Türk Edebiyatında Anı Ve Anı Türünde Yazılan Önemli Eser Ve Yazarları * * * *

Bir kimsenin, özellikle tanınmış kişilerin yaşadıkları dönemde gördükleri ya da yaşadıkları ilginç olayları gözlemlerine ve bilgilerine dayanarak anlattıkları yazı türüdür. Tanınmış sanatçı, siyasetçi, ve bilim adamlarının yazdığı anılar onların yaşayışlarını, yaşadıkları dönemdeki önemli olayları anlatması bakımından önemlidir.Bir kimsenin, özellikle tanınmış kişilerin yaşadıkları dönemde gördükleri ya da yaşadıkları ilginç olayları gözlemlerine ve bilgilerine dayanarak anlattıkları yazı türüdür. Tanınmış sanatçı, siyasetçi, ve bilim adamlarının yazdığı anılar onların yaşayışlarını, yaşadıkları dönemdeki önemli olayları anlatması bakımından önemlidir.

ÖZELLİKLERİ 1 – Yaşanmakta olanı değil, yaşanmış bir konuyu anlatır. 2 – İnsan belleğinde iz bırakan olay ve olguları anlatır 3 - Tarihsel gerçeklerin öğrenilmesine katkı yaptığı için tarihçilere ışık tutar. 4 – Tanınmış, bilim, sanat ve politika adamlarının yaşamlarını çalışma ve araştırmalarını anlatır. 5 – Yazarın unutulmasını istemediği gerçekleri kalıcı kılar. 6 – Geçmiş birinci kişinin ağzından kişisel yargılar ve yorumlarla verilir.

Anı Türünün Gelişimi Anı türünün Avrupa’da gelişip yaygınlaşması 17. yüzyılda gerçekleşir. Siyasetçi, sanatçı ve iş adamları anılarını yazmaya başlarlar.

Anılar konuları itibariyle genellikle siyasî ve edebî olmak üzere iki kategoride değerlendirilmektedir. Bunlar kesin sınırlandırmalar değildir. Bir siyasî anı kitabında edebî anılar da olabilmektedir. Kimi anı kitapları da toplum içinde belli özellikleriyle seçilmiş kişilerin portrelerinden oluşmaktadır.Anılar konuları itibariyle genellikle siyasî ve edebî olmak üzere iki kategoride değerlendirilmektedir. Bunlar kesin sınırlandırmalar değildir. Bir siyasî anı kitabında edebî anılar da olabilmektedir. Kimi anı kitapları da toplum içinde belli özellikleriyle seçilmiş kişilerin portrelerinden oluşmaktadır. Halit fahri ozansoy edebiyatçılarımız geçiyor (1939) Halit fahri ozansoy edebiyatçılarımız geçiyor (1939) Yahya kemal beyatlı siyasî ve edebî portreler (1968) Yahya kemal beyatlı siyasî ve edebî portreler (1968) Yusuf ziya ortaç portreler (1960) Yusuf ziya ortaç portreler (1960) Hakkı süha sezgin edebî portreler'i (istanbul 1997)Hakkı süha sezgin edebî portreler'i (istanbul 1997) Beşir ayvazoğlu defterimde 40 suret (istanbul 1996)… vb GibiBeşir ayvazoğlu defterimde 40 suret (istanbul 1996)… vb Gibi

Anı Türünde Yazılan Eserler Babur şah, baburname (16, yy.)Babur şah, baburname (16, yy.) Ebulgazi bahadır han, şecere-i türk (17. Yy.)Ebulgazi bahadır han, şecere-i türk (17. Yy.) Ziya paşa, defter-i amalZiya paşa, defter-i amal Muallim naci, ömer’in çocukluğuMuallim naci, ömer’in çocukluğu Halit ziya uşaklıgil, kırk yıl, saray ve ötesi, bir acı hikâyeHalit ziya uşaklıgil, kırk yıl, saray ve ötesi, bir acı hikâye Yahya kemal beyatlı, çocukluğum, gençliğim, siyasî ve edebî hatıralarımYahya kemal beyatlı, çocukluğum, gençliğim, siyasî ve edebî hatıralarım Yakup kadri karaosmanoğlu, anamın kitabı, zoraki diplomat, gençlik ve edebiyat hatıralarıYakup kadri karaosmanoğlu, anamın kitabı, zoraki diplomat, gençlik ve edebiyat hatıraları Halide edip adıvar, türk’ün ateşle imtihanı, mor salkımlı evHalide edip adıvar, türk’ün ateşle imtihanı, mor salkımlı ev Falih rıfkı atay, çankaya, zeytindağıFalih rıfkı atay, çankaya, zeytindağı Yusuf ziya ortaç, portrelerYusuf ziya ortaç, portreler Abdülhak şinasi hisar, boğaziçi yalılarıAbdülhak şinasi hisar, boğaziçi yalıları Ahmet rasim, eşkal-i zaman, falakaAhmet rasim, eşkal-i zaman, falaka Salah birsel, ah beyoğlu vah beyoğluSalah birsel, ah beyoğlu vah beyoğlu

Anılar, genellikle a ş a ğ ıdaki nedenlerden dolayı yazılır:Anılar, genellikle a ş a ğ ıdaki nedenlerden dolayı yazılır: (1) Geçmişi bir kez daha yaşamak ve yazma alışkanlığı kazanmak.(1) Geçmişi bir kez daha yaşamak ve yazma alışkanlığı kazanmak. (2) Anıları unutulmaktan kurtarmak.(2) Anıları unutulmaktan kurtarmak. (3) Yok olup gitmesini göze alamadığımız bir gerçeğe kalıcılık kazandırmak.(3) Yok olup gitmesini göze alamadığımız bir gerçeğe kalıcılık kazandırmak. (4) Anıyı oluşturan olayı, durumu, yerleri, kişileri söz konusu edip, başkalarının bilgisine, yararına sunmak.(4) Anıyı oluşturan olayı, durumu, yerleri, kişileri söz konusu edip, başkalarının bilgisine, yararına sunmak. (5) Kamuoyu önünde aklanmaya çalışmak, pişmanlığı dile getirip içini boşaltmak, günah çıkarmak.(5) Kamuoyu önünde aklanmaya çalışmak, pişmanlığı dile getirip içini boşaltmak, günah çıkarmak. (6) Gelecek kuşaklara geçmişten sonuçlar çıkarıp sunmak.(6) Gelecek kuşaklara geçmişten sonuçlar çıkarıp sunmak. (7) Gerektiği zaman bir eleştiride bulunmak.(7) Gerektiği zaman bir eleştiride bulunmak. (8) İnsanoğlunun; yaşantılarını, deneyimlerini başkalarıyla paylaşmak gereğini duymak(8) İnsanoğlunun; yaşantılarını, deneyimlerini başkalarıyla paylaşmak gereğini duymak

ANI İLE GÜNLÜĞÜN BENZER VE FARKLI YANLARIANI İLE GÜNLÜĞÜN BENZER VE FARKLI YANLARI 1 – Anı da günlük gibi bir kişinin başından geçen gerçek yaşantılardan kaynaklanan yazı türüdür 2- Günlük yaşanırken anı ise yaşandıktan sonra yazılır 3 - Anılar, yazarların yaşlılık çağlarında yazdıkları ve yaşamları boyunca karşılaştıkları olayları nesnel bir şekilde ortaya koyan yazılardır Günlükler ise daha öznel, derin, içten ve ruhun derinliklerinden kopup gelen Anlık duygu ve düşünceler hakimdir. 4 - anı yazılarının anlatım açısından kurgusal niteliklere sahip olduğunu da söyleyebiliriz Günlükler ise kurgudan uzak yoğun düşüncelerin toplamıdır

Teşekkürler Dinlediğiniz İçin…