İletişim Nedir? Duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılmasıdır. Katılımcılardan “iletişim” kavramının tanımın yapmalarını isteriz. İsteyen 4-5 katılımcının tanımlarını dinleyip onayladıktan sonra, kendi tanımlarımızı veririz. (2 dk.) “İletişim, duygu, düşünce veya bilgilerin farklı yollarla başkalarına aktarılmasıdır. İletişim çift yönlü olmalıdır. Dinleme ve anlama iletişim dayandığı temel kavramları oluşturur”.

İletişim Nedir? Ne söyleyeceğimizi bilmek, Bunu ne zaman söylemenin daha uygun olacağına, Nerede söylemenin doğru olduğuna karar vermek, En iyi nasıl söyleneceğini düşünmek, Olayları basitçe anlatabilmek, Akıcı bir dille ve karşımızdaki kişiyle göz kontağı kurarak konuşabilmek, Dikkati yoğunlaştırmak ve verdiğimiz mesajların alınıp alınmadığını fark edebilmektir. İletişimi biraz daha detaylı tanımlamamız gerekirse diyerek slayttaki tanımı, her bir cümleyi okuduktan sonra kendi ifadelerimizle açıklayarak veririz (2 dk.) “Karşımızdakilere bilgi aktarmadan önce cümleleri kafamızda oluşturmalı, gözden geçirmeli ve daha sonra sesli olarak ifade etmeliyiz. Kuracağımız cümlelerin karşı tarafta yaratacağı etkiyi öngörerek konuşmamız gerekir. Hangi bilgiyi ne sırada vermemiz gerektiğine karar vermek çok önemlidir. En sonda söylemeniz gerekeni başta söylerseniz veya sonuca ulaşmakta geç kalırsanız bütün ilgiyi kaybedebilirsiniz. Zamanlama çok önemlidir. İfade tarzı çok önemlidir. Bir bilgiyi veya duyguyu aktarmanın onlarca şekilde ifadesi olabilir. Ama en etkilisi, en doğru ifade edileni, yanlış anlamalara yol açmadan nasıl olmalıdır? Bir cümle en güzel nasıl kurulur? Soruları üzerinde yeterince çalışmak gerekir. Cümleler ne kadar uzun ve karmaşık olursa karşı tarafın bizi anlaması da o derece güç olacaktır. Olabildiğince açık ve net ifadeler kullanarak iletişim kurmak en doğru sonuçları verecektir. Olabildiğince duraklamalar yapmadan akıcı bir şekilde konuşmak , ses tonumuzu değiştirerek kullanmak dinleyenlerin ilgisini çekmek adına doğru bir yaklaşımdır. Son olarak, sadece aktarmak değil, aktarılanların dinleyiciler tarafından ne kadar alındığını da sürekli gözlemek iletişimin sağlıklı olması adına çok önemlidir.”

İletişimin Özellikleri İletişimde ilk izlenim (başlangıç) önemlidir. İlk İzlenimin % 55’ini gözden gelen mesajlar % 38’ini kulaktan gelen mesajlar % 7’sini ise kişinin ne söylediğini belirten içerik oluşturuyor. Bireylerden biri hazır değilse, iletişim sağlanamaz. . İletişim sürecinin önemi ve oluşabilecek sorunlarla ilgili konuya bir giriş yaptıktan sonra, iletişimde önemli olan noktalar vurgulanır. Başlangıcın çok öenmli olduğu belirtilir. Örneğin “bu derse başlarken konu, önemi, süre ve amaçlar hakkında bilgi vermeden doğrudan konuyu anlatmaya başlasaydım veya kendimi tanıtmasaydım neler hissederdiniz?” sorusu yöneltilerek katılımcıların görüşleri alınır. Eğitici kadar katılımcıların da bu sürecin etkili olmasındaki öneminden bahsedilir. “Aramızda, bedensel olarak burada olmalaarına rağmen, farklı bir konu hakkında düşünen veya ortamdaki farklı bir ayrıntıya dalmış olan olabilir. O zaman eğiticiyi dinlemeyen bu arkadaşımızın iletişim sürecine katıldığını ve dinleyip-anlayarak yeni bilgiler öğrendiğini düşünemeyiz” şeklindeki örneklerle özellikle öğretim ortamındaki iletişim sürecine tüm bireylerin katılımının ne kadar önemli olduğunu açıklarız. İletişimin çift yönlü olmasının önemini vurgularız. İletişimin anlama ile başladığını ve anlamanın önemini açıklarız. Son olarak katılımcılara, birbirleriyle iletişim kurarken ne tür davranışlarda bulunduklarını sorarız. Yanıtlar doğrultusunda toparlama yaparız. (4 dk.)

İletişimin temel birimleri 1-KAYNAK = İletişimi başlatan 2-MESAJ = İletilecek bilgiler 3-KANAL = İletim yolu 4-HEDEF = İletilecek kişi 5-GERİ BİLDİRİM= Hedefin cevabı (YANSIMA-FEEDBACK)

İLETİŞİM SÜRECİ Kanal Mesaj Yöntem Öğretmen Öğrenci KAYNAK mesajın ileti birimi MESAJ İletişimin içeriği ALICI mesajın gönderildiği birim Kanal Mesaj Yöntem Öğretmen Öğrenci DÖNÜŞ Alıcının mesaja verdiği tepki KANAL mesajın sunuluş biçimi

İLETİŞİM SÜRECİNİN TEMEL ÖĞELERİ KAYNAK Davranışlar Fikir Bilgi Duygu Tutum Beceri MESAJ Semboller Gerçek obje Modeller Resim Hareket Ses KANAL İletici Araç & Yöntemler Sözsüz iletişim Sözlü İletişim Basılı/yazılı araçlar Yöntemler ALICI Davranışlar Fikir Bilgi Duygu Tutum Beceri Dönüş (Geri Bildirim)

Prof. Dr. Rana Özen Kutanis İLETİŞİM MODELLERİ Aristo Modeli Hovland Modeli A-B-X Kişiler Arası İletişimin Modeli Bilim Teorisi Modeli Grup İletişimi Modeli Örgütsel İletişim Modeli Bireysel İletişim Modeli Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

Prof. Dr. Rana Özen Kutanis A. Aristo Modeli İletişim konusunda ilk yazılı kaynak Aristo’nun “Hitabet” adlı yapıtıdır. Aristo’nun iletişim modeli “ikna edici iletişimi” ele almıştır. Yani, insanları etkilemek ve ikna etmek için iletişimi bir araç olarak kullanmıştır. İkna etmek; karşımızdakilerin düşünce, davranış ve tutumlarını bizim istediğimiz şekilde ve karşı tarafın o anda istemediği yönde etkilemek ve değiştirme sürecidir. Etkilemek ise; karşı tarafın davranış, düşünce ve tutumlarını onların isteği doğrultusunda uzun vadede değiştirme girişimidir. Aristoya göre; iletişimin üç temel öğesi: Konuşmacı, Mesaj, Dinleyici. Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

Prof. Dr. Rana Özen Kutanis B. Hovland Modeli Bu modelde iletişim sürecinin iki temel öğesi “gönderici” ve “mesaj” gözlenebilir iletişim uyaranı olarak kabul edilmiştir. Bu modele göre iletişim koşulları dörde ayrılır. Mesajın içerik özellikleri Göndericinin özellikleri Araç özellikleri Ortam özellikleri Bu model Aristo’nun modelinin tersine alıcı yönelimlidir. Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

C. A-B-X Kişiler Arası İletişimin Modeli Thedore H.Newcomb tarafından geliştirilmiştir. En yalın iletişim modellerinden biridir. Yakın ilişki kuran kişilerin kendileri dışındaki kişi ve olayları aynı biçimde algılama isteğidir. Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

Prof. Dr. Rana Özen Kutanis D. Bilim Teorisi Modeli Bu model Norbert Wiener, Claude E.Shannon ve Warren Weaver gibi araştırmacılara aittir. Bu modele göre önemli olan iletişimin beşeri yönü değil “teknik ” yönüdür. İletişim sürecinin öğeleri; Bilgi kaynağı, İletici, Alıcı, Hedef ve Gürültü kaynağıdır. Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

E. Grup İletişimi Modeli Collins ve Guetzkow’un grup iletişimi modeli karar verme gruplarındaki iletişimle ilgilidir. Bu gruplar çeşitli sorunların çözümü ve kararların verilmesi amacıyla oluşturulmuştur. İletişim burada çoğunlukla yüz yüze karşılıklı etkileşimler şeklinde meydana gelmektedir. Bu model; sorunun kaynağı, grup davranışı, çıktılar ve ödüller biçiminde bir işleyişe sahiptir. Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

F. Örgütsel İletişim Modeli Lee Thayer tarafından ileri sürülmüştür. Bu modele göre, örgütler bilgi ile beslenen açık karar verme sistemleridir. İnsanların iletişim davranışlarının fizyolojik, psikolojik, sosyolojik, ve teknik yönleri vardır. İletişim en azından dört düzeyde gerçekleşir: Kişi içi, Kişiler Arası, Örgütsel ve Teknolojik. Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

G. Bireysel İletişim Modeli Bu modelde birey hem alıcı, hem de gönderici konumundadır. Model O.W Baskın ve C.Aronoff tarafından yapılandırılmıştır. Bu modele göre birey, iletişim sürecinde bir yandan aldığı mesajlara anlam yükler, diğer taraftan ise sahip olduğu anlamları mesajlar haline dönüştürüp diğer bireylere yollar. Prof. Dr. Rana Özen Kutanis