.

Orta kuşakta, buğdayın, ortalama 200 günde yetişmesine karşılık İskandinavya ve Kanada’nın kuzeyinde günde hasat edilmesinin, buralarda güneşlenme süresinin fazlalığı yani günün uzunluğu ile ilgili olduğu daha önce belirtilmişti. AeTPyKPR_UA/T01yilkIGZI/AAAAAAAAS3o/K65IsLf5jnw/ s1600/weltkarte_weizen.png

Her ne kadar kutup bölgelerinde sıcaklıkların düşük olması, bitkilerin gelişmesini önlemekte ve onların cılız kalmalarına sebep olmaktaysa da adı geçen bölgelerde güneşlenme süresinin fazlalığı, düşük sıcaklıkların bitkilerin üzerindeki olumsuz tesirlerini kısmen giderir.

Yeryüzünün ışık alma bakımından elverişli diğer bir yeri çöllerdir. Ancak bilindiği gibi çöl bölgeleri bitki hayatından mahrum olan yerlerdir. Işık imkânlarının fazlalığına rağmen çöllerde bitki yetişememesinin sebebi, bu sahaların yağışsız olmaları ile ilgilidir.

KAYNAKÇA DÖNMEZ,Prof. Dr. Yusuf,Bitki Coğrafyası(Temel bilgiler ve Tükçe-Latince-İngilizce-Almanca-Fransızca bitki adları),Coğrafya Enstitüsü Yayınları No.3213,İstanbul1985.