Kullanılan patojenlerin etkileri Pinus sylvestris (Sarıçam) L., Pinus pinaster A. (Sahil Çamı) ve Pinus pinea L. (Fıstık Çamı) UÇUCU YAĞLARININ ANTİKMİROBİYAL ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI. Arda Çirkin Danışman Arş.Gör.Yusuf Ceylan Bartın Üniversitesi, Fen Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, Bartın Giriş Kullanılan patojenlerin etkileri Enterococcus: Pielonefrit, idrar yolu enfeksiyonu E.coli: İshalli hastalıklar, idrar yolu enfeksiyonu S. aureus: Stafilokokal haşlanmış cilt sendromu Zoonoz Piyemi Pseudomonas: Dermatit, İdrar yolları solunum yolları Klebsiella oxytoca : Kolit ve Sepsis Günümüzde bitkiler ve bitkisel ilaç hammaddeleri ,reçete ile satılan ilaçların %25’ini oluşturmaktadır. Son yıllarda artan hastalıklara karşı sentetik yapılı ilaçların ve terapötik maddelerin yetersiz kalması ve yan etkilerinin saptanması doğal ürünlerin kullanılma zorunluluğunu artırmıştır. Bitkilerin organizmaları öldürücü ve insan sağlığı için önemli olan özellikleri 1926 yılından bu yana araştırılmaya başlanılmış fakat 9000’e yakın bitki türü ülkemizde yetişmesine rağmen bunlardan yeterince istifade edilmemektedir. Sarıçam yetişme yerine göre 20-40m'ye kadar boylanan, narin ve silindirik gövdeli, sivri tepeli ve ince dallı; yahut da dolgun gövdeli, yayvan tepeli ve kalın dallı bir ağaçtır Sarıçam ülkemizde saf ve karışık olarak bir milyon hektara yakın bir saha üzerinde yayılmıştır.Fıstık çamı diğer çamlardan kolayca ayırt edilebilecek şemsiye gibi dağınık bir tepeye sahip, 15-20 m. boyunda bir ağaçtır. En geniş coğrafi yayılışını Anadolu'da yapar. Özellikle Batı Anadoluda, Bergama yakının da, Kozak'ta, Aydın, Muğla dolaylarında ormanlar kurar.Sahil çamı Akdeniz ülkelerinde (Fransa ve Portekiz'den Yunanistan'a kadar uzanan) yayılış gösterir; ülkemizde doğal yetişmez ama çok kullanılır. E.Coli uzunca bir süre en önemli bağırsak bakterisi olarak düşünülmüştür. Ancak, kolon bakteri kütlesinin % 0,1’den azını temsil etmekte olup, floranın çoğunluğunu tam anaerobik bakteriler oluşturmaktadır. Enterococcus spp. safraya karşı dirençleri ve asiditeleri nedeniyle kolonun zorunlu kalıcı florasına ve ince bağırsağa aittirler. Klebsiella türleri çoğu klinisyen tarafından tedavi edilmediği zaman yüksek fatalite oranına sahip ciddi piyojenik infeksiyonlara bağlı olarak gelişen toplumsal kaynaklı bakteriyel pnömoni neden olarak bilinmektedir. Pseudomonas , çoğu toprak ve suda bulunur .Glikozu oksidasyon yoluyla parçalayan fakat fermantasyon yapamayan bakterilerdir. S.aureus Gram pozitiflerdendir yaklaşık 20 türü bulunur hastane infeksiyonu etkenidir. SONUÇ Kullandığımız çamlar içinde Pseudomanas bakterisine antimikrobiyal etkiyi sadece sarıçam göstermiştir. En büyük etkiyi ise sahil çamı S.aureous bakterisine göstermiştir. Kullanılan çamlar arasında sarıçam en çok etki gösteren çam çeşidi olarak tespit edilmiştir. Beş bakteriden üçüne en fazla etkiyi göstererek bu sonuca varılmıştır.S.aureous ise en çok etkiye maruz kalan bakteridir en az ise Pseudomanas maruz kalmıştır. Petri kutularındaki oluşan zonların ölçümü: Kaynaklar Deneyin Yapılışı Çetin, T.E. ve N. Gürler, 1989. Bakterilerin Antibiotiklere Duyarlılık Deneyinin Yapılması, Kükem Dergisi, 12:2-3 Collins, C.H., P.M. Lyne ve J.M. Grange 1987. Microbiological Methods. Butterworths &Co. (Publishers) Ltd. London, 450sBağcı, E. ve M. Dığrak, 1996. Bazı Orman Ağaçlarının Uçucu Yağlarının Antimikrobiyal Aktiviteleri. Tr. J. Of Biology, 20: 191-198 Ceylan, A., 1987. Tıbbi Bitkiler 2 (Uçucu Yağ İçerenler), Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, 481: 188, İzmir Çam yaprağı bilindiği üzere, Pinen, Syvestren, Cadinen,Tanen,C-vitamini ve Phelandren içermekte ve bunun yanında Bademcik, Faranjit tedavisinde kullanıldığı bilinmektedir. Bu çalışmada, ibreli (iğne yapraklı) ağaç türlerinden sarıçam (pinus sylvestris L.) ,sahil çamı (pinus pinaster Aniton.)ve fıstık çamı (pinus pinea L.) bitkilerinin ibrelerini küçük parçalar haline getirerek (300 gr) clevenger cihazında 4-6 saat aralığında elde ettiğimiz uçucu yağlarını birer patojenik olan E.coli ,S.aureus, Pseudomonas spp ,Enterococcus spp ve Klebsiella Pneumoniae / oxytca bakterilerini petri kutularına ekerek . Uçucu yağları ise disklere emilmiş bir şekilde hafifçe bastırılarak bakteri aşılanan petri kuruları uygun şartlarda 37 ±1ºC’ de 18-24 saat inkübe edildi.Süre sonunda besiyeri üzerinde oluşan inhibisyon zonları mm olarak değerlendirildi. Yapılan bu çalışmada hijyene ve titizliğe önem verilerek dışardan herhangi bir bakterinin dahil olmamasına dikkat edildi. TEŞEKKÜR Deneyimiz için bize olanak sağlayan Bartın Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı Fahrettin GÖKTAŞ’a Yrd. Doç Dr. Ali Savaş BÜLBÜL’e Doç. Dr. İbrahim TÜMEN’e ve Arş. Gör. Yusuf CEYLAN’a teşekkür ederiz