Herediter Anjioödem Dr. Mehmet KILIÇ

Herediter Anjioödem Otozomal dominant, spontan mutasyon %25 Prevalans: 1/50.000-1/150.000 Tüm anjioödem olgularının yaklaşık %22sini oluşturur Herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir Çocuklarda genellikle 2-12 yaş arasında ilk atak gözlenmektedir Hastalarda tipik olarak halsizlik, baş ağrısı ve GIS bulgularının olduğu prodromal dönemden sonra akut anjioödem gelişir Anjioödem ağrılı ve kaşıntısızdır Ürtiker çok nadir görülür İntestinal mukozada oluşan ödem geçici bir obstruksiyona ve ağrıya neden olur

Herediter Anjioödem C1-inhibitör yetersizliği 2 grupta incelenir 1- Herediter Anjioödem (HAE) (Tip I, II, III) 2- Akkiz Anjioödem (AAE) (Tip I, II) Herediter Anjioödem (HAE) Tip I : Defektif gen, C1-İNH üretemez.(% 85 olguda), C1-İNH düzeyleri düşüktür. (normalin < %5-30) Tip II : Defektif gen disfonksiyonel C1-İNH üretir (%15), C1-İNH düzeyleri normal veya yüksektir ancak fonksiyonu normalin <%30’u kadardır Her iki tiptede C2, C3, C4 düzeyleri azalmış, C1 düzeyi normaldir Tip III: Östrojen bağımlı HAÖ , kalıtsaldır. Gebelik veya östrojen tedavisi sırasında AÖ gelişir. C1-İNH’den bağımsızdır Bir kısmında faktör 12 mutasyonu görülür

Kazanılmış Anjioödem (KAÖ) Tip I Genellikle B hücreli lenfoma, kronik lenfositik lösemi ve multipl myelom gibi monoklonal B hücre proliferesyonu ile birliktedir SLE’de eşlik edebilir C1 INH düzeyindeki düşüklüğü, C1’in aktivasyonu sonucu katabolizmasının artışına bağlı olduğu düşünülmektedir C2, C3, C4 düzeylerinde düşüklüğe ilave olarak C1 (öz. C1q) düzeyleri de azalmıştır Anjioödem alta yatan hastalıktan ayalar hatta yıllar önce gelişebilir Tedavi alta yatan hastalığa yönelik olmalı (plazmaferez ve immünsüpresif ajanlar) Ancak danazol da etkili bulunmuştur

Kazanılmış Anjioödem (KAÖ) Tip II Bu tabloda alta yatan bir hastalık yoktur Ancak direkt olarak C1 INH’ne karşı Ig G ve Ig M tipinde antikorlar gelişir Otoantikorlar C1 INH parçalar C1-INH, C4 düzeyleri düşüktür

Anjioödem fenotipleri Anjioödem tipi C4 düzeyi C1 inhibitör düzeyi fonksiyonu C1q düzeyi Tip I HAÖ Azalmış Normal Tip II HAÖ Tip III HAÖ Akkiz C1 inh eksikliğ Azalmış veya ACE inhibitör. bağlı İdiyopatik AÖ Allerjik AÖ NSAİİ’a bağlı

Herediter anjioödem de ayırıcı tanı Anamnez, Semptomlar Herediter AÖ Akkiz AÖ Allerjik AÖ Anjioödem var Ürtiker yok Genellikle var Başlangıç yaşı 3-20 yaş >50 yaş Her yaş Aile hikayesi Sıklıkla pozitif değişken Anjioödemin lokalizasyonu Vücudun her yeri Özellikle yüz ve dudaklar Atakların travma ile tetiklenmesi evet hayır Anjiödemin süresi 48-72 saat 2-48 saat Adrenalin, A.histaminik ve steroide yanıt

Orofaringeal ödem

ATAKLARI TETİKLEYEN FAKTÖRLER Travma Aşırı yorgunluk Aşırı sıcak ve soğuk içecekler Cerrahi Diş tedavileri (%50 olgu) İlaçlar ACE OKS Emosyonel stress Enfeksiyonlar

Tanı C1, C1q, C2, C3, C4 C4 düzeyinin ölçümü tarama testidir Hasta atakta olsun olmasın sürekli C4 düşüktür C1 inhibitör düzeyinin ölçümü C1 inhibitör enziminin fonksiyonunun değerlendirilmesi

Hangi Hastalarda Herediter Anjiyoödem Tanısı Düşünülmeli? Anjioödem Tekrarlayıcı >24 saat Antihistaminlere cevap vermeyen Ürtikerin eşlik etmediği Açıklanamayan karın ağrısı Kolik tarzında Aile öyküsü (+)

Herediter anjioödemde akut tedavi nasıl olmalıdır? C1 INH konsantresi (500-1000 Ü) 25 ünite/kg/doz, 4 saat sonra aynı doz tekrarlanabilir Taze donmuş plazma (1 veya 2 ünite) 10 ml/kg/doz Yüksek doz danazol veya aminokaproik asit kullanılabilir, ancak etkileri yavaş görülür Traneksamik asit 12-25 mg/kg/doz (max 1.5 g) 3-4xdoz semptomlar düzelene kadar

Herediter anjioödemde profilaktik tedavi endikasyonları Ayda birden fazla anjiyoödem atağı olması veya Hayatı tehdit eden tek atak öyküsü olması (entübasyon ve trakeostomi)

Herediter anjioödemde uzun süreli profilaktik tedavide hangi ilaçlar verilir 1- Zayıf androjenler: (Danazol, stanazolol) ● Danazol 50-600 mg/gün 2xdoz ● Stanazol 3X2mg ●C1 INH sentezini uyarırlar 2- C1 INH konsantresi : Haftada bir veya iki kez 25 ünite/kg /doz verilir

Herediter anjioödemde uzun süreli profilaktik tedavide hangi ilaçlar verilir 3- Antifibrinolitik tedavi : (Aminokaproik asit ve traneksamik asit) ● 12-25 mg/kg/gün (max 1.5 g/gün) 3-4xdoz ● C1 aktivasyonunu sağlayan plazmini baskılar ● C1’in immün kompleksler ile aktivasyonunu baskılar 3-4 ay aralıklarla kontrol (C2,C4, PTZ, APTT, TİT; üre, kreatin, 6 ay ara ile göz muayenesi)