What is? – How to protect? / Nedir? Nasıl Korunur? ID 424 Intellectual Property / Fikri Haklar What is? – How to protect? / Nedir? Nasıl Korunur? M. Kaan DERİCİOĞLU mkaan@metu.edu.tr Ankara October 22, 2017

The aim of this lesson is to provide students with a broad range of knowledge on intellectual property, industrial property, works, patents, utility models, trade secret, industrial design, trademarks, geographical indications, etc. to give information about what concepts are and how they are protected. Bu dersin amacı, öğrencilere fikri haklar, sınai haklar, eserler, patentler, faydalı modeller, ticaret sırları, endüstriyel tasarımlar, markalar, coğrafi işaretler vb. konular hakkında geniş bir bilgi birikimi sağlamak ve nasıl korunduklarını açıklamaktır.

What is? Intellectual property Industrial property Copyright and related rights Inventions Patents Utility models Trade secrets Industrial designs Trade & Service marks Geographical indications Nedir? Fikri haklar Sınai haklar Eser hakları ve bağlantılı haklar Buluşlar Patentler Faydalı modeller Ticaret sırları Endüstriyel tasarımlar Ticaret ve Hizmet markaları Coğrafi işaretler (Menşe adları ve mahreç işaretleri)

What is Intellectual Property? Intellectual property refers to creations of the mind: inventions; literary and artistic works; and symbols, names and images used in commerce. Intellectual property is divided into two categories: Industrial Property includes patents for inventions, trademarks, industrial designs and geographical indications. Copyright covers literary works (such as novels, poems and plays), films, music, artistic works (e.g., drawings, paintings, photographs and sculptures) and architectural design. Rights related to copyright include those of performing artists in their performances, producers of phonograms in their recordings, and broadcasters in their radio and television programs. Source: WIPO PUB. 450 http://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/intproperty/450/wipo_pub_450.pdf Fikri Haklar Nedir? Fikri haklar zihnin yaratılarına atıfta bulunur: buluşlar; edebiyat ve sanat eserleri; ticarette kullanılan simgeler, adlar ve resimler. Fikri haklar iki kategoriye ayrılır: Sınai Haklar şunları içerir: Buluşlar için patentler, markalar, endüstriyel tasarımlar ve coğrafi işaretler. Eser hakları, edebiyat eserlerini (romanlar, şiirler ve oyunlar gibi), filmler, müzik, sanat eserleri (ör. çizimler, resimler, fotoğraflar ve heykeller) ve mimari tasarımlar kapsar. Eser hakları ile bağlantılı haklar; yorumcu sanatçıların yorumlarını, ses ve görüntü kayıt edicilerin kayıtlarını ve radyo ve televizyon kuruluşlarının yayınlarını kapsar.

What are intellectual property rights? Intellectual property rights are like any other property right. They allow creators, or owners, of patents, trademarks or copyrighted works to benefit from their own work or investment in a creation. These rights are outlined in Article 27 of the Universal Declaration of Human Rights, which provides for the right to benefit from the protection of moral and material interests resulting from authorship of scientific, literary or artistic productions. Fikri haklar nelerdir? Fikri haklar diğer mülkiyet hakları gibidir. Patent, marka veya korunan eserlerin yaratıcılarına veya sahiplerine, kendi eserlerinden veya bir yaratımdaki yatırımlarından yararlanmalarına izin verilir. Bu haklar, bilim, edebiyat veya güzel sanat eserlerinin manevi ve maddi menfaatlerinin korunmasını sağlayan İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin 27. Maddesi'nde özetlenmiştir.

Universal declaration of human rights Article 27. (1) Everyone has the right freely to participate in the cultural life of the community, to enjoy the arts and to share in scientific advancement and its benefits. (2) Everyone has the right to the protection of the moral and material interests resulting from any scientific, literary or artistic production of which he is the author http://www.un.org/en/documents/udhr/index.shtml İnsan hakları evrensel bildirgesi Madde 27. (1) Herkes, toplumun kültürel yaşamına serbestçe katılmak, güzel sanatlardan yararlanmak, bilimsel gelişmeye katılmak ve bundan serbestçe yararlanmak hakkına sahiptir. (2) Herkesin, sahibi bulunduğu her türlü bilim, edebiyat ve sanat ürünlerden kaynaklanan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır. http://www.unicef.org/turkey/pdf/_gi17.pdf

The importance of intellectual property The importance of intellectual property was first recognized in the Paris Convention for the Protection of Industrial Property (1883) and the Berne Convention for the Protection of Literary and Artistic Works (1886). Both treaties are administered by the World Intellectual Property Organization (WIPO). Fikri hakların önemi Fikri hakların önemi, ilk olarak Sınai Hakların Korunması için Paris Sözleşmesi (1883) ve Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunması için Bern Sözleşmesi'nde (1886) kabul edilmiştir. Her iki sözleşme de Dünya Fikri Haklar Örgütü (WIPO) tarafından yönetilmektedir.

Why promote and protect intellectual property? There are several compelling reasons. First, the progress and well-being of humanity rest on its capacity to create and invent new works in the areas of technology and culture. Second, the legal protection of new creations encourages the commitment of additional resources for further innovation. Third, the promotion and protection of intellectual property spurs economic growth, creates new jobs and industries, and enhances the quality and enjoyment of life. Neden fikri hakların teşvik edilmesi ve korunması gerekiyor? Birkaç zorlayıcı neden vardır. Birincisi, insanlığın ilerlemesi ve refahı, teknoloji ve kültür alanlarında yeni eserler yaratmak ve buluş yapmak kapasitesine dayanıyor. İkincisi, yeni ürünlerin yasal olarak korunması, daha fazla yenilik için ek kaynakların taahhüt edilmesini teşvik eder. Üçüncüsü, fikri hakların geliştirilmesi ve korunması ekonomik büyümeyi hızlandırır, yeni iş ve endüstriler yaratır ve yaşam kalitesini ve zevkini arttırır.

An efficient and equitable intellectual property system can help all countries to realize intellectual property’s potential as a catalyst for economic development and social and cultural well-being. The intellectual property system helps strike a balance between the interests of innovators and the public interest, providing an environment in which creativity and invention can flourish, for the benefit of all. Etkili ve adil bir fikri haklar sistemi, tüm ülkelere fikri hakların ekonomik kalkınma ve sosyal ve kültürel refah için bir katalizör olarak potansiyelini gerçekleştirmelerinde yardımcı olabilir. Fikri haklar sistemi, yenilikçilerin çıkarları ile kamu çıkarları arasında bir denge kurmaya ve yaratıcılığın ve buluşların herkese fayda sağlayabileceği bir ortam hazırlamaya yardımcı olur.

Industrial Property / Sınai Haklar The broad application of the term “industrial property” is set out in the Paris Convention. Industrial property takes a range of forms, the main types of which are outlined here. These include patents for inventions, industrial designs (aesthetic creations related to the appearance of industrial products), trademarks, service marks, layout- designs of integrated circuits, commercial names and designations, geographical indications and protection against unfair competition. "Sınai haklar" teriminin geniş bir uygulaması Paris Sözleşmesinde belirtilmiştir. Sınai hakların ana hatları burada özetlenen çeşitli şekilleri alır. Bunlara; buluşlar için patentler, endüstriyel tasarımlar (endüstriyel ürünlerin görünümü ile ilgili estetik yaratılar), ticaret markaları, hizmet markaları, entegre devrelerin topoğrafyaları, ticaret unvanları ve işletme adları, coğrafi işaretler ve haksız rekabete karşı koruma, dahildir. Not: «Sınai Haklar» kavramı, Türkiye’de «sınai mülkiyet» olarak ta kullanılmaktadır. Yürürlükte olan 6769 sayılı Kanunun adı: «Sınai Mülkiyet Kanunu» dur. http://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/wipo_pub_895_2016.pdf

The term «industrial property» is a traditional but not entirely exact denomination for certain exclusive rights, resembling property rights, regarding creative ideas or distinguishing signs or designations in the industrial or commercial field, supplemented by certain rules against unfair behaviour in the same field. The term is inexact because "industrial property" presents no more than an analogy with normal property; further, because it covers more than industrial subjects only; and, finally, because the rules against unfair behaviour are not necessarily related to property at all.” Professor G. H. C. BODENHAUSEN Director of BIRPI «Sınai mülkiyet» terimi, endüstriyel veya ticari alandaki (aynı alandaki adil olmayan davranışlara karşı belirli kurallarla korunan) yaratıcı fikirler veya ayırt edici işaretler ya da tasarımlarla ilgili mülkiyet haklarına benzeyen, belirli kişisel hakların geleneksel olmakla birlikte tam olarak doğru olmayan tanımıdır. Terim tam olarak doğru değildir çünkü “sınai mülkiyet” normal mülkiyet için bir benzetmeden fazlası değildir, çünkü sınai nesnelerden daha fazlasını kapsamaktadır. Çünkü adil olmayan davranışa karşı kurallar yalnızca mülkiyetle ilgili değildir.” http://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/intproperty/611/wipo_pub_611.pdf

“Industrial property shall be understood in the broadest sense and shall apply not only to industry and commerce proper, but likewise to agricultural and extractive industries and to all manufactured or natural products, for example, wines, grain, tobacco leaf, fruit, cattle, minerals, mineral waters, beer, flowers, and flour.” Paris Convention – Article 1 (3) «Sınai haklar en geniş anlamıyla anlaşılacak ve yalnızca sanayi ve ticaret için değil aynı zamanda, tarımsal ve maden çıkarma sanayileri ile tüm imal edilmiş veya doğal ürünler, örneğin şaraplar, tahıl, tütün yaprağı, meyve, sürü hayvanları, mineraller, maden suları, bira, çiçekler ve unlar» konularını da kapsayacaktır. Paris Sözleşmesi - Madde 1 (3)

Copyright and related rights / Eser hakları ve bağlantılı haklar Copyright relates to literary and artistic creations, such as books, music, paintings and sculptures, films and technology-based works (such as computer programs and electronic databases). Eser hakları, kitaplar, müzik, resim ve heykeller, filmler ve teknoloji tabanlı eserler (bilgisayar programları ve elektronik veri tabanları gibi) gibi edebiyat ve sanat eserleri ile ilgilidir.

For the purposes of copyright protection, the term “literary and artistic works” includes every original work of authorship, irrespective of its literary or artistic merit. The ideas in the work do not need to be original, but the form of expression must be an original creation by the author. Article 2 of the Berne Convention states that: “The expression ‘literary and artistic works’ shall include every production in the literary, scientific and artistic domain, whatever may be the mode or form of its expression.” Eserlerin koruması amacıyla, "edebiyat ve sanat eserleri" terimi, edebiyat veya sanat bakımından bağımsız olarak, eser sahibinin orijinal eserlerini içerir. Çalışmalardaki fikirlerin özgün olması gerekmez; ancak ifade biçimi, yazar tarafından özgün bir yaratım olmalıdır. Bern Sözleşmesinin 2. Maddesi «edebiyat ve sanat eserleri" ifadesi, ifadenin biçimi veya biçimi ne olursa olsun, edebiyat, bilim ve sanat alanlardaki her ürününü içermelidir. "

Eser hakkı olarak iki hak türü korunur Eser hakkı olarak iki hak türü korunur. Ekonomik haklar, hak sahiplerinin eserlerini başkaları tarafından kullanılmasından dolayı maddi tazminat almalarını sağlar. Manevi haklar, yazarların ve içerik oluşturucuların çalışmalarıyla bağlantılarını korumak için belirli işlemleri yapmalarına izin verir. Yazar ya da yaratıcı, ekonomik haklara sahip olabilir ya da bu hakları bir ya da daha fazla eser sahibine devredilebilir. Birçok ülke manevi hakların devrine izin vermez. Copyright protects two types of rights. Economic rights allow right owners to derive financial reward from the use of their works by others. Moral rights allow authors and creators to take certain actions to preserve and protect their link with their work. The author or creator may be the owner of the economic rights or those rights may be transferred to one or more copyright owners. Many countries do not allow the transfer of moral rights.

Economic rights allow right owners to derive financial reward from the use of their works by others. Moral rights allow authors and creators to take certain actions to preserve and protect their link with their work. Ekonomik haklar, hak sahiplerinin eserlerini başkaları tarafından kullanılmasından dolayı maddi tazminat almalarını sağlar. Manevi haklar, yazarların ve eser sahiplerinin çalışmalarıyla bağlantılarını korumak için belirli işlemleri yapmalarına izin verir.

Ekonomik Haklar Her türlü mülkiyetle, mülk sahibi nasıl kullanılacağına karar verebilir ve diğerleri yasal olarak ancak genelde bir lisansla sahibinin iznine sahiplerse kullanabilir. Bununla birlikte, mülkün sahibin kullanımı, diğer toplum üyelerinin yasal olarak tanınan haklarına ve çıkarlarına saygı göstermelidir. Dolayısıyla eser hakkı korumalı bir çalışanın sahibi, eserin nasıl kullanılacağına karar verebilir ve başkalarının izinsiz kullanmasını engelleyebilir. Ulusal yasalar genellikle eser sahiplerine, yasal olarak tanınan başkalarının haklarına ve çıkarlarına bağlı olarak üçüncü kişilerin çalışmalarını kullanmasına izin vermek için münhasır haklar verir. Economic rights With any kind of property, its owner may decide how it is to be used, and others can use it lawfully only if they have the owner’s permission, often through a license. The owner’s use of the property must, however, respect the legally recognized rights and interests of other members of society. So the owner of a copyright-protected work may decide how to use the work, and may prevent others from using it without permission. National laws usually grant copyright owners exclusive rights to allow third parties to use their works, subject to the legally recognized rights and interests of others.

Moral rights of intellectual and artistic works Only the kind of right that can be used by the real rights holder is called the moral right. Moral Rights - Right of Disclose the Work to the Public - Right of Designate the Name - Right of Prohibition of Modification - Rights of the Author against Persons Who Own or Possess a Work Fikir ve sanat eserlerinde manevi haklar Yalnız gerçek hak sahibi tarafından kullanılabilen hak türü manevi hak olarak adlandırılır. Manevî haklar - topluma sunmak hakkı - adının belirtilmesini istemek hakkı - eserde değişiklik yapılmasını yasaklamak hakkı - eser sahibinin eseri elinde bulundurana karşı hakları olarak tanımlanmaktadır.

Economic rights of intellectual and artistic works - Right of Adaptation - Right of Reproduction - Right of Distribution - Right of Performance - Right of Transmission to the public Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda belirlenen ekonomik haklar İşlemek hakkı Çoğaltmak hakkı Yaymak hakkı Temsil hakkı Kamuya iletim hakkı

What is invention? There are opinions that “invention” should not be defined. It is stated in the EPC’s Guidelines for Examination that what “invention” means is not defined in the EPC. Instead of a definition, which subject matters and inventions cannot be patented is explained with examples. World Intellectual Property Organization interprets “invention” as follows: “In patent jargon, an invention is generally defined as a new and inventive solution to a technical problem. Source: Invention and Patent System, published by Boğaziçi University, M. Kaan DERİCİOĞLU, 2016 Buluş nedir? Buluşun tanımının yapılmaması gerektiği konusunda görüşler vardır. Avrupa Patent Ofisi İnceleme Kılavuzunda buluşun ne anlama geldiğinin Avrupa Patenti Sözleşmesinde tanımlanmadığı belirtilmektedir. Tanım yerine, hangi konu ve buluşların patent ile korunmayacağı örneklenmiştir. Dünya Fikri Haklar Örgütü, buluşu şu şekilde yorumlamaktadır: “Patent dilinde bir buluş, genellikle teknik bir sorunun, yeni ve yaratıcı bir çözümü olarak tanımlanır. Source: Buluşlar ve Patent Sistemi, Boğaziçi Üniversitesi Yayını, M. Kaan DERİCİOĞLU, 2016

It may relate to the creation of an entirely new device, product, method or process, or may simply be an incremental improvement to a known product or process.” Invention can be interpreted as “an idea with technical features related to a specific technical problem” or “new technical solutions related to a specific technical problem in the industry”. Bu tamamen yeni bir cihazın, ürünün, yöntemin veya sürecin yaratılması veya bilinen bir ürünün veya sürecin sadece bir artımsal geliştirilmesi olabilir. Buluş, “belirli bir teknik sorunun çözümüne ilişkin teknik özelliği olan fikir ürünü” veya “sanayide belirli bir teknik soruna ilişkin yeni teknik çözümler” olarak yorumlanabilir.

Patent Nedir? Patent, bir buluş için verilen münhasır bir haktır - yeni bir işleme şekli sağlayan veya bir probleme yeni bir teknik çözüm sunan bir ürün veya süreç. Bir patent, patent sahiplerine buluşları için koruma sağlar. Koruma genellikle 20 yılla sınırlı bir süre için verilir. What is a Patent? A patent is an exclusive right granted for an invention – a product or process that provides a new way of doing something, or that offers a new technical solution to a problem. A patent provides patent owners with protection for their inventions. Protection is granted for a limited period, generally 20 years.

What role do patents play in everyday life? Patented inventions have pervaded every aspect of human life, from electric lighting (patents held by Edison and Swan) and sewing machines (patents held by Howe and Singer), to magnetic resonance imaging (MRI) (patents held by Damadian) and the iPhone (patents held by Apple). Patentler günlük hayatta hangi rolü oynuyor? Patentli buluşlar, elektrik aydınlatmasından (Edison ve Swan tarafından alınan patentler) ve dikiş makinesinden (Howe ve Singer tarafından alınan patentler) manyetik rezonans görüntüleme (MRI) (Damadian tarafından alınan patentler) ve iPhone (Apple tarafından alınan patentler) insan hayatının her alanına yayılmıştır.

Why are patents necessary? Patents provide incentives to individuals by recognizing their creativity and offering the possibility of material reward for their marketable inventions. These incentives encourage innovation, which in turn enhances the quality of human life. Neden patent gerekli? Patentler, yaratıcılıkları tanır ve pazarlanabilir buluşlar için maddi ödül imkanı sunarak bireyleri özendirir. Bu eylemler yeniliği teşvik eder, bu da insanın yaşam kalitesini arttırır.

Patent Classification systems – Patent sınıflandırma sistemleri Patent sınıflandırma sistemleri, patent verilebilecek ve patent verilen buluşların sınıflandırmasıdır. CPC sistemi yaklaşık 250,000 konuyu ve IPC 70,000 konuyu kapsar Patent classification systems are a class of inventions that can be patented and applied. The CPC system covers about 250,000 entries and the IPC covers 70,000 entries https://worldwide.espacenet.com/classification?locale=en_EP http://www.wipo.int/classifications/ipc/en/

One of the main advantages of patent classifications is that they enable searching of documents of different languages by using the codes (classification symbols) of the system, rather than words. Patent classification systems were originally developed for sorting paper documents, but are nowadays used for searching patent databases. Patent sınıflandırmalarının en önemli avantajlarından biri, sözcüklerden ziyade sistemin kodlarını (sınıflandırma simgeleri) kullanarak farklı dillerin belgelerini arama imkânı sağlamasıdır. Patent sınıflandırma sistemleri başlangıçta kağıt belgeleri ayırmak için geliştirildi, ancak günümüzde patent veri tabanlarını araştırmak için kullanılmaktadır.

A patent classification is a system for examiners of patent offices or other people to code documents, such as published patent applications, according to the technical features of their content. Patent classifications make it possible to quickly find documents disclosing earlier disclosures identical or similar to the invention for which a patent is applied for. Patent sınıflandırması, patent ofisleri veya diğer kişilerin, içeriğinin teknik özelliklerine göre yayınlanmış patent başvuruları gibi belgeleri kodlaması için yapılan inceleme sistemidir. Patent sınıflandırmaları, bir patentin uygulandığı buluşa özdeş veya benzer önceki açıklamaları içeren belgelerin hızla bulunmasını mümkün kılmaktadır.

What is Utility Model? Utility Model Certificate, is another kind of certification that is granted for inventions which are novel. Main differences between utility model and patent can be summarized as the criteria for certification, protection period and the ways of examination and evaluation. Utility model protection period is 10 years. The protection provided by the utility model certificate does not apply to process or method and chemical substances obtained as a result of these processes. Faydalı Model Nedir? Yeni buluşları korumak için verilen bir başka belge türü faydalı model belgesidir. Faydalı model belgesi ile patent arasındaki başlıca farklar yenilik ölçütü, koruma süresi, inceleme ve değerlendirme şekli olarak özetlenebilir. Faydalı model belgesi verilerek sağlanan koruma, patente göre daha kısa (10 yıl) sürelidir. Faydalı model belgesi ile sağlanan koruma, usuller ve bu usuller sonucunda elde edilen ürünler ve kimyasal maddelere uygulanmamaktadır

Overcoming the state of the art – inventive step, which is a criterion for patent system, does not exist in utility models. If the invention is novel and industrially applicable, it can be pro­ tected with utility model. After the search report has been prepared for utility model applications, the evaluation of availability is carried out by Turkish Patent Experts. Faydalı model sisteminde, patent verilebilirlik şartlarından üçüncüsü olan ve kısaca “buluş basamağı - inventive step” olarak adlandırılan, “tekniğin bilinen durumunun aşılması” ölçütü yoktur. Faydalı model başvuruları için araştırma raporu düzenlendikten sonra, verilebilirlik değerlendirilmesi Türk Patent uzmanları tarafından yapılmaktadır.

Ticaret Sırları nedir? İşletmelerin en önemli unsurları arasında sayılabilecek bir önemli konu da, deneyimle kazanılan bilgi birikimleridir. Genel olarak “Gizli ve Açıklanmamış Bilgiler” veya “Ticaret Sırları” olarak adlandırılan bu konu, işletmelerin verimliliğini etkilemektedir. Bu tür bilgiler, buluşlar kadar önemli olup, Know-How Anlaşmaları ile gizli reçeteler halinde pazarlanmakta, işletmelerin rekabet gücünü etkilemektedir. What is Trade Secret? An important issue that can be considered as one of the most important elements of the enterprises is the knowledge gained with experience. This issue, commonly referred to as "Confidential or Undisclosed Information" or "Trade Secrets", affects the productivity of businesses. Such information is as important as inventions, marketed in secret prescriptions with Know-How Agreements, and affects the competitiveness of businesses.

A trade secret does not represent a right itself A trade secret does not represent a right itself. It is a piece of information that is protected by law under certain conditions. A trade secret is information that is (a) not known to the public, (b) more valuable if not known to the public and (c) subject to reasonable efforts to maintain its secrecy. Reasonable efforts include, for example, non-disclosure agreements (NDAs) with employees and business partners and measures to prevent industrial espionage. Bir ticaret sırrı, bazı koşullar altında kanunla korunmakta olan bir bilgiyi ifade etmekle birlikte tek başına bir hak teşkil etmemektedir. Ticaret sırrı, (a) kamu tarafından bilinmeyen, (b) kamu tarafından bilinmiyorsa daha değerli olan ve (c) gizliliği sürdürmek için makul çaba gerektiren bilgidir. Bu makul çabalara çalışanlarla ve iş ortaklarıyla yapılan gizlilik (açıklamama) sözleşmeleri ve sanayi casusluğunu önlemeye yönelik çabalar örnek olarak verilebilir. Kaynak: Patent Teaching Kit, European Patent Office Publication http://www.oepm.es/cs/OEPMSite/contenidos/PDF_Varios/Leaflet%20_EPO_patent_teaching_kit.pdf

Though the first thing that comes to mind to protect the inventions is patent protection, inventor’s not making it public and keeping it as trade secret within the rules of secrecy is also another way of protection. If it is not possible to reverse engineering a production that is produced according to an invention and to reach the invention, it can be kept as trade secret. Buluşların korunması için ilk akla gelen uygulama patent alınarak koruma olduğu halde, buluş yapan kişinin yaptığı buluşu açıklamaması ve gizlilik kuralları kapsamında ticaret sırrı olarak saklaması da bir koruma yöntemidir. Eğer bir buluşa göre üretilen üründen tersine mühendislik yöntemi ile buluşa ulaşılması olası değil ise, ticaret sırrı olarak gizli kalması sağlanabilir.

A nonalcoholic beverage can be given example to this issue A nonalcoholic beverage can be given example to this issue. How this beverage is produced is kept secret for many years. In this example, it should not be forgotten that as well as being able to keep it secret, there is a very successful business manner that is applied to keep it that way. Bir alkolsüz içecek bu konuda örnek olarak verilebilir. Uzun yıllardır bu içeceğin nasıl üretildiği gizli tutulabilmiştir. Bu olayda sır olarak saklayabilmenin yanında, gizli tutmayı sağlamak için uygulanan, çok başarılı bir iş yapış yönteminin de olduğu unutulmamalıdır.

Trade secret is an important kind of right which is applied for taking advantage of a product or a method as efficient and easily as possible, which is based upon the exprelated to that subject matter, which is generally classified – though not obligatory-, which is not protected with a patent and which can be defined as technical knowledge. In the patent system, right owners are protected with a patent in exchange for disclosing the invention they made to the public. However, in trade secret, the information is protected as long as it remains secret. Bir üründen veya yöntemden en verimli ve kolay biçimde yararlanabilmek için oluşturulan, o konudaki deneyime ve uygulamaya dayalı, genellikle gizli olmakla birlikte, böyle bir nitelik taşıması zorunlu olmayan ve bir patent ile korunmayan, teknik bilgi birikimi olarak açıklanabilen Ticaret Sırları önemli bir hak konusunu oluşturur. Patent olayında kişiler geliştirdikleri buluşu topluma açıklamalarının karşılığında kendilerine verilen patent ile korunurken, ticaret sırlarında bilgi gizli kaldığı sürece korunur.

The WTO-TRIPS agreement[8] mentions this issue in Section 7 under the title of “protection of undisclosed information”. “Protection Against Unfair Competition” in Paris Convention, Article 10bis, is referred to as source in the protection of trade secrets. (TRIPS Article 39)[9] . WTO-TRIPS [8] metni bu konuyu “açıklanmamış bilgilerin korunması” başlığı altında Bölüm 7 de vermektedir. Ticaret sırlarının korunmasında Paris Sözleşmesi 10bis maddesindeki “Haksız Rekabete Karşı Koruma” kaynak olarak gösterilmektedir. (TRIPS Madde 39)[9]

What is an Industrial Design? An industrial design refers to the ornamental or aesthetic aspects of an article. A design may consist of three-dimensional features, such as the shape or surface of an article, or two-dimensional features, such as patterns, lines or color. Endüstriyel Tasarım Nedir? Bir endüstriyel tasarım, bir nesnenin süsleme veya estetik yönlerini ifade eder. Bir tasarım, bir nesnenin şekli veya yüzeyi veya desenler, çizgiler veya renk gibi iki boyutlu özellikler gibi veya üç boyutlu özelliklerden oluşabilir.

Industrial designs are applied to a wide variety of industrial products and handicrafts: from technical and medical instruments to watches, jewelry and other luxury items; from house wares and electrical appliances to vehicles and architectural structures; from textile designs to leisure goods. Endüstriyel tasarımlar çok çeşitli endüstriyel ürün ve el sanatlarına uygulanır: teknik ve tıbbi cihazlardan saatlere, mücevherlere ve diğer lüks ürünlere; ev gereçleri ve elektrikli ev aletlerinden araçlara ve mimari yapılara; tekstil tasarımlarından gündelik eşyalara kadar.

To be protected under most national laws, an industrial design must be new or original and nonfunctional. This means that an industrial design is primarily of an aesthetic nature, and any technical features of the article to which it is applied are not protected by the design registration. However, those features could be protected by a patent. Çoğu ulusal yasalar uyarınca korunmak için, endüstriyel tasarım yeni veya orijinal olmalı ve işlevsiz olmalıdır. Bu, endüstriyel bir tasarımın öncelikle estetik bir nitelik taşıdığı ve uygulanan nesnenin teknik özelliklerinin tasarım tescili ile korunmadığı anlamına gelir. Bununla birlikte, bu özellikler bir patentle korunabilir.

Why protect industrial designs? Industrial designs are what make an article attractive and appealing; hence, they add to the commercial value of a product and increase its marketability. Endüstriyel tasarımlar neden korunmalı? Endüstriyel tasarımlar, bir ürünü çekici ve albenili yapan şeydir; dolayısıyla bir ürünün ticari değerini ve pazarlanabilirliğini artırır.

When an industrial design is protected, the owner – the person or entity that has registered the design – is assured an exclusive right and protection against unauthorized copying or imitation of the design by third parties. This helps to ensure a fair return on investment. An effective system of protection also benefits consumers and the public at large, by promoting fair competition and honest trade practices, encouraging creativity and promoting more aesthetically pleasing products Endüstriyel bir tasarım korunduğunda, sahibi - tasarımını tescil ettiren kişi veya kuruluşa - üçüncü kişiler tarafından tasarımın izinsiz kopyalanmasına veya taklit edilmesine karşı münhasır bir hak ve koruma sağlanır. Bu, haklı bir yatırıma kazanç sağlamak için yardımcı olur. Haklı rekabet ve dürüst ticaret uygulamalarını ve yaratıcılığı teşvik ederek, estetik açıdan daha uygun ürünlerin tüketicilere ve topluma sunulmasıyla genel olarak, etkili bir koruma sistemi yarar sağlıyor.

Protecting industrial designs helps to promote economic development by encouraging creativity in the industrial and manufacturing sectors, as well as in traditional arts and crafts. Designs contribute to the expansion of commercial activity and the export of national products. Endüstriyel tasarımların korunması, endüstriyel ve imalat sektörlerinde yaratıcılığın yanı sıra geleneksel sanat ve el sanatlarını teşvik ederek ekonomik kalkınmayı teşvik etmeye yardımcı olur. Tasarımlar ticari faaliyetin yaygınlaştırılmasına ve ulusal ürünlerin ihracına katkıda bulunur.

Industrial designs can be relatively simple and inexpensive to develop and protect. They are reasonably accessible to small and medium-sized enterprises as well as to individual artists and crafts makers, in both developed and developing countries. Endüstriyel tasarımlar ürünleri geliştirmek ve korumak için nispeten basit ve ucuz olabilir. Hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde küçük ve orta ölçekli işletmelerin yanı sıra bireysel sanatçılar ve esnaflar için makul derecede erişilebilir durumdadır.

Trademark – Service Mark / Ticaret ve Hizmet Markaları A trademark is a distinctive sign that identifies certain goods or services produced or provided by an individual or a company. Its origin dates back to ancient times when craftsmen reproduced their signatures, or “marks”, on their artistic works or products of a functional or practical nature. Bir ticaret markası, bir kişi veya şirket tarafından üretilen veya sağlanan belirli malları veya hizmetleri tanımlayan belirleyici bir işarettir. Kaynağı, esnafın, sanat eserleri veya fonksiyonel veya pratik nitelikteki ürünlerinde imza veya "işaret" i ürettiği eski çağlara dayanıyordu.

Over the years, these marks have evolved into today’s system of trademark registration and protection. The system helps consumers to identify and purchase a product or service based on whether its specific characteristics and quality – as indicated by its unique trademark – meet their needs. Yıllar geçtikçe bu işaretler bugünün marka tescili ve korunması sistemi haline geldi. Sistem, benzersiz bir marka tarafından belirtildiği üzere spesifik karakteristiklerinin ve kalitesinin ihtiyaçlarını karşılayıp karşılamayacağına bağlı olarak, tüketicilerin bir ürünü veya hizmeti tanımlamasına ve satın almasına yardımcı oluyor.

What do trademarks do? Trademark protection ensures that the owners of marks have the exclusive right to use them to identify goods or services, or to authorize others to use them in return for payment. The period of protection varies, but a trademark can be renewed indefinitely upon payment of the corresponding fees. Trademark protection is legally enforced by courts that, in most systems, have the authority to stop trademark infringement. Markalar ne yapar? Marka, marka sahiplerinin malları veya hizmetleri tanımlamak veya başkalarını ödeme karşılığında kullanmaları için yetkilendirmek için bunları kullanmada münhasır hakka sahiptir. Koruma süresi değişir, ancak bir marka ilgili ücretlerin ödenmesi üzerine süresiz yenilenebilir. Marka koruması, çoğu sistemde marka tecavüzlerini durdurma yetkisine sahip olan mahkemeler tarafından yasal olarak uygulanmaktadır.

In a larger sense, trademarks promote initiative and enterprise worldwide by rewarding their owners with recognition and financial profit. Trademark protection also hinders the efforts of unfair competitors, such as counterfeiters, to use similar distinctive signs to market inferior or different products or services. The system enables people with skill and enterprise to produce and market goods and services in the fairest possible conditions, thereby facilitating international trade. Daha geniş anlamda, markalar, sahiplerini ödüllendirerek ve mali kârlarıyla girişimci ve girişimciliği dünya çapında teşvik eder. Marka koruması, taklitçilik gibi haksız rakiplerin, aşağı veya farklı ürün ya da hizmetleri pazarlamak için benzer işaretleri kullanmaya yönelik çabalarını da engellemektedir. Sistem, yeteneği ve işletmesi olan kişilerin mümkün olan en doğru koşullarda mal ve hizmet üretip pazarlamalarını sağlar ve böylece uluslararası ticareti kolaylaştırır.

What kinds of trademarks can be registered What kinds of trademarks can be registered? Trademarks may be one or a combination of words, letters and numerals. They may consist of drawings, symbols or three dimensional signs, such as the shape and packaging of goods. In some countries, non-traditional marks may be registered for distinguishing features such as holograms, motion, color and non- visible signs (sound, smell or taste). Ne tür markalar tescil edilebilir? Markalar bir veya birkaç kelime, harf ve rakamlardan oluşabilir. Bunlar, çizimler, semboller veya üç boyutlu, ürünün şekli ve ambalajları gibi işaretlerden oluşabilir; Bazı ülkelerde, geleneksel olmayan işaretler ayırt edici olarak, hologramlar, hareket, renk ve görünmeyen işaretler (ses, koku veya tat gibi) tescil edilebilir.

In addition to identifying the commercial source of goods or services, several other trademark categories also exist. Collective marks are owned by an association whose members use them to indicate products with a certain level of quality and who agree to adhere to specific requirements set by the association. Such associations might represent, for example, accountants, engineers or architects. Certification marks are given for compliance with defined standards but are not confined to any membership. They may be granted to anyone who can certify that their products meet certain established standards. Some examples of recognized certification are the internationally accepted “ISO 9000” quality standards and Ecolabels for products with reduced environmental impact. Malların veya hizmetlerin ticari kaynağının tanımlanmasına ek olarak, birkaç başka marka kategorisi de mevcuttur. Ortak markalar, üyeleri bunları belirli bir kalite düzeyinde ürünleri belirtmek için kullanan ve birlik tarafından belirlenen belirli gereksinimlere uymayı kabul eden bir birliğe aittir. Bu gibi birlikler örneğin muhasebecileri, mühendisleri veya mimarları temsil edebilir. Garanti markaları, tanımlanmış standartlara uymak için verilmiştir, ancak üyelikle sınırlı değildir. Ürünlerinin belirli standartlara uygun olduğunu belgeleyen herkese verilebilir. Tanınan belgelerden bazı örnekler, uluslararası kabul görmüş "ISO 9000" kalite standartları ve çevreye zararı az olan ürünler için Ecolabels'tir.

Hizmet markaları Modern ticarette tüketiciler sadece her çeşit ürün için değil, aynı zamanda hizmet sunumunda gittikçe ulusal ve hatta uluslararası ölçekte daha fazla yer alma eğilimindedir. Bu nedenle, aynı zamanda tüketicilerin sigorta şirketleri, oto kiralama, havayolu şirketleri, vb. gibi farklı hizmetleri ayırt etmesi için marka kullanılır. Bu işaretlere hizmet markaları denir ve kaynağı belirler ve marka olarak hizmetlere yönelik ayırt edici işlevi yerine getirir. Service Marks In modern trade consumers are confronted not only with a vast choice of goods of all kinds, but also with an increasing variety of services which tend more and more to be offered on a national and even international scale. There is therefore also a need for signs that enable the consumers to distinguish between the different services such as insurance companies, car rental firms, airlines, etc. These signs are called service marks, and fulfill essentially the same origin-indicating and distinguishing function for services as trademarks do for goods.

Since service marks are signs that are very similar in nature to trademarks, basically the same criteria can be applied, so service mark protection has sometimes been introduced by a very short amendment to the existing trademark law, simply providing for the application to service marks, mutatis mutandis, of the provisions on the protection of trademarks. Hizmet markaları ticaret markaları ile çok benzer işaretler olduğu için, temelde tescil için aynı ölçütler uygulanabilir. Bu nedenle, mevcut marka tescil kurallarında bir değişiklik yapılarak, ticaret markalarının korunmasına ilişkin hükümler, gerekli değişiklikler yapılması koşulu ile, hizmet markalarına da uygulanabilir.

It follows from the above principle that service marks can be registered, renewed and canceled in the same way as trademarks; they can moreover be assigned and licensed under the same conditions. Rules devised for trademarks therefore apply equally, in principle, to service marks. Yukarıdaki ilkeden hareketle, hizmet markaları ticaret markaları gibi tescil edilebilir, yenilenebilir veya iptal edilebilir; aynı koşullar altında ayrıca devir edilebilir ve lisanslanabilir. Dolayısıyla, ticaret markaları için geliştirilen kurallar ilke olarak hizmet markalarına eşit olarak uygulanır.

Geographical Indications / Coğrafi İşaretler Source: WIPO Publication 489, Intellectual Property Handbook “Champagne,” “Cognac,” “Roquefort,” “Chianti,” “Pilsen,” “Porto,” “Sheffield,” “Havana,” “Tequila,” “Darjeeling”—are some well-known examples for names which are associated throughout the world with products of a certain nature and quality. One common feature of all those names is their geographical connotation, that is to say, their function of designating existing places, towns, regions or countries. However, when we hear these names we think of products rather than the places they designate. "Şampanya", "Konyak", "Roquefort" "Chianti" "Pilsen" "Porto" "Sheffield" "Havana" "Tekila" "Darjeeling" belirli bir doğallıkta ve kalitede ürünlerle dünya çapında ilişkilendirilmiştir. Tüm bu adların ortak özelliği, coğrafi anlamları, yani mevcut yer, kasaba, bölge veya ülke belirleme işlevidir. Bununla birlikte, bu adları duyduğumuzda, belirlediği yerlerin yerine söz konusu ürünleri düşünüyoruz.

Bu örnekler, coğrafi işaretlerin yüksek bir itibar kazanabileceğini ve dolayısıyla değerli ticari varlıklar olabileceğini göstermektedir. Bu nedenle, çoğunlukla suiistimal etme, taklit etme veya sahteciliğe maruz kalmaktadırlar ve korunmaları-ulusal ve uluslararası- ön plana çıkmaktadır. Those examples show that geographical indications can acquire a high reputation and thus may be valuable commercial assets. For this very reason, they are often exposed to misappropriation, counterfeiting or forgery, and their protection—national as well as international—is highly desirable.

The Paris Convention for the Protection of Industrial Property does not contain the notion of geographical indication. Article 1 paragraph (2) defines as subjects of industrial property, inter alia, indications of source and appellations of origin. This is the terminology traditionally applied and still officially used in the conventions and agreements administered by WIPO. According to this terminology, the following distinction is made between indications of source and appellations of origin: “indication of source” means any expression or sign used to indicate that a product or service originates in a country, a region or a specific place, hereas “appellation of origin” means the geographical name of a country, region or specific place which serves to designate a product originating therein the characteristic qualities of which are due exclusively or essentially to the geographical environment, including natural or human factors or both natural and human factors. Sınai Hakların Korunması için Paris Sözleşmesi, coğrafi işaret fikrini içermez. Madde 1 paragraf (2), diğer hususların yanı sıra, mahreç işaretleri ve menşe adlarında sınai hak konularını tanımlar. Bu, geleneksel olarak WIPO tarafından yönetilen sözleşmelerde ve anlaşmalarda geleneksel olarak uygulanan ve hala resmen kullanılan terminolojidir. Bu terminolojiye göre, mahreç işaretleri ile menşe adları arasında aşağıdaki ayrım yapılır: «mahreç işaretleri", bir ürünün veya hizmetin bir ülkeden, bölgeden veya belirli bir yerden kaynaklandığını belirtmek için kullanılan herhangi bir ifade veya işaret anlamına gelir. "Menşe adı", doğal veya beşeri faktörler veya doğal ve beşeri faktörler de dahil olmak üzere yalnızca veya esasen coğrafi çevreye bağlı olan karakteristik özelliklerin menşei olan bir ürünü belirtecek bir ülkenin, bölgenin veya belirli bir yerin coğrafi adı anlamına gelir.

Samples from Turkey Antep Fıstığı Malatya Kayısısı Finike Portakalı Anamur Muzu Taşköprü Sarımsağı Erzincan Tulum Peyniri Kars Kaşarı Rize Çayı Giresun Fındığı Kayseri Pastırması Aydın İnciri Ezin Beyaz Peyniri Susurluk Ayranı Ayvalık Zeytinyağı … http://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/geographicalRegisteredList/

TRADE NAME / TİCARET UNVANI Source: WIPO Publication 489, Intellectual Property Handbook Trade names are dealt with by the Convention in Article 8. This Article states that trade names shall be protected in all the countries of the Union without the obligation of filing or of registration, whether or not they form part of a trademark. The definition of a trade name for the purposes of protection, and the manner in which such protection is to be afforded, are both matters left to the national legislation of the countries concerned. Therefore, protection may result from special legislation on trade names or from more general legislation on unfair competition or the rights of personality. Ticaret unvanları Paris Sözleşmesi’nin Madde 8'de ele alınmaktadır. Bu madde, ticaret markaların bir parçası olsun veya olmasın, ticaret unvanlarının Birliğin bütün ülkelerinde başvuru veya tescil yükümlülüğü olmaksızın korunacağını belirtmektedir. Bir ticaret unvanının korunma amaçları için tanımı ve bu korumanın nasıl sağlanacağı, ilgili ülkelerin ulusal mevzuatına bırakılan hususlardır. Bu nedenle, koruma ticaret unvanlarına ilişkin özel mevzuattan veya haksız rekabet veya kişilik haklarına ilişkin daha genel mevzuattan kaynaklanıyor olabilir.

TRADE NAME / TİCARET UNVANI Similar limitations on protection against the unauthorized use of traders’ or businesses’ indications are to be found in the protection of trade names. Trade names serve to identify and to distinguish an enterprise and its business activities from those of other enterprises. Article 8 of the Paris Convention imposes the obligation to protect trade names in all countries of the Paris Union, Chapter 2 - Fields of Intellectual Property Protection without specifying what kind of protection should be granted or how it should be given. Nevertheless, trade names must be protected without any obligation of filing or registration. Most countries already protect trade names against the risk of confusion. This protection applies not only where trade names are covered by a special law, but also where they are protected under special provisions of unfair competition law, civil law, company law or commercial law. Markalarda olduğu gibi, işletmelerin işaretlerinin yetkisiz kullanımına karşı korunmada benzer kısıtlamalar ticaret unvanlarının korunmasında da bulunabilir. Ticaret unvanları, bir işletmeyi ve işletme faaliyetlerini diğer işletmelerden ayırmak için kullanılır. Paris Sözleşmesinin 8. Maddesi, hangi tür korumanın verilmesi gerektiğini veya nasıl verilmesini belirtmeksizin Paris Birliği’nin bütün ülkelerindeki ticaret unvanlarının korunması yükümlülüğünü getirir. Bununla birlikte, ticaret unvanları, başvuru veta tescil yükümlülüğü olmaksızın korunmalıdır. Çoğu ülke, ticaret unvanlarını karışıklık riskine karşı korumaktadır. Bu koruma, yalnızca ticaret unvanlarının özel bir yasayla kapsandığı durumlarda değil, haksız rekabet hukuku, medeni hukuk, şirketler hukuku veya ticaret hukukunun özel hükümleri kapsamında korunduğu hallerde de geçerlidir.