EROZYON VE HEYELANIN YER KABUĞUNA ETKİSİ

EROZYON Eğimli arazilerde şiddetli yağmur yağdığında biriken su aşağıya doğru akar. Akan suyun rengine bakıldığında suyun renginin bulanık olduğu görülür. Bunun nedeni akan suyun toprağı da taşımasıdır. Bu şekilde önemli miktarda verimli toprak, akarsularla taşınmaktadır. Toprağın en verimli olan üst kısmının yağmur, sel ve rüzgâr gibi etkenlerle aşınarak başka yerlere taşınmasına erozyon denir.

Erozyonun bilinen başlıca nedenleri: Erozyon, kurak ve bitki örtüsünden yoksun olan arazilerde daha sık görülür. Çünkü bitkiler, derin kökleri yardımıyla toprağı sıkı sıkıya tutarak toprağın taşınmasını engeller. Yamaç eğimlerinin fazla olması Hatalı tarım uygulamaları (yanlış sulama, meraların aşırı otlatma ile tahrip edilmesi, toprakların eğim yönünde sürülmesi, nadas uygulamasının yaygın olması) Yağış rejiminin düzensiz olması

Erozyonun olumsuz sonuçları: Verimli tarım arazilerinin kaybedilmesine ve toprağın verimsizleşmesine neden olur. Toprağın verimsizleşmesi ile birlikte tarımsal üretimin düşmesine neden olur. Doğal bitki örtüsünü zayıflatır. Barajları toprakla doldurarak barajların su tutma kapasitelerini azaltır. Su kaynaklarının kirlenmesine neden olur. Doğal denge bozulduğu için birçok bitki ve hayvan türü yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalır.

HEYELAN (TOPRAK KAYMASI)

Heyelan (toprak kayması): Eğimi fazla olan yamaçlarda yer çekimine bağlı olarak yamacın kayarak yer değiştirmesidir. Anlık olarak meydana gelir. Toprak büyük kütle halinde kayar. Heyelan, can ve mal kaybına neden olduğu için doğal afet olarak değerlendirilmektedir.

HEYELAN RİSKİNİ ARTIRAN FAKTÖRLER Eğimin fazla olması, Yağışların fazla olması, Toprak özellikleri, Depremler, Bilinçsiz olarak açılan sulama kanalları Yol yapımı sırasında yamacın dengesinin bozulması Heyelan, Türkiye’de özellikle coğrafi özellikleri nedeniyle Doğu Karadeniz sahil şeridinde yaygın olarak görülmektedir.

Heyelandan korunmak için: Heyelanlı bölgelerden uzak durulmalı, bu bölgelere ev yapılmamalı ve yerleşilmemelidir. Heyelan riski taşıyan bölgeler için yol yapımına dikkat edilmeli ve bu bölgelerin dengesi bozulmamalıdır.

Erozyon ile heyelan farklı olaylardır Erozyon ile heyelan farklı olaylardır. Erozyon ve heyelan arasındaki temel farklar şunlardır:

TARAÇALAMA (TERASLAMA)

Yukarıda açıklaması yapılan kavram aşağıdakilerden hangisidir? Toprakların yanlış kullanımı, ormanların yok edilmesi ve meraların tahrip edilmesi gibi üç temel nedenle su ve rüzgarın toprağı aşındırmasıdır. Yukarıda açıklaması yapılan kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Doğal Anıt B) Kayaç C) Erozyon D) Heyelan

Yukarıdaki öğrencilerden hangilerinin söylediği etkenler erozyona sebep olur? A) Yalnız Ömür B) Ömür ve Handan C) Handan ve Cemil D) Ömür, Handan ve Cemil

Yukarıda erozyona sebep olan üç temel olay X, Y, Z ile gösterilmiştir. Buna göre aşağıda verilenlerden hangisi X, Y, Z yerine gelemez? A) Çıplak alanların ağaçlandırılması B) Ormanların yok edilmesi C) Toprağın yanlış kullanılması D) Meraların tahrip edilmesi

Gülsen Öğretmen'in sorusuna aşağıdaki öğrencilerden hangisi doğru cevap vermiştir?

Aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Erozyon ve heyelan farklı olaylardır. B) Erozyonu engellemek için çıplak alanlar ağaçlandırılmalıdır. C) Bitki örtüsünü korumak erozyonu engeller. D) Heyelan genellikle ormanlarda gerçekleşir.

Bitki örtüsü korunmalıdır. Toprak eğime dik olarak sürülmelidir. Çıplak alanlar ağaçlandırılmalıdır. Eğimli arazilerde taraçalama yapılmalıdır. Baraj göllerinin yamaçları ağaçlandırılmalıdır. Yukarıda verilenlerden kaç tanesi toprağı, erozyonun olumsuz etkilerinden korumak için yapılır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

Eğimli arazilerde toprağın önüne basamaklı setler kurulması yöntemini yukarıdaki öğrencilerden hangisi doğru söylemiştir? A) Suat B) Ela C) Kibar D) İdil

Yukarıdaki cümlelerin doğru (D) veya yanlış (Y) olup olmadığını araştıran Mete aşağıdakilerden hangisini seçerse doğru yapmış olur?