BAŞLICA YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ
Yeryüzünde bulunan dağ, ova, vadi, göl gibi yükseltilerin ve çukurlukların tümüne yeryüzü şekilleri denir.
Başlıca yeryüzü şekilleri şunlardır: Yeryüzünde bulunan dağ, ova, vadi, göl gibi yükseltilerin ve çukurlukların tümüne yeryüzü şekilleri denir. Başlıca yeryüzü şekilleri şunlardır: 1- Dağlar 7- Vadiler 2- Denizler 8- Adalar 3- Ovalar 9- Yarım Adalar 4- Platolar 10-Boğazlar 5- Göller 11- Koylar 6- Akarsular 12-Körfezler
Çevresine göre yüksek olan yer yüzü şekillerine dağ denir. Başlıca dağlarımız şunlardır: 1- Ağrı Dağı 2- Erciyes Dağı 3- Uludağ 4- Toros Dağları 5- Kuzey Anadolu Dağları
DAĞ OLUŞUMLARI KIVRIM DAĞLARI KIRIK DAĞLAR VOLKANİK DAĞLAR
KIRIK DAĞ
AĞRI DAĞI
HİMALAYA DAĞLARI
OVA Çevresine göre alçakta olan geniş düzlüklere ova denir. Çukurova, Çarşamba Ovası, Konya Ovası başlıca ovalarımızdır.
Ovaların genel özellikleri Önemli tarım ve yerleşim alanlarıdır. Akarsu veya göl tortularıyla kaplı oldukları için verimli arazilerdir. Ovalar çok sayıda yerleşmelerin bulunduğu ve ulaşımın kolaylıkla sağlandığı sahalardır. Yakın çevrelerinde kendilerini sulayan akarsular vardır. Maden suları ve sıcak su kaynakları yönünden elverişlidir.
İhraç ettiğimiz tarım ürünlerinin çoğu bu ovalarda yetiştirilir. Ovaların genel özellikleri Yer kabuğunun hareketli zeminlerinde bulundukları için, deprem yönünden tehlikelidirler. Çevresine göre alçakta olmaları nedeniyle aynı zamanda havza tabanıdırlar. Kıyı ovalarımızın büyük bir bölümü delta ovasıdır. Bu yüzden çok verimlidir. İhraç ettiğimiz tarım ürünlerinin çoğu bu ovalarda yetiştirilir. Az eğimli olan delta ovalarımızda zaman zaman su taşkınları görülmektedir.
Oluşum Yerine Göre Ovalar 1. Kıyı Ovaları: Deniz kenarlarında meydana gelen (Deltalar) ovalardır. 2. İç Ovalar: İç kesimlerde değişik nedenlerle ve çeşitli yükseltilerde meydana gelen ovalardır.
Oluşumlarına Göre Türkiye’nin Ovaları 1) Tektonik (Çöküntü) Ovalar: Fay hattına bağlı olarak ortaya çıkan çöküntü alanlarının alüvyonla dolması sonucu tektonik ovalar oluşmaktadır 2) ) Delta Ovaları: Türkiye’nin deniz kıyılarında bulunan bu ovalar, akarsuyun aşındırarak taşıdığı alüvyal malzemelerin deniz kıyısına biriktirmesi sonucu oluşan ova çeşididir
3) Karstik Ovalar (Polye) Karstik arazilerin yaygın olduğu bölgelerde çözülmeye bağlı olarak bulunan ova çeşididir. Genellikle verimsiz olan karstik ovaların en fazla bulunduğu bölge Akdeniz bölgesidir. Karstik ovalara gölova da denilmektedir.
4) Eski Göl Yeri Ovaları: Göl olan yerlerin sularının zamanla çekilmesiyle oluşan çanakların, sel ve akarsuların taşıdığı alüvyal malzeme ile dolması sonucu oluşmuştur. 5) Lav Örtüsü Ovaları: Volkanizmanın hareketleri sonucu ortaya çıkan ovalardır.
6) Dağ Eteği Ovaları: Dağlık bölgede taşınan malzemelerin dağın eğiminin azaldığı dağın eteklerinde olduğu yerlerde birikmesi sonucu ortaya çıkan ovalardır.
Erzurum-Kars, Bozok, Taşeli platoları başlıca platolarımızdır. Çevresine göre yüksekte olan, akarsularla parçalanmış düzlüklere plato denir. Erzurum-Kars, Bozok, Taşeli platoları başlıca platolarımızdır.