Leman KILINÇKAYA (İletişimin Diğer Yüzü)
"Ne söylediğiniz değil, onu nasıl söylediğiniz önemlidir.“ "Beden dili, bilinçdışı motivasyonlarımızı açığa çıkarır." “Yüz ve bedenin hareketlerinden kişiler bir kitap gibi okunabilir.”
Bu ve buna benzer bir çok cümleyi şimdiye dek duymuş olmalıyız. Bilinen şu ki gerçekte bizler, hal ve davranışlarımız, duygularımız, fikirlerimiz ve kişiliğimizi sözlü ya da sözsüz şekilde ortaya çıkararak iletişim kurarız.
İnsan insanı sadece ağzından çıkan sözlerle değil, beden hareketleriyle de değerlendirir. BAZEN BİR HAREKET BİN SÖZE BEDELDİR. Günümüzde beden dilini doğru kullanamayan insanlar için beden dili kara kutudur, ancak o kara kutuyu bulup çözebilen insanlar iletişim bilgi ve becerisini kazanmıştır.
İletişimde beden dilinin etkisi büyüktür. Yapılan araştırmalara göre kişilerin birebir kurdukları iletişimde; Kelimelerin % 7-10 oranında, Kelimelerin % 7-10 oranında, Ses ve konuşmanın % oranında, Ses ve konuşmanın % oranında, Beden dilinin ise % oranında etkisi olduğu bulunmuştur. Beden dili ögeleri; kelimeler ve kelimelerle ifade edilenler dışında her türlü iletişimdir. Beden dilinin ise % oranında etkisi olduğu bulunmuştur. Beden dili ögeleri; kelimeler ve kelimelerle ifade edilenler dışında her türlü iletişimdir.
Bir kişiyle iletişim kurduğumuzda söylediklerimiz kadar hareketlerimizle o kişide bıraktığınız intiba da o kadar önemlidir. İş yaşamında başarılı olmak isteyen kişi, iletişim kurduğu kişilerin söyledikleri ile birlikte yüzü, eli, kolu ve bedeniyle yaptıklarını da DUYMALIDIR. İnandırıcılık derecesi artık sadece sözlerimiz ve sözlerin anlamından öte, sözleri hangi hareketlerle sunduğumuza da bağlıdır. Yukarıda da belirttiğimiz üzere; ÖNEMLİ OLAN BİR İNSANIN NE SÖYLEDİĞİ DEĞİL, NASIL SÖYLEDİĞİDİR.
BEDEN DİLİ ÖGELERİ Göz iletişimi Göz iletişimi Yüz ifadesi Yüz ifadesi Duruş biçimi, dış görünüş Duruş biçimi, dış görünüş Göz hareketleri Göz hareketleri Kişiler arasındaki mesafe, Kişiler arasındaki mesafe, Mimikler, hareketler, Mimikler, hareketler, Kelime seçimi, mesleki terimler Kelime seçimi, mesleki terimler Ses tonu ve vurgulama, Ses tonu ve vurgulama, Konuşma sürati, Konuşma sürati, Nefes alıp verme, Nefes alıp verme,
İletişimde en önemli öge gözlerdir. Gözler her şeyi anlatır, dolayısıyla beden dili için gözler ilk sırada gelir. Yüz ifadeleri: Yüz ifadesi kişiye özgüdür ve iletişim tarzımızı belirler. Kaşları kaldırmak, yüzün kızarması, ağzın aşağıya doğru eğilmesi ve benzeri gibi bir çok hareket, iletişimde olduğumuz kişi veya kişilerde belli bir etki ve izlenim uyandırır.
El, kol, baş hareketleri ve mimikler: Konuşma ve kendimizi ifade etme sırasında çok sayıda el, kol ve baş hareketleri kullanırız. Bu konuda dikkat etmemiz gereken bazı noktalar vardır. Ellerimizi kontrollü hareket ettirmeli ve karşımızdakine dinleme fırsatı tanımalıyız. Toplumda ellerini kollarını fazlaca savuran kişiler pek dikkate alınmazlar. Fazla el kol hareketi yapmak karşımızdaki insanın güvenini kırabilir ve dikkatini dağıtabilir.
Uyarı niteliğindeki işaret parmağını kaldırmak en çok kullandığımız parmak hareketlerinden birisidir. Dolayısıyla karşılıklı konuşmalarda bu ve benzeri hareketleri yapmamalıyız.
Kendinize gösterdiğiniz özen kendinize verdiğiniz değerin ifadesidir. Derli toplu, temiz, düzgün bir dış görünüşümüzün olmasını sağlamalıyız. Güzel bir dış görünüş sessiz bir tavsiye mektubudur.
İŞ YERİ İÇİN UYGUN OLMAYAN GİYSİLER Bayanlar için Çorapsız ayakkabı, Çorapsız ayakkabı, Sandalet, Sandalet, Spor ayakkabısı, terlik tipi ayakkabı Spor ayakkabısı, terlik tipi ayakkabı Ceketsiz giyilen kolsuz veya girik kollu gömlek, Ceketsiz giyilen kolsuz veya girik kollu gömlek, Şort, Şort, Dar bluzlar, Dar bluzlar, Vücudu saran likralı kumaştan yapılmış giysiler, Vücudu saran likralı kumaştan yapılmış giysiler, Derin yırtmaçlı etek, mini etek, Derin yırtmaçlı etek, mini etek, Deri pantolon ya da etek, Deri pantolon ya da etek, Eşofman ve üstleri, Eşofman ve üstleri, Dövme ve abartılı takılar Dövme ve abartılı takılar
İŞ YERİ İÇİN UYGUN OLMAYAN GİYSİLER Erkekler için Çorapsız ayakkabı, Çorapsız ayakkabı, Sandalet, Sandalet, Spor ayakkabısı, terlik tipi ayakkabı Spor ayakkabısı, terlik tipi ayakkabı Baskılı yazılı tişört, Baskılı yazılı tişört, Yakasız manşetsiz gömlek Yakasız manşetsiz gömlek Ceketle kravatsız gömlek, Ceketle kravatsız gömlek, Kemersiz pantolon, Kemersiz pantolon, Ceket içine polo, V, bisiklet yaka triko ya da pamuklu üst kıyafetler, Ceket içine polo, V, bisiklet yaka triko ya da pamuklu üst kıyafetler, Takı, Takı, Traşsız kirli sakal, Traşsız kirli sakal, Eşofman ve üstleri, Eşofman ve üstleri,
YAPILMASI GEREKENLER Konuşurken göz iletişimi kurmak: İnsanlarla, onları rahatsız etmeyecek ölçüde, ancak mümkün olduğu kadar çok göz iletişimi kurmalıyız. Konuşurken karşımızdaki kişinin yüzüne bakmak, o kişiye verdiğimiz değerin, duyduğumuz saygının ifadesidir. Konuşurken göz iletişimi kurmak: İnsanlarla, onları rahatsız etmeyecek ölçüde, ancak mümkün olduğu kadar çok göz iletişimi kurmalıyız. Konuşurken karşımızdaki kişinin yüzüne bakmak, o kişiye verdiğimiz değerin, duyduğumuz saygının ifadesidir. Nitekim karşımızdakine saygılı davrandığımız oranda sayılır sevilir, o oranda iletişimimiz olumlu sonuçlar verir.
Ayakta ve otururken doğru mesaj vermek : Ayaktaysak dik durmalı, oturuyorsak sandalye ve koltuğumuzu tam olarak doldurup arkamıza yaslanmalıyız. Ayaklarımızı fazla açmamalı ya da süklüm püklüm bir görüntü oluşturacak şekilde oturmaktan kaçınmalıyız.
Tebessüm etmek : Canlı olmalı, mümkün olduğu kadar sıcak ve dostça gülümsemeliyiz. Yüzümüz, çevremize olan ilgimizi yansıtır. Dinlediğimizi göstermek : Karşımızdaki konuşurken onu dinlediğimizi ve anladığımızı hissettirmeliyiz.
Yakın olmak : Kişisel alan ilkelerini göz ardı etmeden insanlara daima, onları rahatsız etmeyecek, mümkün olan en yakın mesafede durmaya gayret etmeliyiz. Konuştuğumuz veya bizimle konuşan insana dönük durmalıyız. Kendinize özen göstermek : Grup normlarına, toplumsal rol ve statümüze uygun giyinmeli, saç ve el bakımına özen göstermeliyiz.
Mimikleri kullanmak : Aşırıya kaçmadan, mimiklerimizi kullanmalıyız. Ellerimizi cebimizde tutmaktan, kollarımızı kavuşturmaktan, ellerimizle ağzımızı örtmekten kaçınmalıyız. Uygun şekilde konuşmak : Çok fazla ve hızlı konuşmaktan kaçınmalıyız. Sesimizin yüksekliğini ve tonunu, bulunduğumuz çevreye göre ayarlamalıyız.
Etkili Beden Hareketleri İçin Kaçınılması Gereken Davranışlar Aşırı göz temasında bulunmak, Aşırı göz temasında bulunmak, Sürekli sabit durmak, Sürekli sabit durmak, Fazlaca rahat hareketlerde bulunmak, Fazlaca rahat hareketlerde bulunmak, Duvara veya masaya yaslanmak, Ayakları çaprazlamak, Kolları önde veya arkada bağlamak. Konuşurken başı geriye atmak, saçları geriye atmak, gözleri kapamak, Konuşurken başı geriye atmak, saçları geriye atmak, gözleri kapamak, Parmak uçlarını birbirine dayamak, Parmak uçlarını birbirine dayamak, Ellerimizi ovuşturmak ve yüzümüzde dolaştırmak, Ellerimizi ovuşturmak ve yüzümüzde dolaştırmak, Parmakları masada tıkırdatmak, Parmakları masada tıkırdatmak, Saat ya da yüzükle oynamak. Saat ya da yüzükle oynamak.
SONUÇ Eğer beden dili iyi bir şekilde kullanılırsa çözümleyici, yapıcı ve kişilerin mutluluğuna, toplumun huzuruna katkıda bulunacak kaliteli bir iletişim gerçekleştirilmiş olur.
KAYNAK 3-Birol Vural.İş Hayatından Örneklerle Yönetici Asistanlığı ve Sekreterlik, Hayat Yayıncılık İstanbul. 2004