KÖKLER EKLER

KÖK

Çocuklar köklere örnek verir misiniz? Bir sözcüğün aldığı ekler atıldıktan sonra geriye kalan, parçalanamayan, anlamlı en küçük bölüme “kök” denir. Çocuklar köklere örnek verir misiniz?

Türkçede iki tür kök vardır: 1 Türkçede iki tür kök vardır: 1.İsim(Ad) Kökü: Bir varlık veya kavramı karşılayan köklerdir. Kalem, kitap, kedi, süt, şişe, dal, baş 2. Fiil (Eylem) Kökü: Bir iş, oluş, hareket bildiren köklerdir. “-mak, -mek” mastar eki alan kökler fiil köküdür. Gel-, koş-, al-, kaz-, ver-, gül-, sus-

Sözcük Kök İsim Kökü Fiil Temizlenmeliyiz temiz X Kokulu kok- Kızdırmıştı kız- Balık balık Karga karga Görüntünün gör- Yazışıyorlar yaz-

Çocuklar hangi ekleri biliyorsunuz? Sözcüğe getirilen anlamsız parçalara “ek” denir. Ekler ikiye ayrılır: Çocuklar hangi ekleri biliyorsunuz?

1.Sözcüğün Anlamını Değiştiren Ekler (Yapım Eki): -li: ev-li,süt-lü,çiçek-li,Ankara-lı -ci: iz-ci,diş-çi,çiçek-çi,simit-çi,süt-çü -lik: kalem-lik, su-luk, kitap-lık,tuz-luk -gi: bil-gi, sev-gi, ör-gü, çiz-gi, say-gı -gin: say-gın, bil-gin, gez-gin, yan-gın, küs-kün -ak: yat-ak, dur-ak, -ıt: taşı-t, yaş-ıt, an-ıt

-ce: Türk-çe, İngiliz-ce, tüm-ce -i: say-ı, diz-i, gez-i, yaz-ı, kaz-ı -cil: ev-cil, ben-cil, et-çil -siz: şeker-siz, yağ-sız, süt-süz -ici:bak-ıcı, yaz-ıcı, yüz-ücü, öğren-(i)ci

2. Sözcüğün Anlamını Değiştirmeyen Ekler (Çekim Eki): a 2.Sözcüğün Anlamını Değiştirmeyen Ekler (Çekim Eki): a.İsim Hâl(Durum) Ekleri: İsimlere getirilen “-e,-i,-de,-den” ekleridir. ev-e ev-i ev-de ev-den ç.e. ç.e. ç.e ç.e.

b. Çoğul (Çokluk) Ekleri: Adlara getirilen “-lar,-ler” ekidir b.Çoğul (Çokluk) Ekleri: Adlara getirilen “-lar,-ler” ekidir. araba-lar ev-ler ç.e. ç.e.

c.İyelik(Aitlik,Sahiplik) Ekleri:Bir varlığın kime, neye ait olduğunu bildiren eklerdir. ev-im 1.tekil kişi iyelik eki (benim) ev-in 2.tekil kişi iyelik eki (senin) ev-i 3.tekil kişi iyelik eki (onun) ev-imiz 1.çoğul kişi iyelik eki (bizim) ev-iniz 2.çoğul kişi iyelik eki (sizin) ev-leri 3.çoğul kişi iyelik eki (onların) 

d.Tamlama Ekleri: İsim tamlaması kuran tamlayan(-in) ve tamlanan(-i) ekleridir. kitab-ın sayfa-s-ı tamlayan tamlanan eki eki aslan-ın kükreme-s-i tamlayan tamlanan eki eki

e.Zaman Ekleri:Eylemin sonuna gelerek eylemin gerçekleştiği zamanı bildiren eklerdir. Geçmiş Zaman Eki: Eylemin geçmişte kaldığını gösterir. -mış, -miş, -muş, -müş  yaz-mış, git-miş -dı, -di, -du, -dü; -tı, -ti, -tu, -tüyaz-dı,git-ti Şimdiki Zaman Eki: Eylemin şu anda sürmekte olduğunu gösterir. -(i)yor  yaz-ıyor, oku-yor

Gelecek Zaman Eki: Eylemin gelecekte yapılacağını gösterir. -acak,-ecek  yaz-acak, gel-ecek Geniş Zaman Eki: Eylemin her zaman yapıldığını gösterir. -r,-ar,-er,-ır,-ir,-ur,-ür yaşa-r, gör-ür

f.Kişi(Şahıs) Ekleri: Eylemin hangi kişi tarafından yapıldığını gösteren eklerdir. “-(i)m, -(i)n,-sin, -(i)z, -k, -siniz, -niz, -ler” okur-um, yıkadı-m  1.tekil kişi okur-sun, yıkadı-n  2.tekil kişi okur - , yıkadı -  3.tekil kişi okur-uz, yıkadı-k  1.çoğul kişi okur-sunuz, yıkadı-nız  2.çoğul kişi okur-lar, yıkadı-lar  3.çoğul kişi

g.Olumsuzluk Eki: Eyleme olumsuzluk anlamı vermek için –ma,-me eki kullanılır. gel-me koş-ma yaz-ma olumsuzluk olumsuzluk olumsuzluk eki eki eki

BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER