2016 KASIM AYI POLİTİK EKONOMİK RAPOR DONALD TRUMP’IN ABD BAŞKANI SEÇİLMESİNİN DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİSİ 26 KASIM 2016 Prof. Dr. Arif YAVUZ İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Cep Tel: 0532 614 57 46 Web sitesi: www.profdrarifyavuz.com Twiter: @Prof.Dr.Arif Yavuz
BUGÜN 26 KASIM 2016 Dolar: 3,450 TL Parite: 1,0595 Euro / Dolar Brent Petrol: 48,14 Dolar Altın: 1,184 Dolar / Ons Borsa: 74,193
2016 EKİM AYI RAPORU DÖVİZ (USD DOLAR) (Öngörümüz Doğru Çıkmıştır.) Biz bir önceki 2016 Ekim ayı raporunda Dolar/TL kurunun artık yükseliş trendine girdiğini belirtmiştik. 2016 Ekim ayı raporunda doların 2017 Nisan ayına kadar 3,500 TL’ye çıkacağını belirtmiştik. Öngörümüz doğru çıkmıştır, Dolar/TL kuru yükseliş trendine girmiştir. Yine Tarihi rekor kırmış olup 3,450’ye kadar çıkmıştır. Dolar/TL kuru, en düşük 3,092 en yüksek ise 3,475 olmuştur.
2016 EKİM AYI RAPORU FAİZ ORANI (Öngörümüz Kısmen Doğru Çıkmıştır.) Bir önceki 2016 Ekim ayı raporunda TC. Merkez bankasının faizleri düşürmeyeceğini ve değiştirmeyeceğini söylemiştik. Öngörümüz kısmen doğru çıkmıştır. TC. Merkez Bankası faizleri değiştirmiştir. Faiz koridorunun üst bandını 25 baz puan arttırmıştır. Haftalık politika faizini ise 50 baz puan arttırmış olup % 7,50’den % 8,00’e çıkarmıştır. Şu anda faizler Haftalık politika faizi % 8,00 Borç alma faiz oranı % 7,25 Borç verme faiz oranı % 8,50
2016 EKİM AYI RAPORU İSTANBUL BORSASI (Öngörümüz Doğru Çıkmıştır.) 2016 Ekim raporunda İstanbul borsasının 70.000 ile 80.000 arasında hareket edeceğini söylemiştik. Öngörümüz tamamen doğru çıkmıştır. Borsa en düşük 74,193 en yüksek 77,429 olmuştur.
2016 EKİM AYI RAPORU EURO / DOLAR PARİTESİ (Öngörümüz Doğru Çıkmamıştır.) 2016 Ekim raporunda, Euro/Dolar paritesinin 1,09 ile 1,14 arasında hareket edeceğini söylemiştik. Öngörümüz doğru çıkmamıştır. Euro/Dolar Paritesi en düşük 1,0550 en yüksek ise 1,1300 olmuştur.
2016 EKİM AYI RAPORU BRENT PETROL (Öngörümüz Doğru Çıkmıştır.) Biz bir önceki 2016 Ekim ayı raporunda Brent Petrolün 44 ile 52 dolar arasında hareket edeceğini tahmin ettiğimizi belirtmiştik. Öngörümüz tamamen doğru çıkmıştır. Brent Petrol en düşük 43,57 dolar, en yüksek 50,23 dolar olmuştur.
2016 EKİM AYI RAPORU ALTIN (Öngörümüz Doğru Çıkmamıştır.) Bir önceki 2016 Ekim ayı raporunda altının artık yükseliş trendine girdiğini ve altının ons fiyatının artık 1.350 doları geçeceğini belirtmiştik. Altının ons fiyatının 1,270 doların altına düşmeyeceğini söylemiştik. Öngörümüz doğru çıkmamıştır. Altının ons fiyatı Fed’in faiz artışı beklentisinden dolayı düşmüştür. Altının onsu en düşük 1,184 dolar en yüksek ise 1,337 dolar olmuştur.
KISA VE ORTA VADEDE TÜRKİYE EKONOMİSİNİ ETKİLEYECEK FAKTÖRLER VE SON AYIN ÖNEMLİ OLAYLARI Ülkemizde 2016 Eylül ayında dış ticaret açığı % 14,1 artarak 4,36 milyar dolar oldu. Eylül ayında ihracat % 5,6 azaldı ve 10,94 milyar dolar oldu. İthalat ise % 0,7 azalarak 15,3 milyar dolar oldu. (Kaynak: 31 Ekim 2016 www.tuik.gov.tr ) Ülkemizde 2016 3. çeyrekte turizm gelirleri % 32,7 düşerek 8,28 milyar dolar oldu. (Kaynak: 31 Ekim 2016 www.tuik.gov.tr ) TC. Merkez Bankası, döviz rezervi opsiyon katsayılarında (oranlarında) 0,2 puan düşüş yapmış olup, piyasaya 2,9 milyar ABD doları vermiştir. (Kaynak: 31 Ekim 2016 www.tcmb.gov.tr ) Ülkemizde bankacılık sektörünün toplam karı, 2016 Ocak-Eylül ayında % 55 artarak 29 milyar TL oldu. (Kaynak: 31 Ekim 2016 www.bddk.org.tr )
Morgan Stanley, 3,200 seviyesinde satmak üzere 3,120 TL’den dolar alınmasını tavsiye etti. (Kaynak: 31 Ekim 2016 www.morganstanley.com ) Türkiye imalat sanayi satın alma yöneticisi endeksi (PMI), 8 aydan beri düşmekte olup, ilk defa Ekim ayında artmış olup 49,8’e yükselmiştir. (Kaynak: 01 Kasım 2016 www.iso.org.tr ) Ülkemizde 2016 Ekim ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre % 4,6 azalarak 11,73 milyar dolar oldu. (Kaynak: 01 Kasım 2016 www.tim.org.tr ) Goldman Sachs analistleri, 30 Kasım 2016 günü yapılacak Opec toplantısında petrol üretiminin azaltılması yönünde bir anlaşma sağlanamaz ise, hem petrol fiyatlarının 40 dolar gelebileceğini belirttiler. (Kaynak: 01 Kasım 2016 www.goldmansachs.com ) Çin’de 2016 Ekim ayında PMI (imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi), 51,2 ile ve son 2 yılın en yüksek seviyesi oldu. (Kaynak: 01 Kasım 2016 www.bloomberght.com )
Royal Dutch Shell’in, 2016 yılı 3 Royal Dutch Shell’in, 2016 yılı 3. çeyrek karı % 17 yükseldi ve 2,79 milyar dolar oldu. (Kaynak: 01 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) BP’nin 2016 yılı 3. çeyrek karı % 49 azaldı ve 933 milyon dolar oldu. (Kaynak: 01 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) ABD’de imalat sanayi endeksi (ISM), 2016 Ekim ayında arttı ve 51,9 oldu Eylül ayında bu değer 51,5 idi. (Kaynak: 01 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Diyarbakır Büyükşehir Belediyesine kayyum atandı. (Kaynak: 01 Kasım 2016 Anadolu Ajansı ) İş bankasının, 2016 yılı 9 aylık net karı 3,3 milyar TL oldu. (Kaynak: 01 Kasım 2016 Anadolu Ajansı ) BNP Paribas, 5 yıl vadeli Türkiye CDS’lerin ve 2021 vadeli dolar cinsinden Türkiye dolar tahvillerinin satın alınmasını önerdi. (Kaynak: 02 Kasım 2016 www.bloomberght.com )
ABD’de yayınlanan Washington Post/ABC anketine göre, Trump % 46, Hilary % 45 oy oranına sahip. (Kaynak: 02 Kasım 2016 www.reuters.com ) Ülkemizde dış ticaret açığı 2016 yılı Ekim ayında % 13,8 artarak 4,15 milyar dolar oldu. Ekim ayında ihracat % 2,77 azalarak 12,89 milyar dolar oldu. İthalat ise % 0,8 artarak 17,04 milyar dolar oldu. (Kaynak: 02 Kasım 2016 www.gtb.gov.tr ) Ülkemizde 2016 yılı Ekim ayında otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre, % 32,9 artarak 63,746 adet oldu. (Kaynak: 02 Kasım 2016 Otomotiv Distribütörleri Derneği ) 8. cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın kardeşi Korkut Özal vefat etti. (Kaynak: 02 Kasım 2016 Anadolu Ajansı ) Euro Bölgesi imalat sanayi satın alma yöneticisi endeksi endeksi (PMI) 2016 Ekim ayında arttı ve 53,5 oldu. Son 33 ayın en yüksek seviyesine ulaşmış oldu. (Kaynak: 02 Kasım 2016 www.bloomberght.com )
Uluslararası Para Fonu (IMF), yayınladığı raporda, Türkiye ekonomisinin 2016 yılında % 3,3, 2017 yılında ise % 3,0 büyüyeceğini söyledi. (Kaynak: 02 Kasım 2016 www.imf.org ) ABD Merkez Bankası FED, Kasım ayı faiz karını açıkladı, faizleri değiştirmedi % 0,25-0,50 aralığında korudu. (Kaynak: 02 Kasım 2016 www.reuters.com ) Ülkemizde 2016 Ekim ayı enflasyon rakamı açıklandı. Tüfe % 1,44 arttı. (Kaynak: 03 Kasım 2016 www.tuik.gov.tr ) Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, yıl sonuna kadar AB Türk vatandaşlığına vize muafiyeti uygulamaz ise, mülteci anlaşmasını sonlandıracaklarını söyledi. (Kaynak: 03 Kasım 2016 Anadolu Ajansı ) Ülkemizde yabancılar, 24-28 Ekim haftasında 96,3 milyon dolar DİBS, 184,2 milyon dolar hisse senedi aldılar. (Kaynak: 03 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr
TC. Merkez Bankası brüt rezervi 28 Ekim 2016 tarihinde 101,63 milyar dolar oldu. Altın rezervi 18,12 milyar dolar olup, toplam rezerv 119,75 milyar oldu. (Kaynak: 03 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr ) HDP eşbaşkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ tutuklandı. (Kaynak: 04 Kasım 2016 Anadolu Ajansı ) Standart and Poor’s, Türkiye’nin not görünümünü, negatif den, “durağan” a yükseltti. Notu değiştirmedi. (Kaynak: 04 Kasım 2016 www.standardandpoors.com ) FED’in 2016 Aralık ayında faiz arttırma ihtimalinin arttığı belirtildi. (Kaynak: 07 Kasım 2016 www.reuters.com ) Japon yatırım şirketi Mitsui and Co, Koç holdingin teknoloji şirketi Inventram’ın % 30’unu satın aldı. (Kaynak: 07 Kasım 2016 www.reuters.com ) Goldman Sachs, 8 Kasım 2016 günü yapılacak ABD Başkanlık Seçiminde Clinton’ın kazanacağını öngördü. (Kaynak: 07 Kasım 2016 www.goldmansachs.com )
ABD seçiminden önce yayınlanan son ankete göre, Reuters/Ipsos anketine göre, % 90 ihtimal ile Clinton kazanıyor, Clinton oy oranı % 45, Trump’ın ise % 42’dir. (Kaynak: 08 Kasım 2016 www.reuters.com ) Koç Holding 2016 yılı 3. çeyrekte 980 milyon TL kar açıkladı. (Kaynak: 08 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Çin’in 2016 Ekim ayında ihracatı yine % 7,3 azaldı. (Kaynak: 08 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Ülkemizde, sanayi üretimi 2016 Eylül ayında % 3,1 azaldı. (Kaynak: 08 Kasım 2016 www.tuik.gov.tr ) Goldman Sachs analistleri, altının ons fiyatının 3 ay sonra 1.280 dolar olacağını söyledi. (Kaynak: 09 Kasım 2016 www.goldmansachs.com ) Standart and Poor’s, 5 Türk Banka ve Finans kuruluşunun notunu teyit etti, aynen korudu. Bu kurumlar , İş Bankası, Garanti Bankası, Garanti Finans Kiralama, Yapı Kredi Bankası ve Vakıflar Bankasıdır. (Kaynak: 09 Kasım 2016 www.standardandpoors.com )
ABD Başkanı Trump’ın yapacaklarını açıkladı ABD Başkanı Trump’ın yapacaklarını açıkladı. 1- 12 Ülkeli Trans Pasifik Ortaklığından (TPP) çekileceğini açıkladı. 2- Meksika ve Kanada ile 1994 yılında yapmış olduğu serbest ticaret anlaşmasını iptal edecek. 3- Meksika sınırı boyunca duvar ördüreceğini söyledi. Duvarın maliyeti 10 milyar dolar civarıdır. 4 – ABD’de kimliksiz yaşayan milyarlarca göçmeni sınır dışı edeceğini söyledi. 5- Obama’nın imzaladığı “ Obamacare” olarak bilinen sağlık sigortası yasasını iptal edeceğini bildirdi. 6- Vergilerde ciddi düşüşler yapmayı vaat etti. 7- Askeri harcamalarını arttıracağını söyledi. 8- Trump, İşid militanlarının canını okuyacağını söyledi. 9- Trump, Rusya ile ilişkilerinin çok iyi olacağını söyledi. 10- Rusya’nın 2014’te işgal ettiği Kırım’ın Rus Toprağı olmasını kabul edeceğini bildirdi. 11- Trump, Rusya’ya uygulanan ambargoyu kaldıracağını söyledi. (Kaynak: 08 Kasım 2016 )
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Cemil Ertem, kısa vadede Dolar/TL kurunun düşeceğini belirtti. (Kaynak: 09 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Ziraat Bankasının 2016 yılı 9 Aralık net karı 5 milyar TL olarak açıklandı. (Kaynak: 10 Kasım 2016 www.reuters.com ) THY’nın 2016 3. çeyrek net karı 548 milyon TL oldu. Pegasus’un, 2016 3. çeyrek net karı ise 242 milyon TL oldu. (Kaynak: 10 Kasım 2016 www.reuters.com ) ABD Başkanı seçilen Trump’ın ekonomik vaatleri. 1- Çin ve Meksika’ya gümrük vergileri koyacak Çin’e % 45, Meksika’ya % 35 vergi uygulanacak. 2- Avrupa, Kuzey Amerika ve Pasifik ülkeleri ile yaptığı serbest ticaret anlaşmalarını fesh edeceğini söyledi. 3- Ekonomideki vergileri indireceğini söyledi. Gelir vergisi dilimlerini % 12, % 25 ve % 33 yapacağını bildirdi.
4- % 35 olan kurumlar vergisini % 15’e çekeceğini söyledi 4- % 35 olan kurumlar vergisini % 15’e çekeceğini söyledi. 5- Trump, Fed’in faiz artırımı konusunda bilerek yavaş davrandığını daha süratli olması gerektiğini belirtti. 6- Askeri korumalar ve alt yapı harcamalarının artacağını söyledi. 7- ABD’deki Kayagazı üreticilerini destekleme sözü verdi. 8- Trump, iklim değişikliğine inanmıyor. 9- Meksika sınırına duvar ördüreceğini söyledi. Maliyeti yaklaşık 10 milyar dolar olacak. (Kaynak: 10 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Ülkemizde yoksulluk oranı % 14,7 olarak açıklandı. (Kaynak: 10 Kasım 2016 www.tuik.gov.tr ) Ülkemizde yabancılar 31 Ekim-4 Kasım haftasında 107 milyon dolar DİBS, 12 milyon dolar hisse senedi sattılar. (Kaynak: 10 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr ) İngiltere’nin AB’den çıkmasından sonra bazı uluslararası şirketler, İngiltere’deki operasyonlarını kapatma kararı aldılar. (Kaynak: 11 Kasım 2016 www.bloomberght.com )
Ülkemizde 2016 Eylül ayında cari açık 1,68 milyar dolar oldu Ülkemizde 2016 Eylül ayında cari açık 1,68 milyar dolar oldu. 2016 yılı 9 aylık toplam cari açık ise 28 milyar dolardır. (Kaynak: 11 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr ) George Soros, ABD Başkanlık seçiminden önce altın üreticisi şirket Barrick Gold Corp’daki hissesinin % 94’ünü satmıştı. Şimdi ise altın hissesi aldı ve bu altın şirketindeki mevcut hissesini 2’ye katladı. (Kaynak: 15 Kasım 2016 www.bigpara.com ) Türkiye’de 2016 Ağustos ayında işsizlik oranı % 11,3 oldu. Bu oran bir önceki ay % 10,7 idi. (Kaynak: 15 Kasım 2016 www.tuik.gov.tr ) Pakistan hükümeti, ülkede Fetö’ye ait 23 okulda çalışan 108 öğretmenin ülkeyi terk etmesini istedi. (Kaynak: 15 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Türkiye’de özel sektörün yurtdışı kredi borcu arttı ve 207,5 milyar dolara yükseldi. (Kaynak: 15 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr )
Ülkemizde 2016 Ocak –Ekim ayında bütçe açığı 12,1milyar TL oldu Ülkemizde 2016 Ocak –Ekim ayında bütçe açığı 12,1milyar TL oldu. (Kaynak: 15 Kasım 2016 www.maliye.gov.tr ) Morgan Stanley analistleri, Dolar/TL kurunun en az 3,400 olacağını söyledi. (Kaynak: 15 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Ak Parti yetkilileri MHP’ye anayasa taslağını sundu. Bu taslağa göre, 1- Anayasanın yürürlük tarihi 2019 olacaktır. 2- Metin de başkan kelimesi yok, Cumhurbaşkanı ve Cumhurbaşkan yardımcısı var. 3- Başbakanlık tarihe karışıyor. 4- Anayasanın ilk dört maddesi aynen kalıyor. (Kaynak: 16 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Siirt ve Tunceli Belediye Balkanları göz altına alındı. (Kaynak: 16 Kasım 2016 www.bloomberght.com )
George Soros 2016 Eylül ayında yüklü miktarda altın sattıktan sonra, diğer önemli bir yatırımcı olan Stanley Drucken Miller’de ABD başkanlık seçimi günü seçim sonucundan önce tüm altınlarını sattı. (Kaynak: 16 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Murat Ülker, 1,33 milyon adet Ülker Bisküvi hisse senedi sattın aldı. (Kaynak: 16 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Türkiye’nin kısa vadeli toplam ( konut özel) dış borç stoğu 2016 Eylül sonu itibariyle 103,3 milyar dolar oldu. (Kaynak: 16 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr ) Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan idam talebinin milletten geldiğini eğer idam kararı meclisten geçerse onaylayacağını söyledi. (Kaynak: 16 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) HSBC stratejistleri yayınladıkları raporda, Dolar/TL kurunun 2016 yılı sonunda 3,250 TL olacağını, 2017 yılı sonunda ise 3,600 TL olacağını belirtti. (Kaynak: 16 Kasım 2016 www.bloomberght.com )
Goldman Sachs ekonomistleri, Fed’in 13-14 Aralık ayında faiz arttırma ihtimalinin % 85’e çıktığını belirttiler. (Kaynak: 16 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Citigroup, yayınladığı Türkiye raporunda, Türkiye hisse senetleri için tavsiyesini “ağırlığını artır” dan “notr” e çekti. (Kaynak: 17 Kasım 2016 www.citigroup.com ) TC. Merkez Bankası, piyasaya döviz likitidesi sağlamak amacıyla, rezerv opsiyonlarında 0,1 ve 0,2 puan indirim yaptı. Böylece piyasaya yaklaşık 700 milyon dolar likitide sağlamış olacaktır. (Kaynak: 17 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr ) Ülkemizde yabancılar, 7-11 Kasım haftasında 678 milyon dolar DİBS ve 305 milyon dolar hisse senedi sattılar. (Kaynak: 17 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr ) Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, TSK’den ilişiği kesilenlerin toplam rakamı 20.088 kişi oldu dedi. (Kaynak: 17 Kasım 2016 Anadolu Ajansı )
TC. Merkez Bankası brüt rezervleri geçen hafta 106,3 milyar dolara yükseldi. Ve son 20 ayın en yüksek değerine ulaştı. (Kaynak: 17 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr ) Türk Bankacılık sektörünün toplam mevduatı artarak 1 trilyon 411 milyar TL’ye yükseldi. Toplam kredi hacmi ise 1 trilyon 619 milyar TL oldu. (Kaynak: 17 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr ) Societe Generale stratejisti Daw, Dolar/TL kurunun 2017 ilk çeyreğinde 3,550 olacağını tahmin ettiklerini söyledi. (Kaynak: 17 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Uluslar arası Derecelendirme Kuruluşu Fitch, Trump’ın ABD başkanı seçilmesi ile beraber küresel ekonomide belirsizliklerin arttığını belirtti. (Kaynak: 18 Kasım 2016 www.fitchratings.com ) Fransa’da muhafazakar partiden Cumhurbaşkanı adayı olan Nicolas Sarkozy ve Alain Juppe Türkiye’nin AB üyeliğine karşı olduklarını söylediler. (Kaynak: 18 Kasım 2016 www.reuters.com )
Japonya Başkanı Shinzo Abe, Trump için güvenilir bir lider dedi Japonya Başkanı Shinzo Abe, Trump için güvenilir bir lider dedi. (Kaynak: 18 Kasım 2016 www.reuters.com ) Volkswagen 2025 yılına kadar çalıştırdığı işçi sayısında 230 bin kişi azaltacağını bildirdi. (Kaynak: 18 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Türkiye’de 2016 Ocak –Ekim 10 aylık dönemde, geçen yılın aynı dönemine göre protesto olunan senet tutarı % 20 artarak 9,5 milyar TL oldu. (Kaynak: 18 Kasım 2016 www.tbb.org.tr ) Nato genel sekreteri Jens Stoltenberg, Nato’da görevli bazı Türk Subayların sığınma talebinde bulunduğunu belirtti. (Kaynak: 18 Kasım 2016 www.haberturk.com ) Tayvan’da üretilen ve maliyeti 225 dolar olan Iphone 7’nin ABD’de üretilmesi düşünülmektedir. (Kaynak: 18 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) İtalya’da 4 Aralık 2016 da yapılacak referandurum ile ilgili son ankette hayır oyları % 54, evet oyları % 46’dır. (Kaynak: 19 Kasım 2016 www.bloomberght.com )
Tusiad Başkanı Symes, Türkiye ekonomisinde güvenin ve öngörülebilirliğin azaldığını söyledi. (Kaynak: 19 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) JP Morgan, yayınladığı raporda, Türkiye için tahvil ve hisse senedi için “ağırlığını azalt” tavsiyesinde bulundu. (Kaynak: 21 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) TC. Merkez Bankası beklenti anketine göre, Dolar/TL kuru beklentisi 3,340’a yükseldi. (Kaynak: 21 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr ) Goldman Sachs, 2017 yılı ilk yarısında ham petrol fiyatı beklentisini ortalamada 55 dolar seviyesine yükseltti. (Kaynak: 21 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Almanya ekonomisinin büyümesi yavaşladı. 2016 yılı 2. çeyrekte % 0,4 büyüyen Almanya, 2016 3. çeyrekte ise % 0,2 büyüdü. (Kaynak: 21 Kasım 2016 www.bigpara.com ) Goldman Sachs, 4 yıldan bu yana ilk defa dünya ekonomisinde imalatın artmasından dolayı “emtiada ağırlığı artır”, önerisinde bulundu. (Kaynak: 22 Kasım 2016 www.goldmansachs.com )
Ülkemizde Tüketici güven endeksi 2016 Kasım ayında % 6,9 azaldı ve 68,93 oldu. (Kaynak: 22 Kasım 2016 www.tuik.gov.tr ) Deutsche Bank stratejistleri, TC. Merkez Bankası para politikası kurulunun 24 Kasım tarihinde politika faizini 25 baz puan arttıracağını tahmin ettiklerini söylediler. (Kaynak: 22 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Ankara 6. Sulh Ceza Hakimliği, PYD Lideri Salih Muslim ve PKK üst düzey yöneticileri hakkında yakalama kararı çıkarttı. (Kaynak: 22 Kasım 2016 Anadolu Ajansı ) Ünlü işadamı İhsan Kalkavan için Fetö üyeliğinden dolayı yakalama kararı çıkartıldı. (Kaynak: 22 Kasım 2016 Anadolu Ajansı ) Hazine bugün gerçekleştirdiği 12 aylık devlet tahvili ihalesinde % 9,94 faiz ile 913,6 milyon TL borçlandı. (Kaynak: 22 Kasım 2016 www.haberturk.com )
Dünya Bankası, Türkiye için 2016 yılı büyüme tahminini 0,4 azaltarak % 3,1’e indirdi. (Kaynak: 22 Kasım 2016 www.reuters.com ) Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Katılım Finans Sisteminde altına endeksli para birimi kullanmanın doğru olacağını söyledi. (Kaynak: 23 Kasım 2016 Anadolu Ajansı ) Türkiye genelinde konut satışları, 2016 Ekim ayında % 25 artarak 130 bin 274 oldu. (Kaynak: 23 Kasım 2016 www.tuik.gov.tr ) Euro Bölgesi PMI (satın alma yöneticileri endeksi) 2016 Kasım ayında 54,1 olarak bu yılın en yüksek seviyesine ulaştı. (Kaynak: 23 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) 24 Kasım 2015 tarihinde Rus uçağının düşürülmesinden sonra, Türkiye’ye gelen Rus Turist sayısı çok azaldı. 1 Ocak-24 Kasım 2015 tarihinde Türkiye’ye gelen Rus turist sayısı 2,8 milyon iken, bu yıl 2016 yılı 1 Ocak-24 Kasım tarihleri arasında gelen Rus turist sayısı % 84 azalarak 452 bin olmuştur. (Kaynak: 23 Kasım 2016 www.bigpara.com )
Standart and Poor’s kıdemli direktörü Frank Gill, “Trumplasyon ve ABD tahvil faizlerinin artmasından dolayı Türkiye’nin riskli ülkeler arasında ön sırada olduğunu düşünüyoruz” dedi. (Kaynak: 23 Kasım 2016 www.reuters.com ) JP Morgan analistleri yayınladığı raporda, Dolar/TL kurunun 2016 yılı sonunda 3,500 TL, 2017 yılı sonunda ise 3,650 TL olacağını belirtti. (Kaynak: 23 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Almanya Başbakanı Angela Merkel, “Türkiye ile olan tüm anlaşmazlıklara rağmen Türkiye ile diyaloğun korunması gerektiğini” söyledi. (Kaynak: 23 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Türkiye, Şangay Enerji kulübünün 2017 dönem başkanlığına seçildi. (Kaynak: 23 Kasım 2016 www.haberturk.com ) Rusya devlet Başkanı Putin, “Batı toplumunun demokrasi anlayışında açık bir bozukluk gözlemliyoruz” dedi. (Kaynak: 23 Kasım 2016 www.bloomberght.com )
Dünya Bankası Türkiye Direktörü, Johannes Zutt, İzmir ile Yabancı Firmalar buluşması etkinliğinde, “Türkiye Yoksul sayısını azalttı ve gelir seviyelerini arttırdı. Bu önemli bir başarıdır” dedi. (Kaynak: 23 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Suriye’de Fırat Kalkanı harekatında görev yapan Türk askerlerine hava saldırısı yapıldı. Suriye Rejim güçlerince yapıldığı düşünülen hava saldırısında 3 askerimiz şehit oldu. (Kaynak: 24 Kasım 2016 Anadolu Ajansı ) TC. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, Kasım ayı toplantısında, faizleri artırdı. Faiz koridorunun üst bandını 25 baz puan artırdı, alt bandını değiştirmedi. Haftalık repo faizini ise 50 baz puan arttırdı. (Kaynak: 24 Kasım 2016 www.haberturk.com ) ESKİ ŞEKİL YENİ ŞEKİL Haftalık repo faizi % 7,50 % 8,00 Borç alma faiz oranı % 7,25 Borç verme faiz oranı % 8,25 % 8,50
TC. Merkez Bankası Brüt rezervleri 5 milyar 538 milyon dolar azaldı ve 117 milyar 506 milyon dolar oldu. (Kaynak: 24 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr ) Türkiye’de Yabancılar 14-18 Kasım haftasında 201 milyon dolarlık hisse senedi ve 371 milyon dolarlık DİBS sattılar. (Kaynak: 24 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr ) Avrupa parlamentosu (AP), oylama sonucunda, Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki üyelik müzakerelerini geçici olarak durdurulmasına karar verdi. (Kaynak: 24 Kasım 2016 Anadolu Ajansı ) TC. Merkez Bankası, yabancı para zorunlu karşılık oranlarını tüm vadelerde 50 baz puan indirdi. Böylece, piyasaya 1,5 milyar dolar likitide sağlanmış olacaktır. (Kaynak: 24 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr ) Türk Bankacılık sektörünün toplam mevduatı arttı ve 1 trilyon 423 milyar TL oldu. Toplam kredi hacmi ise 1 trilyon 635 milyar TL oldu. (Kaynak: 24 Kasım 2016 www.tcmb.gov.tr )
İngiltere ekonomisi, 2016 yılı 3. çeyrekte % 0,5 büyüdü İngiltere ekonomisi, 2016 yılı 3. çeyrekte % 0,5 büyüdü. (Kaynak: 25 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, Avrupa Parlamentosu kararı ile ilgili olarak “Bana bakın daha ileri giderseniz, bu kapılar açılır bunu da bilesiniz. Öyle kuru sıkı tehditlerden ne ben anlarım, ne bu millet anlar” dedi. (Kaynak: 25 Kasım 2016 Anadolu Ajansı ) ABD’li ekonomistler, ABD Başkanı Trump’ın uygulayacağı ekonomik politikaların hem ABD ekonomisini hem de Küresel ekonomiyi resesyona sokacağını belirttiler. (Kaynak: 25 Kasım 2016 www.bloomberght.com ) G-7 ülkeleri arasında gelir dağılımı en bozuk Ülke ABD’dir. ABD’den sonra ise 2. bozuk Ülke İngiltere, 3. bozuk Ülke Japonya’dır. Bu 7 ülke içinde gelir dağılımı en iyi olan ülkeler Almanya ve Fransa’dır. (Kaynak: 25 Kasım 2016 www.oecd.org )
DONALD TRUMP’IN ABD BAŞKANI SEÇİLMESİNİN DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİSİ
DONALD TRUMP’IN ABD BAŞKANI SEÇİLMESİ ABD Başkanlık seçiminde Trump % 47,8 oy oranı ile 274 delege, Clinton ise % 47,4 oy oranı ile 215 delege çıkarmıştır. 8 Kasım 2016 tarihinde ABD Başkanlık seçiminden önce, ABD medyasının % 90’ı ve yapılan bütün anketlerin sonucuna göre Clinton birinci olup Başkan seçiliyordu. Sadece, seçimden 5-6 gün önce tek bir anket Trump’ın başkan olacağını söylüyordu. Washington Post/ABC anketine göre Trump % 46, Clinton ise % 45’idi. Bu durumun aynısı, İngiltere’de Brexit olayında olmuştur. Anketlerin % 90’ına göre Brexit’te % 52 hayır oyu çıkacak iken tersi olmuş ve % 52 evet oyu çıkmıştır..
8 KASIM 2016 ABD BAŞKANLIK SEÇİMİ İLE İLGİLİ 2 SENARYO BULUNMAKTADIR Senaryo 1 ABD güçlü ve derin bir devlettir. Kimin Başkan seçilmesi (Clinton veya Trump) önemli değildir. ABD’nin iç ve dış ekonomik ve politik düşüncesi ve uygulaması değişmeyecektir. Senaryo 2 8 Kasım 2016 tarihinde yapılan Başkanlık seçimi önceki seçimlerden çok farklıdır. Bu seçimde ABD Ulusal Devleti ile Küresel güçler karşı karşıya gelmişlerdir. Ve Küresel güçler seçimi kaybetmiş, ABD Ulusal güçleri seçimi kazanmıştır. ABD iç ve dış ekonomik ve politik uygulaması değişecektir.
HANGİ SENARYO DOĞRU DUR? Bizim tahminimize göre, Senaryo 2 gerçekleşmektedir. İngiltere’de Brexit olayı ile kaybeden Küresel güçler, ABD’de de kaybetmişlerdir. Küresel güçler aynı zamanda Türkiye’de de darbe girişiminde başarısız olmuşlardır. Bundan sonra, ABD’nin iç ve dış ekonomik ve politik duruşunun yavaş yavaş değişeceğini düşünüyoruz.
8 KASIM 2016 ABD BAŞKANLIK SEÇİMİNİN EKONOMİK VE POLİTİK ETKİLERİ Biz bundan sonra, Küresel güçler ile ABD Ulusal devletinin çatışacağını öngörüyoruz. Trump yönetimi, ABD’nin kaynaklarını Küresel güçlere değil, Ulusal devlete ve ABD halklarına aktarmaya çalışacağını düşünüyoruz. Bu geçiş döneminde çatışmanın yaşanmasından dolayı ABD ekonomisinin 2017 veya 2018 yılında resesyona gireceğini öngörmekteyiz. ABD ekonomisinin resesyona girmesi, dünya ekonomisine olumsuz etki edecektir. Dünya ekonomisinin de 2017 ve/veya 2018 yılında küçüleceğini tahmin etmekteyiz.
8 KASIM 2016 ABD BAŞKANLIK SEÇİMİNİN POLİTİK ETKİLERİ ABD dış politikasının değişeceğini öngörmekteyiz. ABD’nin Küresel Liberal değil, daha fazla milli liberal politikalar uygulayacağını ve Ulus devleti ve halkını güçlendirmeye çalışacağını düşünüyoruz. Bundan sonra ABD’nin, Küresel gücün kullandığı ve yönettiği (İşid, PKK, PYD, FETÖ, v.s. gibi) kişi ve kurum ve örgütlere yardım etmeyeceğini tahmin ediyoruz. Büyük ortadoğu projesinin tamamen şekil değiştireceğini düşünüyoruz. Dünyada ve Türkiye’de Fetö’nün ve İşid’in güç kaybedeceğini ve etkisinin azalacağını tahmin ediyoruz.
TÜRKİYE EKONOMİSİNİN VE PİYASANIN GELECEĞİ 1- Haince Planlanan darbe girişiminden 2- Moody’s in not düşürmesinden 3- OHAL’in uzatılmasından 4- Türkiye’nin eksen kaymasına doğru yönelmesinden 5- 2017 ve/veya 2018 yılında ABD ve Dünya ekonomisinin küçüleceğini beklediğimizden 6- 10 Aralık 2016’da Fitch’in Türkiye’nin notunu düşüreceğini beklediğimizden 7- Türkiye’de güven ortamının bozulmasından dolayı, maalesef çok üzülerek söylüyorum, Türkiye ekonomisinin bugünden sonra daha da kötü olacağını düşünüyoruz. Ülkemizden batı kaynaklı yabancı sermayenin çıkacağını ve Türkiye ekonomisinde ve piyasasında yeni bir kırılmanın olacağını ve maalesef çok üzülerek söylüyorum 2017 yılında son 15 yılın en kötü ekonomisinin yaşanacağını tahmin ediyoruz. Uzun vadede ise, 2017 ve 2018 yılından sonra ise Türkiye ekonomisinin çok iyi olacağını ve 20 yıl içinde Türkiye ekonomisinin dünyanın ilk on ekonomisine gireceğini öngörüyoruz.
KISA VADEDE (1-2 AYLIK SÜRE) DOLAR/TL KURU BEKLENTİMİZ 2 aydan beri yükseliş trendine giren Dolar/TL kurunun yükseliş trendine devam edeceğini düşünüyoruz. Dolar/TL kurunun 2 yukarı-1 aşağıya metodu ile yükselişe devam edeceğini öngörüyoruz. Dolar/TL kurunun yükselmesinde, hem Fed’in faiz artırımı hem de Fitch’in not düşürme beklentisi hem de Türkiye’nin politik-ekonomik riskleri etkili olmaktadır. 10 Aralık’ta Fitch’in Türkiye ile ilgili not atması ve 13-14 Aralık Fed’in faiz artırımı kararı Dolar/TL kuru üzerinde çok etkili olacaktır. Kısa vadede (1-2 ay) Dolar/TL kurunun 3,600 TL’yi geçeceğini tahmin ediyoruz.
Biz artık İstanbul borsasının düşüş trendine girdiğini düşünüyoruz. KISA VADEDE (1-2 AYLIK SÜRE) İSTANBUL BORSASI VE FAİZ FİYATLARI BEKLENTİMİZ FAİZLER Biz artık kısa vadede TC. Merkez Bankasının faizleri düşürmeyeceğini ve hatta artırabileceğini düşünüyoruz. TC. Merkez Bankasının 2016 Aralık ayı toplantısında, faizlerin ya değişmeyeceğini yada 25 baz puan artacağını tahmin ediyoruz. İSTANBUL BORSASI Biz artık İstanbul borsasının düşüş trendine girdiğini düşünüyoruz. Kısa vadede, İstanbul borsasını 70,000 ile 78,000 arasında hareket edeceğini tahmin etmekteyiz. Daha sonraları ise, İstanbul borsasının 70.000’in altına düşeceğini öngörmekteyiz.
GAYRİ MENKUL FİYATLARI KISA VADEDE (1-2 AYLIK SÜRE) PETROL VE GAYRİ MENKUL FİYATLARI BEKLENTİMİZ GAYRİ MENKUL FİYATLARI Maalesef üzülerek söylüyorum, şu anda kötü olan ekonominin daha da kötüleşeceğini düşündüğümüz için, gayri menkul fiyatlarının Dolar bazında düşeceğini tahmin ediyoruz. BRENT PETROL Biz Artık Petrolün düşüş trendini bitirdiğini ve belirli bir bantta hareket edeceğini düşünüyoruz. Kısa vadede petrolün 44 dolar ile 52 dolar arasında hareket edeceğini tahmin ediyoruz.
KISA VADEDE (1-2 AYLIK SÜRE) ALTIN VE PARİTE BEKLENTİMİZ EURO/DOLAR PARİTESİ Kısa vadede, Euro/Dolar Paritesinin 1,04 ile 1,12 arasında hareket edeceğini tahmin etmekteyiz. ALTIN Fed’in 13-14 Aralık 2016 toplantısında faiz artıracağı beklentisi % 90’lara varmıştır. Bu nedenle Fed faiz artıracak diye hem altının ons fiyatı hem de Euro/Dolar paritesi düşmektedir. Biz, Fed’in faiz artışı yapmadan önce altının ons fiyatının 1,160 dolara kadar geleceğini, Fed’in faiz artışından sonra ise altının çıkacağını ve 1,280 doları geçeceğini tahmin etmekteyiz.
ÖNERİLERİMİZ Biz artık Dolar/TL kurunun çıkış trendine girdiğini düşünüyoruz. Döviz borcunuz var ise kapatılmasını veya Dolar/TL de forward yapılmasını tavsiye ediyoruz. Biz artık piyasadaki işletme kredi faizlerinin düşmeyeceğini ve hatta çıkacağını tahmin ediyoruz. Rotatif kredi kullanılmamasını öneriyoruz. Maalesef üzülerek söylüyorum, Ekonominin daha kötü olacağını düşündüğümüz için açık hesapların süratli bir şekilde kapatılmasını öneriyoruz. Kısa ve orta vadede Euro/Dolar paritesinin 1,04 ile 1,12 arasında hareket edeceğini öngörmekteyiz. 2016 Aralık ayında, Fed kararından önce paritenin düşeceğini sonra ise çıkacağını düşünüyoruz. Ekonominin ve piyasanın daha kötü olacağını düşündüğümüz için, gayri menkul fiyatlarının Dolar bazında düşeceğini beklemekteyiz. Gayri menkul almak için beklenilmesini tavsiye ediyoruz. Maalesef Türkiye ekonomisi ve piyasasının daha kötü olacağını düşündüğümüz için bu yıl yatırım yapılmasını önermemekteyiz. 2017 yılının beklenilmesini tavsiye ediyoruz. İstanbul borsasının kısa vadede 70.000 ile 78.000 arasında hareket edeceğini düşünerek hareket edilmesini tavsiye ediyoruz. Daha sonraları ise 70.000’in altına düşeceğini tahmin ediyoruz. Altının ons fiyatının 2016 Aralık ayında önce düşeceğini 1,160 dolara kadar geleceğini, daha sonra ise 10-15 Aralıktan sonra ise altının ons fiyatının 1,280 doları geçeceğini tahmin ediyoruz.
TEŞEKKÜR EDERİZ.