Yrd. Doç. Dr. H. deniz gülleroğlu Ulusal Ve Uluslararası Düzeyde Uygulanan Test Programları (Yetenek Testleri Ve Standart Başarı Testleri Bağlamında) Wechsler Çocuklar için Zeka Testi – WISC Yrd. Doç. Dr. H. deniz gülleroğlu

WISC Wechsler-Bellevue yetişkinler zeka ölçümünde dönemin en başarılı uygulamaları arasına girmiştir. Takip eden yıllarda testin uygulanmasının da yaygınlaşması ile Wechsler testini çocuklar üzerinde de geliştirmeye karar vermiştir (Öner, 2008). Bunun üzerine 1949 yılında The Wechsler Intelligence Scale for Children (WISC), 5-15 yaş aralığındaki çocukların zeka seviyelerini ölçmek amacıyla geliştirilmiştir (Öner, 2008).

WISC Daha sonra testin WISC-R (David Wechsler, 1974), WISC III (Kaufman,1991), WISC-IV (Pearson, 2014) ve WISC-V (Pearson,2014) WISC Günümüzde zeka geriliği olan çocukların tıbbi tanısında, üstün yetenekli öğrencilerin belirlenmesinde, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun saptanması gibi alanlarda oldukça yaygın kullanılan ölçme araçlarındandır

WISC Ölçeğİnİn UygulandIğI Yaş Grubu İlk olarak geliştirilen WISC ölçeği 5-15 yaş arası çocuklara uygulanmak üzere geliştirilmiştir. Testi 1974 yılında geliştirilen WISC-Rversiyonu ise 6 yaş 0 aylık çocuklardan 16 yaş 11 aylık gençlere kadar uygulanabilmektedir. Sonraki yıllar geliştirilen üç ölçekte yaş grubunda herhangi bir değişiklik olmamıştır.

WISC ZEKA ÖLÇEĞİNİN AMACI, YAPISI VE KAPSAMI Dünya üzerinde geçerliliği ve güvenirliği kanıtlanmış, en yaygın olarak kullanılan zeka ölçeğidir. WISC-R ölçeği birçok ülke tarafından kendi kültürlerine uyarlanarak uygulanmaktadır. WISC R zeka testi olup bireysel olarak uygulanmaktadır. Sözel ve performans alt testlerinden oluşan test sözel zeka bölümü için biri yedek olmak üzere toplam 6 alt testten oluşurken, performans zeka bölümü içinde biri yedek olmak üzere 6 alt testten oluşmaktadır Bu testler önce sözel bölümden başlanarak birbiri ardına verilir

WISC ÖLÇEĞİNİN PSİKOMETRİK ÖZELLİKLERİ WISC (Asıl Form)’in Güvenirliğe İlişkin Kanıtlar 5-15 yaş aralığında, 7.5, 10.5 ve 13.5 yaşlar temsil eden yaş grubu olarak, bu grupların alt testlerdeki kolerasyon katsayıları; 7,5 yaş grubu için;0.12 ile 0.55 10,5 yaş grubu için; 0.23 ile 0.75 13,5 yaş grubu için ise;0.55 ile 0.89 arasında olduğunu belirtmiştir (Weschler,1949). Sözel Zeka Puanı ile Toplam zeka puanı arasındaki korelasyon değeri, 7.5 yaş aralığı için; 0,93 , 10,5 yaş aralığı için 0,89 13,5 yaş grubu için de 0.90 şeklinde güvenirliğe ilişkin diğer kanıt olarak sunulmuştur. Aynı zamanda testin iki yarı güvenirlik katsayılarının, temsili yaş gruplarında hesaplanarak .86 ile .95 arasında değiştiği gözlenmiştir.

WISC ÖLÇEkleRİNİN Geçerlİğİne İlİşkİn KanItlar Görünüş Geçerliği Weshler Zeka Ölçekleri, zekayı ölçmeyi amaçlayan bir ölçek olup, alt testleri, zekanın ölçülmesine yönelik hazırlanan maddelerden oluştuğundan görünüş geçerliliğine uygun olduğu düşünülmektedir. Yapı Geçerliliği WISC-R’ ın , sözel ve performans bölümlerine ilişkin alt testler arasındaki ilişkiler 11 değişik yaş grubu için incelenmiştir. Sözel bölüm için 0.38-0.78 arasında, performans bölümü için 0.33-0.68 arasında, tüm test için ise, 0.38-0.74 arasında değişen geçerlik katsayıları yapı geçerliliğine ilişkin kanıtlar olarak sunulmuştur (Öner,2008 ).

Çelik, Yiğit ve Erden (2015) ise Türkçe’ ye uyarlanan WISC R ölçeğinde Doğrulayıcı Faktör Analizi yaparak; ölçeğin iki faktörlü yapıyı desteklediğine ilişkin yapı geçerliliğine ilişkin kanıt sunmuşlardır. Ölçüt Bağımlı Geçerlik 6 yaşında 50 çocuğa uygulanan WISC-R ölçeği ve Weschler okul öncesi zeka ölçeği alt testlerindeki ilişkiler bulunmuştur. İki ölçek arasındaki kolerasyon değerleri; sözel bölüm için 0.80, performans bölümü için 0.80 , toplam zeka bölümü için 0.82 olarak tespit edilmiştir (Öner,2008).

16 yaş 11 aylık 40 gence WISC R ve Wecshler yetişkinler zeka ölçeği uygulanmış iki ölçek arasındaki korelasyon katsayıları; sözel zeka bölümü için .96, performans zeka bölümü için .89 ve toplam zeka bölümü için ise 0.89 olarak hesaplanmıştır (Öner, 2008). İki ölçek arasında pozitif yönde güçlü ilişkiler olması ölçüt bağımlı geçerlilik açısından sağlam kanıtlar sunmaktadır diyebiliriz.

KAYNAKÇA Öner, N. (2008). Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler:(2. Baskı). İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi Yiğit, İ. Çelik, C. Ve Erden, G.(2017) .stün yetenekli çocuklarda WÇZÖ-R ve WÇZÖ- IV zekâ puanlarının karşılaştırılması: Türk Psikoloji Dergisi, 32(79), 80–91 Wechsler, D. (1949). Wechsler İntelligence Scale For Children. New York: The Psychological Corporation Taşdemir, Ö.M. Ergül, C. (2015). Wısc-R Temelinde üstün Yeteneklilik Profil Analizi Ankara ili örneği: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi ,Özel Eğitim Dergisi 2015, 16(3), 271-289 Kaufman A.S.(1994).Intelligince Testing WISC-III. USA: A Wıley-Interscıence Publıcatıon