MEVDUAT

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Tanım; Mevduat,bir gerçek veya tüzel kişinin sahip olduğu hazır bir satın alma gücünün kullanılmayarak vadeli veya vadesiz olarak bankaya bırakılmasıdır. Türkiye’de sadece ticaret bankaları mevduat toplamaya yetkilidir. Bankalar Kanunu’na göre, yazılı ya da sözlü olarak veya bir ivaz karşılığında istenildiğinde ya da belirli bir vadede iade edilmek üzere para kabulü mevduat sayılır.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Mevduat türleri, Tasarruf mevduatı (Gerçek kişiler tarafından bu nam altında açılan ve ticari işlemlere konu olmayan mevduattır. Ancak, vadesiz tasarruf mevduatı hesapları üzerine münhasıran çek keşide edilmesi ticari işlem sayılmaz), Resmi kuruluşlar mevduatı, Ticari kuruluşlar mevduatı, Bankalar arası mevduat, Diğer kuruluşlar mevduatı

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Mevduat Hesaplarının Açılması Yurtiçinde ve yurtdışında yerleşik gerçek ve tüzel kişiler adına hiçbir kısıtlamaya tabi olmaksızın bankalarda vadeli veya vadesiz TL veya döviz tevdiat hesabı açılabilir. Döviz tevdiat hesapları, T.C. Merkez Bankası’nca alım satım konusu yapılan konvertibl dövizlerden müracaat edilen bankaca kabul edilenlerle açılır.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Mevduat Hesaplarının Açılması Bankalar mevduat hesabı açılışlarında ve hesap kullanılarak yapılacak diğer bankacılık işlemlerinde, vergi kimlik numarası, Türk uyruklu gerçek kişiler için nüfus hüviyet cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport, yabancı uyruklu kişiler için kendi ülke pasaportu veya ikamet tezkeresi, ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiler için tescile dair belgelerinin bir örneği ile tüzel kişi adına hareket eden kişinin temsile yetkili olduğuna dair belge ve imza sirküleri fotokopisini talep ederler. Mevduat hesabı açılışında damga vergisine tabi sözleşme/taahhütname imzalanması, banka tarafından verilen hesap cüzdanlarında ise banka şube ismi ve genelde iki yetkili imzasının bulunması gereklidir. İmzalanan sözleşme veya taahhütname ile banka hesap cüzdanlarında bulunan açıklamalardan bilgi edinilmesi yararlı olacaktır.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Müşterek Hesaplar İki veya daha fazla gerçek veya tüzel kişinin ortak kullanması amacıyla bankalarda açtırdıkları hesaplara “müşterek hesap” adı verilir. Müşterek hesaplar vadeli veya vadesiz olabilir ve verilecek yazılı talimata göre müşterek imza ile veya münferiden kullanılabilir.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Mevduat Hesaplarında Tasarruf Yetkisi Bankalarda işlem yapacak gerçek kişilerin tasarruf ehliyetine sahip olması (Reşit olması, mümeyyiz olması, mahcur olmaması) ile mümkündür. Reşit veya mümeyyiz olmayan ya da mahcur olan bir gerçek kişi ile yapılacak her türlü işlem kanuni temsilcisinin icazeti olmadıkça hukuki değildir. Bu kimseler, ancak kanuni temsilcileri olan veli, vasi veya kayyum aracılığı ile tasarrufta bulunabilirler. Bankalarda tüzel kişiler adına yapılacak işlemler ise tüzel kişiler adına hareket edebilecek iradi temsilci (vekil, ticari mümessil, ticari vekil) gerçek kişilerce yapılır.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Vade Vadesiz Mevduat: İstenildiği anda geri çekebilmek amacı ile açılmış hesaplardır. Vadeli Mevduat: Belirli bir süre sonunda geri çekilmek şartıyla açılmış, bir günden daha uzun vadeli mevduat hesaplarıdır. Vadeli mevduat süreleri TC Merkez Bankası’nca belirlenmektedir. Bankalarca 1 aya kadar (1 ay dahil), 3 aya kadar (3 ay dahil), 6 aya kadar (6 ay dahil) ve 1 yıla kadar vadeli ve 1 yıl ve daha uzun vadeli (1 ay, 3 ay, 6 ay ve yıllık faiz ödemeli) mevduat hesabı açılabilir. İhbarlı Mevduat: Çekileceği tarihten 7 gün önce yazılı bir ihbar ile bankadan geri alınabilecek mevduattır. Birikimli Mevduat: Asgari 5 yıl vade ile açılan, sözleşme ile belirlenen aylık veya üç aylık sürelerde hesaba para yatırma imkanı veren mevduattır.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Vade Bitiminde Yenileme Vadeli hesapların vadesi sonunda yenilenmesi (temdit edilmesi) müşterinin talimatı veya hesap cüzdanı ile müracaat edilmesi halinde yapılır. Hesabın aynı veya farklı bir vade ile yeniden açılması anlamındaki yenilemede, yenileme tarihinde banka tarafından uygulanan faiz oranı geçerli olacaktır. Müşteri talimat veya talebinin bulunmaması halinde vadeli mevduat hesaplarının faizli bakiyelerine vade sonundan itibaren vadesiz mevduat faizi uygulanabilir.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Faiz Resmi Mevduat hariç, mevduata uygulanacak faiz oranları banka ile müşteri arasında serbestçe belirlenir. Ancak, bankalar müşterilerine verebilecekleri azami faiz oranlarını ilan tarihinden önce TC Merkez Bankası’na bildirmek ve uygulayacakları azami mevduat faiz oranlarını tüm şubelerde müşterilerinin görebileceği şekilde ilan etmek zorundadırlar.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Faiz Tutarının Hesaplanması Mevduat faizi hesaplamasında, Valör: Faiz hesabına esas teşkil eden tarihe valör tarihi denir. Paranın bankaya yatırıldığı günü takip eden ilk işgünüdür. Vadeli hesaplar, vadelerinde çekilmeden yenilendikleri takdirde önceki hesabın vade sonu tarihi yeni hesabın valör tarihi olmaktadır. Döviz tevdiat hesaplarında efektif teslimatı ile hesap açılırsa paranın bankaya yatırıldığı günü takip eden ilk işgünü valör olarak verilmekte, travellers, eurocheque ve banka çekleri ile açılacak hesaplarda ise valör tarihleri 7-15 gün arasında değişebilmektedir. Muhabirlerden alınan ödeme emirleri ve yurtdışı temsilcilikler vasıtasıyla gelen havalelerde valör tarihleri bankadan bankaya değişiklik göstermektedir.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Vade: Hesap açılışında, valör tarihi ile hesabın kapatılması için tespit edilen tarih arasındaki süredir. Vade sonu hesabın kapatıldığı (paranın çekileceği) tarihtir. Vadenin ay veya yıl olarak belirlenmesi halinde vade sonu, vadenin son bulduğu ayda valör tarihine karşılık gelen gündür. O ayda valör tarihine karşılık gelen gün yoksa, ayın son günü vade sonudur. Gün sayısı: Faiz gün esasına göre hesaplanır. Faiz hesabına esas gün sayısına valör tarihi dahil edilirken vadenin son günü dahil edilmez.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Mevduat Faiz Formülü Miktar x Gün Sayısı x Faiz Oranı 100 x Bir Yılda Bulunan Gün Sayısı Bankacılık uygulamasında “(Miktar x Gün)/100” adat olarak, “Yüzde olarak faiz oranı/Bir yıl içindeki gün sayısı” ise sabit çarpan olarak adlandırılmaktadır. Faiz Tutarı =

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Faiz Tutarından Yapılan Yasal Kesintiler Bankaların müşterilerine ödeyecekleri mevduat faizleri üzerinden Bakanlar Kurulu’nca tespit edilecek oranlar üzerinden Gelir Vergisi ve Fon kesintisi (stopaj) yapılır.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Hesaptan Para Çekilmesi Medeni Kanunun rehinlere ve Borçlar Kanunu’nun alacağın devir ve temlikine ilişkin hükümleri ile diğer kanunların verdiği yetkiler ve koyduğu yükümlülükler saklı kalmak şartıyla, mevduat sahiplerinin mevduatlarını geri alma hakları hiçbir surette sınırlandırılamaz. Mevduat sahibi ile banka arasında vade ve ihbar süresi hakkında kararlaştırılan şartlar saklıdır. Döviz tevdiat hesaplarından Türk Lirası veya Döviz (efektif dahil) olmak üzere iki şekilde para çekilebilir. Banka tarafından döviz olarak yapılan ödemelerde hesap sahibi efektif, havale, seyahat çeki, banka çeki vb. ile kendisine veya yazılı talimatında belirtmiş olduğu üçüncü bir kişiye hesabından döviz ödenmesi talebinde bulunabilir. Hesap sahibi ilgili şubeden provizyon alınmak kaydıyla, hesabının bulunduğu bankaya ait farklı bir şubeden de para çekebilir.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Zamanaşımı En son talep, işlem veya hesap sahibinin herhangi bir şekilde yazılı talimatı tarihinden başlayarak 10 yıl içinde aranmayan mevduat hesapları zamanaşımına tabidir. Zamanaşımına uğrayan mevduat Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na gelir kaydedilir. Bununla ilgili esas ve usuller Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nca belirlenir.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Mevduat Sigortası Türkiye’de faaliyet gösteren ve mevduat kabulüne yetkili bulunan bankaların yurtiçi şubelerinde gerçek kişiler tarafından açılmış olan Türk Lirası cinsinden tasarruf mevduatı ile tasarruf mevduatı niteliğini haiz altın depo ve döviz tevdiat hesaplarından 01.06.2000 tarihinden önce açılan veya yenilenenlerin vadesi ne olursa olsun vadeleri sonuna kadar tamamı, 01.06.2000-31.12.2000 tarihleri arasında açılan veya yenilenenlerin vadesi ne olursa olsun vadeleri sonuna kadar TL 100 milyarlık tutarı, 01.01.2001 tarihinden sonra açılan veya yenilenenlerin ise TL 50 milyarlık tutarı sigorta kapsamındadır.

Türk Lirası Mevduat ve Döviz Tevdiat Hesapları Mevduatın Gizliliği Bankalar Kanunu'na göre sıfat ve görevleri dolayısıyla öğrendikleri bankalara veya müşterilerine ait sırları bu konuda kanunen açıkça yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayan banka mensupları, diğer görevliler ve üçüncü kişiler hakkında ceza uygulanacağını öngörmektedir.