LINUX ve Açık Kaynak Dünyasına Bir Bakış Mustafa Akgül Linux Kullanıcılar Derneği Akgul@lkd.org.tr, akgul@bilkent.edu.tr

JGK - Açık Kaynak Dünyası Özet Tarihçe Özgürlük Çeşitleri Lisans farklılıkları Yazılım üretim modeli Yeni iş modelleri Sayılar Yapılar Yazılım örnekleri Ülke örnekleri Türkiye’deki gelişmeler Üniversiteler Neler yapılabilir? Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 2

JGK - Açık Kaynak Dünyası Tarihçe 80 öncesi Stallman, MIT, GNU (Gnu is Not Unix!) Torvalds and Linux Open Source – Raymond OSL, Linux International Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 3

JGK - Açık Kaynak Dünyası Özgürlükler 1. Kısıtsız kullanım 2. Yazılımı gereksinimlere uyarlama 3. Ücretli/ücretsiz dağıtım 4. Değişiklikleri dağıtma Binanın planına sahip olma Arabanın kaportasının kapalı olması Aralık 2004 JGK - Açık Kaynak Dünyası 4

JGK - Açık Kaynak Dünyası Lisans Farklılıkları Lisans yazılımın sahibi ile kullanıcısı arasında sözleşme Kapalı yazılım-”propriety “ 60+ lisans var: BSD, Açık kaynak, GPL Değişiklikleri yayınlama/dağıtma GPL, copyleft, “virutik” GPL, LGPL 3. sürüm JGK - Açık Kaynak Dünyası 5

JGK - Açık Kaynak Dünyası Yazılım Üretim Modeli “Catedral and Bazaar” modeli İnternet’in ürünü: dagıtık bir yapı Tam zamanlı, gönüllü, pro/amatör Demokratik, hiyararşik: tek model yok Debian’da 1300 developer, kernel-l 2000 Çok sık çatallaşıyor, biraz kaotik JGK - Açık Kaynak Dünyası 6

JGK - Açık Kaynak Dünyası Yapılar! İnternet temelli, gönüllü, yarı kaotik Kernel, standart, OSL- open software Libraries Linux İnternational Open source initiative LUG- Linux user groups Ticari destek Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 7

JGK - Açık Kaynak Dünyası Sayılar Sourceforge.net: 92K proje, 972K kayıtlı kullanıcı Savannah: 281 Gnu, toplam 2200, 30K kayıtlı kullanıcı FSF/Unesco: 3700 paket 390 Linux dağıtımı Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 8

JGK - Açık Kaynak Dünyası Yeni İş Modelleri Nasıl Para Kazanıyorlar ? Destek: telefon, e-posta, fiziki ziyaret Yazılım desteği, uyarlama Danışmanlık Farklı sürümler; sürümü “kapalı” da kullan Niye yapıyorlar: paylaşmak, tanınmak, saygı görmek, başka iş almak Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 9

JGK - Açık Kaynak Dünyası Yazılım Örnekleri Web: Apache %70 (+) Mail: postfix, qmail, sendmail, ... Samba: NT for unix! PHP (+) Mysql (+), postgresql Squid, Dansguardian Openoffice (+) Mozilla, firefox, thunderbird (+) Gimp (+) Tex/latex(+), Lynx Gcc, dev (+) Multimedia Clamav (+) Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 10

JGK - Açık Kaynak Dünyası Yazılım Örnekleri: II Perl, Python,Java, c++ Htdig, glimpse, z3950 harvest, yaz, ASF Bind, dig İptables, ...(firewall) Zebra (routing) Paralel, cluster Zope, plone ... Octave Jbass, tomcat, Stat: R, DAP, StatistX Grass, openGIS GNU LP, C++ lib İmage, crypto, visual openSSL, openLDAP Amavisd-new,amavis Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 11

JGK - Açık Kaynak Dünyası Ülke Örnekleri Çin: redflag, ++ Cin-kore-japonyaortak Hindistan: linux, yazılım geliştirme, e- devlet Pakistan: yerel Linux İspanya: Eslnx?, bel. İtalya: yerel yön. AB: güvenlik, FW6 Munih belediye Mexica: 150K lab Brezilya: yerel Linux NSA Selinux – ABD SuperBilgisayar: 320 intel, 260 cluster(500) linux ilerliyor! Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 12

JGK - Açık Kaynak Dünyası Niye Linux Ögrenme/deney ortamı Güvenli Tasarruf Uyarlanabilir Rekabet avantaji İnsana yatırım Yazılım sanayi Her yerde kullan: gömülü, masaüstü, sunucu, süper... Beraber üretim Mütevazı donanım Hetorejen ortam Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 13

Linux Kullanıcıları Derneği 1994 linux@bilkent.edu.tr 1995 inet-tr 1996 inet-tr, linux.org.tr İnet-tr, AB, İnternet Haftası 2000 Mayısı LKD Kuruldu Linux ve Özgür Yazılım, açık kaynak Kullanıcı, geliştirici, kurum, firma; çerceve Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 14

JGK - Açık Kaynak Dünyası LKD - II Camia ve yurttaş için portal ve platform Sürekli seminer: ankara, istanbul, izmir? Gezici seminer: 30+ il, 70 ziyaret Klasik: inet-tr, AB, i-hafta Linux ve Özgür Yazılım Şenliği, 1-1.5K Listeler: ayda 1 milyon ileti ftp (160 giga), web’ler; 450 üye Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 15

JGK - Açık Kaynak Dünyası Linux Nedir ? İnternetin ürünü, bilişimin asi çocuğudur İş yapma biçimi, yazılım geliştirme felsefesi Sadece teknik değil, sosyolojik bir olgu Çekirdek, işletim sistemi, binlerce yazılım Cep telefon, süper bilgisayar, masa üstü Sunucu, yönlendirici, gömülü Mütevazı donanım,hotorejen sisteme uygun Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 16

JGK - Açık Kaynak Dünyası Bilgi Toplumuna Doğru İnternet - Bilgi Toplumu Bilim, teknoloji, ar-ge, inovasyon Beyinsel emek, entellektüel sermaye Yaratıcı birey, üretici/tüketici birey Hiyararşı yıkılıyor, yatay/network örgüt Ekosistem, rekabirlik Katılımcı, saydam yönetim; her yerde STK Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 17

JGK - Açık Kaynak Dünyası E-türkiye, e-devlet Ülkenin yeniden yapılanması: e-türkiye Devletin yeniden yapılanması: e-devlet E-devlet, e-türkiye için öncü güç Bilgisayarlaşma, internet olmazsa olmaz! Ama, felsefe, insan, organizasyon önemlidir Bu bir süreçtir Bilgi toplumu bir tercih meselesi değildir! Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 18

JGK - Açık Kaynak Dünyası Linux ve e-devlet Linux ucuz, yüksek başarımlı, güvenli, güvenilir ve dolayısıyla verimli alternatif En kritik ve yüksek başarım işleri En yaygın uygulamalara talibiz: ofis, internet; barış içinde yaşabiliriz İhtiyaca uygun yazılım geliştirmek, uyarlamak, var olan binlerceyi kullanmak, üretileni paylaşmak Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 19

JGK - Açık Kaynak Dünyası Dünya’da Neler oluyor? Hemen her ülkede ciddi bir yöneliş var Eavrupa kapsamında güvenlik ve kamu Çin, çin-kore-japonya, malezya, ispanya, . Abd, ingiltere, almanya, rusya, italya Türkiye’de: üniversiteler, ISS’ler, Hükümet, Merkez bankası, İnönü, izmir ekonomi Yerelnet, yerelbilgi, eliar Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 20

JGK - Açık Kaynak Dünyası Linux ve e-türkiye Linux bir öğrenme ve deney ortamıdır! Teknoloji üretmek zorundayız! Binlerce bilişimci yetişmeli Bunların yolu Linux’dan geçer Donanım ve yazılım tasarrufu Linux’la Eski bilgisayarlar, sayısal bölünme Ulusal işletim sistemi, uludağ/Pardus Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 21

Linux ve Eğitim Her okula internet, her okula Linux Her öğrenci Linux’ü ve openofis’i görsün Pilot projelerle tüm seçenekler denensin Linux sunucular: firewall, yönlendirici, web, e-posta, listeci, ... Her okul, ögretmen ve öğrenciye web Okul lab’i çevrenin icafe’si olsun Eğitimi zenginleştirici kullanım Nisan 2005 Açık Kaynak Dünyası 22

JGK - Açık Kaynak Dünyası Ne Yapmalı? Linux’u ciddiye alın, tanışın! Linux sunucu ve masaüstünüz, (virus, dns) Sunucularınızı, taşımadınızsa, linuxa ... Yazılımlarınızı platform bağımsız yazın Açık kaynak kod’tan ve Linux camiasından Yazılımları paylaşın ve beraber üretelim Ulusal işletim sistemi, ulusal yazılım sanayi Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 23

JGK - Açık Kaynak Dünyası Biz Ne Yapabiliriz? Linux gelecektir! Bilişim tüm sektörler için önemlidir, Linux bilişimin her boyutu ve toplumun her kesimi için önemlidir Biz STK olarak buradayız! Yardıma hazırız Platform ve katalizör olarak varız Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 24

JGK - Açık Kaynak Dünyası Teşekkür ederiz Linux.org.tr Lkd.org.tr Bilgi@lkd.org.tr Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası 25