AKRAN ZORBALIĞI

AKRAN ZORBALIĞI Akran zorbalığını “kışkırtma unsuru olmaksızın, aralarında fiziksel ya da psikolojik açıdan güç dengesizliği olan bireylerden, zorbanın kurbana bilerek ve isteyerek, sistemli bir biçimde uyguladığı şiddet” olarak tanımlanmaktadır. Akran zorbalığına karışan öğrencileri zorba ve kurban olarak iki boyutlu sınıflandırılmasının yanı sıra zorbalığı kavramlaştırırken 3 boyuta dikkat edilmelidir.

1. Zorbalık saldırganca olmalı veya içinde kasıtlı zarar verme söz konusu olmalıdır. Zorbanın saldırganca davranmasının nedeninde kurbanın kışkırtması bulunmamalıdır. 2. Zorbalık tekrarlayıcı olmalıdır. Haftada birkaç kez üst üste olan zorbaca davranışlar zorbalık olarak nitelendirilmektedir. 3. Zorbalığa karışan kişiler arasında güç dengesizliği olmalıdır. Kurbanın kendini zorbaya oranla psikolojik ya da fiziksel olarak daha güçsüz, zayıf hissetmesi gerekmektedir.

Akran Zorbalığının Türleri 1. Fiziksel Saldırganlık İtme Dürtme Tükürme Tekmeleme Vurma Silahla tehdit etme Mala zarar verme Hırsızlık

2. Sözel Saldırganlık Alay etme İsim takma Kötü bakma Sataşma Telefonla korkutma Alt kimliğiyle, cinsel eğilimleriyle alay etme Başkasını tehlikeli islere cesaretlendirme Mala karsı sözel tehdit oluşturma (Çalmakla, kırmakla tehdit etmek gibi) Sözel olarak şiddet tehdidi oluşturmak veya başkasının bedenine zarar vermesini dayatmak Baskı kurma

3. Sosyal Yalıtım Dedikodu yayma Utandırma Diğer öğrencilerin ona aptalmış gibi bakmasını sağlama Hakkında söylenti yayma Gruptan dışlama Kine kışkırtma Irkçı, seksist veya homofobik yalıtım Diğerlerinin suçlamasını sağlamak Toplum önünde küçük düşürme Kötü niyetli söylentiler yayma

Akran Zorbalığı Gösteren Öğrencilerin (zorbaların) Ortak Özellikleri Genellikle benlik saygısı normal ya da normalin üstüdür. Saldırganlığın ve çatışmanın yoğun olduğu ailelerden gelmektedirler. Erişkin yaşlarına gelindiğinde bu çocukların yarısından çoğu suça eğilim gösterir. Empati kurma yeteneğinden yoksundur. Duygusal izolasyonu vardır. Ailede model olarak görebileceği erişkinler arasında istismar yaygındır. Sosyal becerilerde ve ilişki kurma biçimlerinde yetersizlik vardır. Saldırgan ve dürtüsel mizaca sahiptir, erkeklerde fiziksel üstünlükte eşlik eder.

Zorbalığa Uğrayan Öğrencilerin (kurbanların) Ortak Özellikleri: Güvensiz ve kendilerini koruyamayan, pasif ve boyun eğicidir. Utangaç ve içine kapanıktır. Yakın arkadaşı yoktur. Genellikle aşırı koruyucu ailelerin çocuğudur. Farklı ırk ya da etnik grup üyesi olabilir. Farklı özelliklere sahip olabilir “kekemelik vb.” Özel öğrenme gereksinimi ya da engeli olabilir.

Zorbaca davranışa maruz kalan çocuklarda görülen özellikler AKRAN ZORBALIĞINA MARUZ KALAN ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN ÖZELLİKLER düşük kendine güven İçe kapanıklık Depresyon İntihar düşünceleri Akademik başarıda düşüşler

Okulda Zorbalığı Anlama *) okulda zorbalık öğrenci yada öğrencilerin başka öğrenci yada öğrencilere, öğretmenin öğrencilere yada öğrencinin öğretmene zarar vermesi demektir. *) zorbalığı tanımlamak zordur. vurma, tehdit etme, dalga geçme, sataşma… hepsi birer zorbalıktır. *) asıl önemli olan ise yapılan şey değil, mağdurun üzerinde bıraktığı etkidir.

2) Okul Risk Faktörleri *)aynı ya da üst sınıflarda agresif öğrencilerin varlığı. *)olumsuz durumlarda okulda psikolojik danışman eksikliği. *)zorba davranışa göz yuman öğretmenlerin varlığı. 2) Okul Risk Faktörleri

3) Zorbalığa Sıkça Rastlanan Yerler *)okul içerisindeki yerler; kantin, koridor, sınıf, spor sahları, vs. *)okul servisleri *)okula yürüyerek gidip gelmelerde; sokak, cadde vs. 3) Zorbalığa Sıkça Rastlanan Yerler

4) Zorbalığı Önlemede Okulların Rolü *) yok edilemiyorsa bile, zorbalığın mümkün olduğunca azaltılması *) oluşması muhtemel zorbalıklar için önlemlerin alınması *) daha iyi arkadaşlıklar için tüm okulun katılabileceği etkinliklerin düzenlenmesi 4) Zorbalığı Önlemede Okulların Rolü

KAYNAKÇA Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Anakara: PEGEM Akademi Yayıncılık Debarbieux, E. (2009). Okulda Şiddet. (Çev: İ. Yerguz). İstanbul: İletişim Yayınları Genç, G. (2007). Genel Liselerde Akran Zorbalığı ve Yönetimi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi Gökler, R. (2007). İlköğretim Öğrencilerinde Akran Zorbalığının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Ural, B. ve Özteke, N. (2010). Okullarda Zorbalık. (2. bs.). Ankara: Kök Yayıncılık