KARDİYOVASKÜLER SİSTEM HASTALIKLARINI DEĞERLENDİRMEK ÖĞR. GÖR. NURHAN BİNGÖL

KARDİYOVASKÜLER SİSTEMİN DEĞERLENDİRİLMESİ Anatomi ve Fizyoloji Hikaye Fizik Muayene  Vital bulgular  Boyun venleri  Karotis arterler  Kalp sesleri  Solunum sesleri  Batın muayenesi  Ekstremiteler EKG ve Monitörizasyon Kardiyak Enzimler

HİKAYE Hastayla Görüşme  Ad, Soyad  Yaş: Yaş↑ ⇒ KAH ve kapak hastalıkları ↑ Erkeklerde en çok 50-60, Kadınlarda ise 60-70 yaş grubunda Her 10 yaş artışıyla KAH riski artmakta; 30-39 yaşları arasında risk % 8 iken, 60-69 yaşları arasında risk %56 ♂ Cinsiyet: ♂ 4 : 1♀ Menopozdan sonra risk eşitleniyor. ☻ Etnik Köken

HİKAYE Hastayla Görüşme S  Signs and symptoms A  Allergies M  Medications P  Previous illness L  Last meal or drink E  Events preceeding the illness or injury

S  BELİRTİ VE BULGULAR 1)- Göğüs Ağrısı HİKAYE S  BELİRTİ VE BULGULAR 1)- Göğüs Ağrısı P  Provocation: Ağrıyı artıran ve/veya azaltan etkenler Q  Quality: Ağrının niteliği(nasıl hissediliyor?) R  Radiation: Ağrının yeri ve yayılımı S  Severity: Ağrının şiddeti T  Time: Ağrının başlama zamanı, ne kadar sürdüğü, kesintili ya da sürekli olması, azalma ya da artma eğiliminde olması

Başlangıç Nitelik/Şiddet Yerleşim/Yayılım Süre STABİL ANJİNA Ani, genellikle efor sonrası Ezici,sıkıştırıcı Substernal(sternum altı), göğse-sırta ya da kollara yayılabilir 5-15dk İstirahat, oksijen ve nitrata yanıt UNSTABİL istirahat sırasında da. Substernal, göğse-sırta ya da kollara yayılabilir 20dk ↑ İstirahat, oksijen ve nitrata yanıt yok MI çoğunlukla istirahatte Çok şiddetli Ezici, bıçak saplanır gibi, sıkıştırıcı, baskı hissi, ölüm korusu Substernal, göğse-sırta, kollara, omza, ya da çeneye yayılabilir 30dk ve ↑ Sadece morfine yanıt PERİKARDİT Ani Bıçak saplanır gibi, keskin Orta→Şiddetli Substernal, genellikle sol yana ya da sırta yayılım Aralıklı, dik oturmakla azalma, analezik ve NSAİD’lara yanıt PLEVRAL PULMONER Değişken Sızı şeklinde, Nefes almakla↑ Akciğer alanında İstirahetle↓ , Altta yatan neden tedavi edilinceye kadar sürer ÖZEFAGİAL GASTRİK Ezici, yanma Değişken şiddetlerde Substernal, omuzlara ya da batına yayılabilir Değişken, Antiasit ya da yemekle azalabilir ANKSİYETE Çoğunlukla stres ve yorgunluk dönemlerinde Künt→ Bıçak saplanır tarzda→ parmaklarda uyuşmaya kadar Genellikle göğsün sol tarafı, Yayılım yok Genellikle birkaç dakika

 Eforla gelen dispne: kalp yetmezliğinin HİKAYE S  BELİRTİ VE BULGULAR 2)- Dispne  Eforla gelen dispne: kalp yetmezliğinin erken dönem belirtisi İleri dönem kalp yetmezliğinde:  Ortopne  PND (Paroksismal Noktürnal Dispne) * kaç kat merdiven çıkabiliyor? * kaç yastıkla yatıyor?

3)- Güçsüzlük / Yorgunluk  Genellikle orta düzey ve güç HİKAYE S  BELİRTİ VE BULGULAR 3)- Güçsüzlük / Yorgunluk  Genellikle orta düzey ve güç aktiviteler sonrası: kardiyak autputta↓ *Tanı koydurucu bir semptom değildir.

S  BELİRTİ VE BULGULAR  Prematüre kontraksiyonlar HİKAYE S  BELİRTİ VE BULGULAR 4)- Çarpıntı  PAT(paroksismal atriyal taşikardi)  Prematüre kontraksiyonlar  Sinüs Taşikardisi Nonkardiyak Nedenler: ♦ Yoğun aktivite ♦ Anksiyete, stres ♦ Yorgunluk, uykusuzluk ♦ Kahve, sigara ve alkol tüketimi

S  BELİRTİ VE BULGULAR 5)- Ödem ♦ Aniden 1 kg ↑ kilo alımı HİKAYE S  BELİRTİ VE BULGULAR 5)- Ödem ♦ Aniden 1 kg ↑ kilo alımı ♦ Çorapların, saatin, yüzüğün sıkmaya başlaması ♦ Genellikle generalize ödem (anazarka) ♦ Lenf-ödem gode bırakmaz.

ÖDEMİN DEĞERLENDİRMESİ Bölgeye baş parmak ile 5sn bası uygulanır Pretibial Ayak sırtı Ayak bileği çevresi GODE DERİNLİĞİNE GÖRE Gode derinliği 2mm ise (+) Gode derinliği 4mm ise (+ +) Gode derinliği 6mm ise (+ + +) Gode derinliği 8mm ise (+ + + +)

ÖDEMİN DEĞERLENDİRMESİ GODENİN GERİ DÖNME SÜRESİNE GÖRE Gode 15sn geri dönüyorsa (+) Gode 30sn geri dönüyorsa (+ +) Gode 45sn geri dönüyorsa (+ + +) Gode 60sn geri dönüyorsa (+ + + +)

S  BELİRTİ VE BULGULAR 6)- Senkop HİKAYE S  BELİRTİ VE BULGULAR 6)- Senkop ♦ Aniden kardiyak autputun azalması, beyne giden kan miktarının da azalmasına neden olur ⇒ senkop  Ventriküler disritmiler (VT, VF)  Kapak hastalıkları (Aort stenozu)  Karotis Arter Stenozu  Aort Disseksiyonu

7)- Ekstremitelerde ağrı veya uyuşma HİKAYE S  BELİRTİ VE BULGULAR 7)- Ekstremitelerde ağrı veya uyuşma  Arteriyal yetmezlik ♦ Atheroskleroza bağlı iskemi ♦ Anevrizma ♦ Emboli  Venöz yetmezlik ♦ Varis ♦ DVT

ARTER VE VEN HASTALIKLARINDA BELİRTİ-BULGULAR Nabızlar Azalmış veya yok Normal Sıcaklık Soğuk Normal / Sıcak Renk Soluk / Siyanotik Normal / Kızarık Ödem Yok veya hafif Var Trofik Değişiklikler Deride matlaşma, Tırnaklarda pullanma ve kalınlaşma, Kıllarda dökülme, atrofi Ülserler Bilek çevresinde kahverengi pigmantasyon, KGD Azalma Ağrı Dinlenmekle ve bacakları aşağıya sarkıtmakla ağrıda azalma Dinlenmekle ve bacakları elevasyona almakla ağrıda azalma

A  Allerjileri ve Alışkanlıkları HİKAYE A, M, P, L  ÖZGEÇMİŞ A  Allerjileri ve Alışkanlıkları Hipotansiyon, vazodilatasyon fazla tüketilirse Hipertansiyon Kardiyomiyopati

 Kalsiyum Kanal Blokerleri  Antidepresanlar  Oral Kontraseptifler HİKAYE M  Kullandığı İlaçlar:  Aspirin  Koumadin  Betablokerler  Digoksin  Kalsiyum Kanal Blokerleri  Antidepresanlar  Oral Kontraseptifler  Antineoplastikler  Narkotik Ajanlar  Antiparkinson Ajanlar

P  SOYGEÇMİŞ A, M, P, L  ÖZGEÇMİŞ - Konjenital ya da Edinilmiş Kalp- HİKAYE A, M, P, L  ÖZGEÇMİŞ P  - Konjenital ya da Edinilmiş Kalp- Damar Hastalıkları - Hipertansiyon - Hiperlipidemi - Diabetes Mellitus - Tromboflebit SOYGEÇMİŞ

L  A, M, P, L  ÖZGEÇMİŞ - En son yediği, içtiği - Yemek alışkanlığı HİKAYE A, M, P, L  ÖZGEÇMİŞ L  - En son yediği, içtiği - Yemek alışkanlığı

FİZİK MUAYENE GENEL GÖRÜNÜM Fizik muayene, hastanın genel görünümünü değerlendirmekle başlar. ♥ Bilinç düzeyi ve Sözel yanıt ♥ Cilt rengi ♥ Distres düzeyi ♥ Solunum zorluğu ♥ Pozisyonu ♥ Kaşektik, obez veya ödemli

- CO zehirlenmesi (kiraz kırmızısı) - Ateş FİZİK MUAYENE GENEL GÖRÜNÜM ☻ CİLT Renk / Durum / Isı ☻Kırmızı renk - Hipertansiyon - MI - CO zehirlenmesi (kiraz kırmızısı) - Ateş ☻Soluk, beyaz, kül gibi veya gri renk - Dolaşım yetersizliği - Şok - Aşırı korkma - Soğuğa maruz kalma

☻Mavi/mor renk (siyanoz) FİZİK MUAYENE GENEL GÖRÜNÜM ☻ CİLT ☻Mavi/mor renk (siyanoz) - Hipoksiye neden olan durumlar - Sağdan sola şant (konjenital kalp hastl.) - Ekstremitede lokalize ise; Periferal arteriyal dolaşım bozukluğu ☻Sarı renk - Karaciğer hastalıkları (sarılık) - İleri dönem kalp yetmezliği *Renk değişikliğinin yanı sıra; soğuk,sıcak,nemli,kuru olabilir.

VİTAL BULGULAR ♥ Ortostatik Hipotansiyon: FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Kan Basıncındaki Değişiklikler ♥ Ortostatik Hipotansiyon: Sistolik ve diyastolik basınçta, pozisyonla 10mmHg↑ düşme ve kalp hızında %10-20 artma. (Supine pozisyonunda TA ölçülür; en az 3dk sonra oturarak ya da ayakta tekrar ölçülür) - İlaçlar (Digoksin, Kalsiyum Kanal Blokerleri Betablokerler, Parkinson ilaçları) - Otonom SS yetersizlikleri(kalp hızı artmaz) - Kan volümünde azalma - Uzun süre yatak istirahati

VİTAL BULGULAR ♥ Kan Basıncındaki Değişiklikler FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Kan Basıncındaki Değişiklikler ♥ Paradoksal KB (Pulsus Paradoksus): İnspirasyon sırasında, sistolik basıncın 10mmHg ↑ düşmesi (N: 3-10mmHg) Sağ ve sol ventrikül dolum basınçlarındaki farklılıktan kaynaklanır. - Kardiyak tamponad - Perikardit - Pulmoner hipertansiyon

♥ Nabız Basıncı: Sistolik ve diyastolik FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Kan Basıncındaki Değişiklikler ♥ Nabız Basıncı: Sistolik ve diyastolik basınçlar arasındaki fark (N:30-40mmHg) (Kardiyak autputun indirek olarak ölçümüdür) ♥ Artması: ♥ Azalması: - Aortik regürjitasyon - Kalp yetmezliği - Atheroskleroz - Kardiyojenik şok - Hipertansiyon - Hipovolemi - Yaş - Mitral regürjitasyon

♥ Kan Basıncındaki Değişiklikler FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Kan Basıncındaki Değişiklikler ♥ Sağ ve sol kol arasında fark ve / veya ♥ Üst ve alt ekstremite arasında fark - Aort Disseksiyonu

VİTAL BULGULAR Nitelik / Sayı / Ritim ♥ Nabızdaki Değişiklikler: FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR Nitelik / Sayı / Ritim ♥ Nabızdaki Değişiklikler: ♥ Nabız Amplitüdü (Dolgunluğu) ♥ Zayıf Nabız(filiform): - Şok - Kalp yetmezliği - Aort stenozu - Hipovolemi

♥ Nabızdaki Değişiklikler ♥ Dolgun Nabız: FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Nabızdaki Değişiklikler ♥ Nabız Amplitüdü (Dolgunluğu) ♥ Dolgun Nabız: - Aort yetmezliği - Hipertansiyon - Ateş - Anemi, Hipertiroidizm - Anksiyete , Egzersiz

♥ Nabızdaki Değişiklikler ♥ Nabız Amplitüdü (Dolgunluğu) FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Nabızdaki Değişiklikler ♥ Nabız Amplitüdü (Dolgunluğu) ♥ Pulsus Alternans: Nabız şiddetinin vurudan vuruya değişmesi. (ritmik olmasına rağmen) - Kalp yetmezliği

♥ Nabızdaki Değişiklikler FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR ♥ Nabızdaki Değişiklikler ♥ Ritim Bozuklukları: Vurular arasında zaman farkı var ise; nabız, aritmik olarak değerlendirilir.

VİTAL BULGULAR Nitelik / Sayı / Ritim ♥ Solunumdaki Değişiklikler: FİZİK MUAYENE VİTAL BULGULAR Nitelik / Sayı / Ritim ♥ Solunumdaki Değişiklikler: ♥ Dispne ♥ Ortopne ♥ PND(Paroksismal noktürnal dispne)

KAPİLLER GERİ DOLUM FİZİK MUAYENE Genellikle tırnakların altındaki kapiller yataklar kullanılır. Tırnak diplerine, renk solana (beyazlaşana) kadar bastırılır ve sonra bu kısmın normal renge dönüş zamanı izlenir. 2 saniye içinde geriye dönmelidir. *Soğuk ortamda bu süre uzayabilir

- Sağ kalp yetmezliği (VCS göllenme) - Hipervolemi FİZİK MUAYENE JUGÜLER VEN DEĞERLENDİRMESİ Hastanın başı, 30-45 derece kaldırılarak ya da ayakta bakılır. Normalde jugüler venler dolgun olmamalıdır. - Sağ kalp yetmezliği (VCS göllenme) - Hipervolemi - VCS bası veya obstrüksiyon - Kardiyak Tamponad - Pulmoner Hipertansiyon - Triküspit Stenozu veya regürjitasyonu - Perikardit

En iyi steteskopun tamburu ile duyulur. FİZİK MUAYENE KAROTİS ARTER OSKÜLTASYONU Karotis arterden nabız bakarken thrill alıyorsanız, oskültasyon da yapın. En iyi steteskopun tamburu ile duyulur. Oskültasyon sırasında, hasta nefesini tutabiliyorsa tutmalıdır. Oskültasyonda bruit (uğultu) sesi - Karotis Arter Stenozu

HOMANS BULGUSU Pozitif olması: - DVT - Tromboflebit FİZİK MUAYENE Bacak, dizden kıvrılır ve ayak, dorsifleksiyona getirilir. Baldırda ağrı olup olmadığına bakılır. Pozitif olması: - DVT - Tromboflebit

FİZİK MUAYENE BATIN MUAYENESİ Batında ağrılı veya ağrısız pulsasyonlar ve oskültasyonda bruit (uğultu) sesi Periumblikal bölgeden palpe edilebilir. Sırt, yan ve karın ağrısı (Lumbal sinirlere,VCİ ve duedonuma bası varsa) - AAA - Aort Disseksiyonu *Derin palpasyon yapılmaz!!!

KALP SESLERİ OSKÜLTASYON YERLERİ Aortik Alan : Sağ 2.İKA,sternum yanı FİZİK MUAYENE KALP SESLERİ OSKÜLTASYON YERLERİ Aortik Alan : Sağ 2.İKA,sternum yanı Pulmonik Alan: Sol 2.İKA, sternum yanı Triküspit Alan : Sol 5.İKA, sternum yanı Mitral Alan : Sol 5.İKA, klavikular orta hat

KALP SESLERİ NORMAL KALP SESLERİ ANORMAL KALP SESLERİ ♥ S1 ♥ S2 FİZİK MUAYENE KALP SESLERİ NORMAL KALP SESLERİ ♥ S1 ♥ S2 ANORMAL KALP SESLERİ ♥ Gallop ♥ S3 ♥ S4 ♥ Quadruple gallop ♥ Murmur (Üfürüm) ♥ Perikardiyal Friksiyon Sesi

KALP SESLERİ S1 “Lub” S2 “dub” S3 “lub-dud-dee” S4 “dee-lub-dub” FİZİK MUAYENE KALP SESLERİ S1 “Lub” S2 “dub” S3 “lub-dud-dee” S4 “dee-lub-dub”

KALP SESLERİ S1 Triküspit ve mitral kapağın kapanma sesi En iyi mitral alandan duyulur. Mitral Alan: Sol 5.İKA, klavikular orta hat Dolgun, frekansı düşük bir sestir. S2 sesinden daha yüksektir.

KALP SESLERİ S2 Aortik ve pulmonik kapağın kapanma sesi En iyi aortik alandan duyulur. Aortik Alan: Sağ 2.İKA, sternum yanı Kısa ve keskin bir sestir.

KALP SESLERİ S3 Ventriküler gallop Diyastolün erken döneminde duyulur. (hızlı dolum) En iyi apeksten duyulur. Kapakların vibrasyonu sonucu ortaya çıkar. Çocuklarda ve 30 yaşına kadarki yetişkinlerde normal olarak kabul edilebilir. - Kalp yetmezliğinin erken bulgusu - VSD (Ventriküler Septal Defekt)

KALP SESLERİ S4 Atriyal gallop Diyastolün geç döneminde duyulur. En iyi apeksten duyulur. - Hipertansiyon - Ventriküler Hipertrofi - MI - Aort ya da Pulmoner Stenoz - Pulmoner Emboli

KALP SESLERİ Quadruple gallop Hem S3 , hem S4 birarada olması Bu durumda 4 kalp sesi de birbirinden ayırt edilemeyebilir. - İleri dönem Kalp Yetmezliği

KALP SESLERİ Üfürümler ÜFÜRÜM DİNLERKEN ! EDİLECEK NOKTALAR Kan akımının kapaklardan geçerken yarattığı anormal ses ÜFÜRÜM DİNLERKEN ! EDİLECEK NOKTALAR Üfürüm, sistolde mi? diyastolde mi? En yoğun olduğu yerin noktası Sesin nereye doğru yayıldığı Sesin niteliği ve tonu

KALP SESLERİ ÜFÜRÜMLER Sistolde duyuluyorsa: Triküspit ya da mitral yetmezlik Aort ya da pulmonik kapakta darlık S1 ve S2 arasında duyulur. Diyastolde duyuluyorsa: Triküspit ya da mitral darlık Aort ya da pulmonik kapakta yetmezlik S2 ve S1 arasında duyulur.

KALP SESLERİ Perikardiyal Friksiyon Sesi - Perikardiyal effüzyon - Perikardit - Kardiyak Tamponad

KALP SESLERİ Click-tıkırtı sesi Snap-çarpma sesi Murmur-üfürüm Friction Rub-sürtünme sesi Muffled-boğuk ses Summation-toplanma,birikme,devamlı uyarılma-Gallop Split-bütünün parçalara ayrılması: S1 la-lub S2 da-dub

KARDİYAK BELİRLEYİCİLERİN ÖLÇÜLMESİ İntraselüler Enzimler Yükselme Pik Normal CK, CK-MB 2-6saat 18 saat 2-4 gün LDH 10 saat 24-48 s 10-14 gün Troponin I, T 3-12 saat 12-24s 24 saat Myoglobin 1-4saat 6-7 saat 24 saat

Enzimler Normal değer CK, CK-MB LDH 18 yaş üstü: 122-222 U/L Erkeklerde: 6.7 ng/mL’nin altında Kadınlarda: 3.8 ng/mL’nin altındadır. LDH 18 yaş üstü: 122-222 U/L Troponin I, T 0.06 ng/mL’den azdır. Myoglobin Erkek 16-74 ng/ml  Kadın 7-64 ng/ml 

EKG...Uyarı oluşumu Sol Arka Dalcık Sol Dal Sol Ön Dalcık Sağ Dal Sinus Nodu AV Nodu Sol Arka Dalcık Sol Dal Sol Ön Dalcık Sağ Dal

EKG...elektrot yerleşimi

EKG...elektrot yerleşimi