GIDALARDA ANTİBİYOTİK DİRENÇLİ BAKTERİLER Seda Özdi̇kmenli̇1, Nükhet N GIDALARDA ANTİBİYOTİK DİRENÇLİ BAKTERİLER Seda Özdi̇kmenli̇1, Nükhet N. Zorba2, Musa Yalman1 1Gıda İşleme Bölümü, Yenice Meslek Yüksekokulu, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye 2Gıda Mühendisliği Bölümü, Mühendislik Fakültesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye Antibiyotikler insanlarda ve gıda amaçlı yetiştirilen hayvanların tedavisinde uzun yıllardan beri kullanılmaktadır. Yemlerde büyüme destekleyici katkı olarak antibiyotiklerin kullanılması Avrupa Birliğinde ve Türkiye yasak olmasına rağmen, USA, Kanada, Rusya, Çin, Hindistan, Yeni Zelanda, Avustralya ve Brezilya da yönetmeliklerde belirtilen miktarlarda kullanılmasına izin verilmektedir. Antibiyotiklerin aşırı ve bilinçsiz kullanımı sonucunda bakterilerin antibiyotik direnci küresel bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Bakterilerin antibiyotik direnç kazanım bulaşma yolları Şekil 1’de gösterilmiştir. Şekil 1 Et ve süt ürünleri insan beslenmesinde önemli bir yere sahiptir. Et ve süt hayvanların tedavisinde β-laktam ve tetrasiklin antibiyotik grupları yaygın olarak kullanılmaktadır. Bazı bakterilerin kullanılan bu antibiyotiklere karşı direnç geliştirdikleri tespit edilmiştir. Antibiyotiklere direnç gösteren bakteriler, hayvansal gıdalar, hayvan atıkları, toprak ve su gibi etmenler aracılığı ile gıdalara bulaşabilmektedir. Gıdalara bulaşan bu bakterilerin gıda tüketimi ile birlikte insanlara geçmesi kaçınılmazdır. Bu çalışmada gıdalarda bulunan bazı bakteriler ve bu bakterilerin antibiyotik direnç oranları Tablo 1,2 ve 3’te özetlenmiştir. Tablo 1. Et ve et ürünlerinde tespit edilen bakterilerin antibiyotik direnci Tablo 2. Süt ve süt ürünlerinde tespit edilen bakterilerin antibiyotik direnci Tablo 3. Diğer gıda ürünlerinde tespit edilen bakterilerin antibiyotik direnci KAYNAKLAR Arslan, S., & Özdemir, F. (2008). Prevalence and antimicrobial resistance of Listeria spp. in homemade white cheese. Food Control, 19(4), 360-363. Conter, M., Paludi, D., Zanardi, E., Ghidini, S., Vergara, A., & Ianieri, A. (2009). Characterization of antimicrobial resistance of foodborne Listeria monocytogenes. International journal of food microbiology, 128(3), 497-500. Dallal, M. M. S., Doyle, M. P., Rezadehbashi, M., Dabiri, H., Sanaei, M., Modarresi, S., ... & Sharifi-Yazdi, M. K. (2010). Prevalence and antimicrobial resistance profiles of Salmonella serotypes, Campylobacter and Yersinia spp. isolated from retail chicken and beef, Tehran, Iran. Food Control, 21(4), 388-392. Iseri, O., & Erol, I. (2010). Incidence and antibiotic resistance of Salmonella spp. in ground turkey meat. British poultry science, 51(1), 60-66. Little, C. L., Richardson, J. F., Owen, R. J., De Pinna, E., & Threlfall, E. J. (2008). Campylobacter and Salmonella in raw red meats in the United Kingdom: prevalence, characterization and antimicrobial resistance pattern, 2003–2005.Food microbiology, 25(3), 538-543. Rahimi, E., Ameri, M., & Momtaz, H. (2010). Prevalence and antimicrobial resistance of Listeria species isolated from milk and dairy products in Iran.Food Control, 21(11), 1448-1452. Yücel, N., Çıtak, S., & Önder, M. (2005). Prevalence and antibiotic resistance of Listeria species in meat products in Ankara, Turkey. Food microbiology,22(2), 241-245. Yücel, N., & Anıl, Y. (2011). Çiğ süt ve peynir örneklerinden Staphylococcus aureus ve koagülaz negatif stafilokokların identifikasyonu ve antibiyotik duyarlılığı. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 76.