EĞİTİMDE KULLANILAN ÖLÇME ARAÇLARI

Eğitimde Kullanılan Ölçme Araç ve Yöntemleri A. Geleneksel Ölçme Araç ve Yöntemleri 1. Yazılı Yoklamalar 2. Kısa Cevaplı Testler 3. Doğru-Yanlış testleri 4. Sözlü sınavlar 5. Çoktan Seçmeli Testler 6. Eşleştirmeli Testler

Eğitimde Kullanılan Ölçme Araç ve Yöntemleri B. Diğer Ölçme Araç ve Yöntemleri 1. Portfolyolar (Öğrenci gelişim dosyası) 2. Öz değerlendirme 3. Gözlem Formları 4. Performans değerlendirme çizelgeleri (kontrol listeleri veya dereceleme ölçekleri) 5. Tutum ölçekleri 6. Kavram haritaları 7. Gösteriler, Anektodlar,Tartışmalar, Sergiler, Görüşme (Mülâkat), Projeler, Araştırma Kâğıtları vb.

1. Yazılı Yoklamalar Yazılı olarak verilen birkaç sorunun yine yazılı olarak cevaplandırılması istenilen sınavlara yazılı yoklamalar adı verilmektedir.

YAZILI YOKLAMALARIN ÖZELLİKLERİ: 1) Cevaplar, cevaplayıcı tarafından düşünülüp yazılmak durumundadır, 2) Soru ve cevaplar yazılıdır, 3) Cevaplama zamanı uzundur, 4) Cevaplayıcı istediği cevabı verebilir (yoruma açık), 5) Kısmi puan verilebilir, 6) Puanlaması daha çok sübjektiftir, 7) Puanlaması güç ve uzun zaman alır, 8) İleri düzey davranışlarının ölçülmesine uygundur, 9) Şans başarısı yoktur.

YAZILI YOKLAMA SORUSU YAZIMINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR 1) Anlaşılır olmalı 2) Cevaplar sınırlandırılmalı (Genel sorular yerine özel sorular), 3) Uzun cevaplı ve az soru yerine kısa cevaplı ve çok soru sorulmalı, 4) Kitaptan olduğu gibi yazılmamalı, 5) Sorular birbirinden bağımsız cevaplandırılmalı, 6) Fırsat olursa denenmeli.

1. Yazılı yoklamalar üzerine yapılan araştırmalar 1) Aynı sınıfa ait cevap kağıtlarını farklı iki puanlayıcının verdiği puanlar arasında 0,60 tutarlılık var. 2) Aynı sınıfa ait cevap kağıtlarını aynı kişi farklı zamanlarda puanladığında verdiği puanlar arasında 0,40 tutarlılık vardır. 3) Tek bir cevap kağıdı 70 kişiye puanlattırılıyor. Puanlama 20 üzerinden yapılıyor verilen puanlar 2 ile 19 arasında değişiyor.

2. Kısa Cevaplı Testler 1) boşluk doldurma :Öğrencinin vereceği cevapların soru (madde) kökünde bırakılan boşluğa yazılması istenir. 2) kökü, soru ifadesiyle biten maddelerdir.

KISA CEVAPLI TESTLERİN ÖZELLİKLERİ: 1) Cevaplar kısadır, 2) Cevaplayıcı istediği cevabı verebilir, 3) Soru sayısı çoktur, 4) Puanlaması daha çok objektiftir, 5) Cevaplar öğrenci tarafından düşünülüp bulunmak durumundadır, 6) Şans başarısı yok denecek kadar azdır, 7) Puanlaması kolaydır.

Kısa Cevaplı Testlerin Yazılmasında 1) Anlaşılır ve açık yazılmalı, 2) Her madde ile önemli bir bilgi yoklanmalı, 3) Bilinen bir kaynaktan olduğu gibi alınmamalı, 4) Sorunun ifadesinde ipucu bulunmamalı, 5) Eksik cümle yapısında olan sorularda bırakılan boşluklar ipucu vermemeli, 6) Biri diğerinin cevabını içeren sorular bulunmamalı, 7) Eksik bırakılan yerler aynı uzunlukta olmalı.

3. Doğru-Yanlış Testleri Sınıflama gerektiren testler, doğru ya da yanlış olarak verilen önermelerin kapsamındaki fikre göre, doğru ve yanlış olarak sınıflandırılması istenilen sınavlardır.

Doğru-Yanlış Testlerin Özellikleri: Cevaplar D-Y halindedir, Zamanın çoğu okumaya ve cevabı bulmaya ayrılır, Soru sayısı çoktur, Puanlaması objektiftir, Şans başarısı yüksektir, Puanlaması kolaydır.

Doğru-Yanlış Testlerinin Yazılmasında: Her madde ile sadece bir ana fikir yoklanmalı, Her madde kesinlikle doğru ya da yanlış olmalı, Bir maddenin yanlışlığı önemsiz bir ayrıntıda olmamalı, Madde kısa ve açık olmalı ayrıntılarla şişirilmemeli, Olumsuz ifade bulunmamalı, Kanı ifadeleri bir kaynağa dayandırılmalı, D-Y önermelerin sayıları yaklaşık olarak eşit olmalı, D-Y önermeler test formu içerisine belirli bir örüntüyle yerleştirilmemeli

4. Sözlü Sınavlar Sözlü sınavlar, soruların ve cevapların sözlü olarak verildiği sınavlar olarak tanımlanmaktadır. Sözel iletişim becerilerinin ölçülmesinde kullanılabilen tek ölçme yöntemidir.

SÖZLÜ SINAVIN ÖZELLİKLERİ: Cevaplar sözlüdür, Sınav bireyseldir, Soru sayısı azdır, Her öğrenciye farklı sorular olacağından ağırlıkları eşit olmayabilir, Cevaplama iyice düşünülmeden yapılır, Puanlaması genel izlenime göre yapılır, Öğrencinin bireysel özelliği cevaplama davranışını etkiler, Puanlamaya öğrencinin konuşması, giyimi gibi nedenler karışabilir.

5. Çoktan Seçmeli Testler Sorulan bir sorunun cevabını, verilen cevaplar arasından seçme gerektiren maddelerden oluşan testlere çoktan seçmeli, ya da seçme gerektiren testler denilmektedir.

ÇOKTAN SEÇMELİ TESTLERİN ÖZELLİKLERİ: Doğru cevap çoğu zaman maddenin içinde verilir. Test süresinin önemli bir kısmı maddeyi okumaya ve doğru cevabı bulmaya ayrılır. Puanlaması objektiftir. Şans başarısı vardır. İleri düzeydeki davranışların ölçülmesi zordur. Uygulaması kolaydır. Puanlama süresi kısadır. Hazırlama süresi uzundur.

Madde Yazımında Genel İlkeler: Maddeler anlaşılır olmalı, “çoğunlukla”, “bazen”, “nadiren” gibi kelimeler kullanılmamalıdır. Çünkü, verilen belirsiz kelimeler görecelidir ve bu nedenle kişiden kişiye farklılık gösterir, Test maddeleri bir kaynaktan olduğu gibi alınmamalıdır (Ezberi önlemek için), Test maddelerinin dil düzeyi cevaplayıcıların dil düzeyinin altında olmalıdır.

Madde Yazımında Genel İlkeler (devam): Her test maddesi diğerlerinden bağımsız cevaplandırılmalıdır, Maddenin noktalama ve yazım kurallarına uygun olarak yazılması farklı şekillerde algılanmasını önler, Bir maddede verilen bilgi başka bir sorunun cevabını açıklamamalıdır, Bir maddenin yarısı bir, diğer yarısı ise başka sayfada olmamalıdır, Çeldiriciler bilmeyeni ve yanlış bileni yanıltmalıdır,

Madde Yazımında Genel İlkeler (devam): Olumlu maddeler arasına dağıtılan olumsuz maddeler (özellikle -ma hecesi ile olumsuzlaştırılanlar), dikkat dağıldıkça öğrenciler tarafından olumlu gibi algılanabilir. Bu nedenle madde kökünde mümkün olduğunca olumsuz ifade kullanılmamalı, madde olumlu sorulabiliyor ise olumlu formda sorulmalıdır. Olumsuz madde formu kullanılmak durumunda ise, olumsuz ifadenin dikkat çekecek şekilde belirtilmesi uygun olur. Bunun için koyu yazım, BÜYÜK HARF ve alt çizmekle olumsuzluk belirgin hale getirilebilir,

Örnek soru

6. EŞLEŞTİRMELİ SINAVLAR Eşleştirme Sınavlarında Dikkat Edilecek Noktalar İfadelerin ve cevapların açık anlaşılır ve kesin bilgiyi yoklayıcı özellikte olması gerekir. Bir eşleştirmeli maddeler grubundaki madde sayısı en az 6 en çok 15 olmalıdır. Bir eşleştirme takımındaki ifadelerin ve cevapların eşit olmaması gerekir. İfadeler (öncüller) uzun, cevaplar kısa olmalıdır. İfadeler (öncüller) sayfanın sol tarafında, cevaplar sağ tarafında olmalıdır. Her iki sütunda yer alan ifade ve cevapların aynı konuya ait olmasına dikkat edilmelidir. Bir eşleştirme takımını oluşturan maddelerin hepsi aynı sayfada bulunmalıdır. Rakam, harf ve tarihler sıralı bir şekilde yerleştirilmelidir.

Eşleştirme Sınavlarının Yararlı Yönleri Ölçme ve puanlama işlemi kolaydır. Fazla zaman almaz Seçenek sayısı fazla olduğundan şans faktörü azdır. Öğrencilerin üst düzey bilgilerini yoklamaya uygundur. Konu hakkında bilgisi olan öğretmenler için soruların hazırlanması kolaydır. Eşleştirme Sınavlarının Sınırlı Yönleri Deneyimsiz kişiler için soruların hazırlanması zordur ve zaman alır. Bu testi her konuya uyarlamak mümkün değildir. Soruların güçlük düzeyini belirlemek zordur.

ÖRNEK Yanda verilen eğitim-öğretim programının öğelerini ilgili soru cümlesiyle eşleştiriniz? Öncül: Bir çıkarımda sonuçtan önce gelen önermeleri ifade etmek için kullanılan sözcük. İfadeler (Öncüller) Cevaplar (C) 1. Hedef A) Ne? (A) 2. İçerik B) Nasıl? (B) 3. Yöntem C) Niçin? (D) 4. Değerlendirme D) Ne kadar? E) Ne zaman? F) Nerede?