İŞLETMENİN TARİHÇESİ, AMAÇLARI , SOSYAL SORUMLULUK VE ETİK Ünite 2 İŞLETMENİN TARİHÇESİ, AMAÇLARI , SOSYAL SORUMLULUK VE ETİK

İŞLETMENİN TARİHÇESİ Ticaret ve Zanaat Dönemi Lonca Dönemi Ev atölyeleri Dönemi Sanayi Devrimi Büyük İşletmeler Dönemi Türkiye’de İşletmecilik

İŞLETMENİN AMAÇLARI KÂR: İşletmelerin temel amaçlarından belki de en önemlisi kâr elde etmektir. Kâr, ekonomik anlamda işletmenin toplam giderlerinin elde edilen toplam gelirinin düşülmesi sonucu sağlanan net fazlalıktır. ZARAR: Toplam giderlerin elde edilen toplam gelirinden fazla olması durumudur.

İŞLETMENİN AMAÇLARI İşletmelerin kârlarını arttırma yolları: Maliyetlerini düşürmek Müşteri sayısını ve satışlarını arttırmak, Uygun pazarlar bulmak Yönetsel önlemler almaktır. Kârın gerçek değeri yatırılan sermaye oranına bakılarak hesaplanır ki buna kârlılık adı verilir.

İŞLETMENİN AMAÇLARI BÜYÜMEK VE SÜREKLİLİK: İşletmenin büyümesi veya genişlemesi basit anlamı ile yaptığı iş hacminin (kullanılan kaynakların artması) artması demektir. Büyümek işletmeler için bir amaçtır, çünkü bazı sektörlerde büyüme dışında ayakta kalmanın bir yolu yoktur. Bir diğer neden de ölçek ekonomisidir. Büyüme sonucu hammadde temini kolaylaşır, birim maliyetler düşer ve kârlılık artar. Çalışanların motivasyonları artar, daha verimli bir iş ortamı sağlanabilir.

İŞLETMENİN AMAÇLARI 2. BÜYÜMEK VE SÜREKLİLİK: Gelecekte karlılığın, rekabet gücünün, Pazar payının artması, ürün veya iş çeşitlendirmesi ile risklerin düşmesini istemek de büyüme nedenleri arasında sayılabilir. İşletmeler gerek paydaşlarını tatmin etmek ve gerekse çevreye uyum sağlamak açısından büyüme yolunu seçmektedir.

İŞLETMENİN AMAÇLARI 2. BÜYÜMEK VE SÜREKLİLİK: Süreklilik: işletmenin faaliyetlerini devam ettirebilmesi ve yükümlülüklerini yerine getirmesini ifade eder. Sürdürülebilirlik: işletmenin iç ve dış çevresindeki değişimlere karlı uyum yeteneği kazanması ve büyüme, karlılık gibi amaçların yanı sıra sosyal ve toplumsal amaçları da gözetmesidir.

İŞLETMENİN AMAÇLARI İşletmenin büyümesi iç ve dış büyüme olmak üzere iki kısımda incelenmektedir: İç Büyüme: (Organik Büyüme) işletme kendi kaynaklarına dayanarak bir büyüme gerçekleştirir. Yatay Büyüme: işletmenin bulunduğu üretim alanında kapsamını genişletmesidir. Dikey Büyüme: ise işletme kendi ürün veya hizmetini tamamlayan ya da takip eden nitelikteki mal veya hizmet üreten işletmelerle ileriye veya geriye doğru bütünleşme gerçekleştirir.

İŞLETMENİN AMAÇLARI Dış Büyüme: işletmenin bir başka işletmeyi satın alması veya onunla birleşmesi şeklinde gerçekleşir. Yatay Dış Büyüme: aynı iş kolundaki işletmelerin birleşmesiyle ortaya çıkar. Dikey Dış Büyüme: ise üretim, pazarlama gibi değer zincirinin farklı düzeylerdeki işletmeler bütünleştirilir. Farklı iş kollarındaki işletmelerin birleşmesi ile de büyüme gerçekleştirilebilir.

İŞLETMENİN AMAÇLARI 3. SOSYAL FAYDA: İşletmeler toplumun ayrılmaz bir parçası olarak belirli katma değerler üretirler. Toplumun gereksinim duyduğu bir mal ve hizmeti üretmek, Üretim faktörlerini kullanarak kıt kaynakların rasyonel bir biçimde kullanılmasını sağlamakta, İstihdam ve ülke ekonomisine katkıda bulunmak, Kalite standartlarına uygun üretim yaparak müşterilerini tatmin etmek, Çalışanlarına uygun koşullarda istihdam sağlamak, Vergi vererek kamu kaynaklarına katkıda bulunmak, Çevreye duyarlı olarak toplumsal kıt kaynakları verimli kullanmaya özen göstermek.

İşletmenİn sosyal sorumluluğu ve etİk Günümüzde sosyal sorumluluk işletmeler açısından ekonomik faaliyetlerin ötesinde gönüllü olarak daha iyi bir toplum ve daha temiz bir çevreye katkıda bulunmanın bir aracı olarak öne çıkmaktadır. Hissedarlar, yatırımcılar, çalışanlar, müşteriler, tedarikçiler, tüketiciler, rakipler, resmi makamlar, işletme dışı yakın ve uzak çevrede bulunan toplumun diğer üyeleri işletmenin başlıca paydaşlarıdır ve işletmeler paydaşlarına karşı etik ve sorumlu olmakla yükümlüdürler.

İşletmenİn sosyal sorumluluğu ve etİk Çalışanlara Yönelik Sorumluluklar: Çalışanlara saygı duymak, dinlemek, görüşlerini almak, sorumluluk üstlenmelerini sağlamak, karar verme ve kontrol süreçlerine dahil etmek, beklenti ve talepler konusunda açık ve şeffaf bir politika takip etmek, sürekli olumlu ya da olumsuz geri bildirim sağlamak, inisiyatif vermek, adil, ayırımcı bir iş ortamı oluşturmak, tatmin edici ödeme ve yan haklar temin etmek olabilmektedir.

İşletmenİn sosyal sorumluluğu ve etİk Müşterilere Yönelik Sorumluluklar: İşletmenin tüketicisine ya da müşterisine karşı en önemli sorumluluğu ürün ve hizmetlerini en düşük maliyet ve en yüksek tatmin sağlayacak bir kalite düzeyinde sağlamak ile doğru ürünü, doğru miktarda, doğru yer ve zamanda ulaştırmaktır. Ürünlerle ilgili güvenirliği sağlamak, Satış öncesi ve sonrasında her türlü bilgilendirmeyi yapmak, Aldatıcı ve göz boyayıcı reklamlarla müşteriyi aldatmamak, Satış sonrası sorunlarla ilgili iletişim ve çözüm kanallarını açık tutmak işletmelerin sorumlulukları arasındadır.

İşletmenİn sosyal sorumluluğu ve etİk Çevreye Karşı Sorumluluklar: Tüketiciler çevreye saygılı, geri dönüşebilir, en az enerji ve doğal kaynak kullanılarak üretilen ürünleri tercih etmektedirler. Temiz, doğal ve çevre dostu yönetim ve üretim sistemlerini tercih etmek aynı kaygının bir sonucudur. Toplumun ihtiyaç, gelişim ve rafahına dolaysız olarak katkı sağlayabilecekleri ticari faaliyet dışı eylemler ve faaliyetlerde bulunmayı da bir sorumluluk olarak görmektedirler.

İşletmenİn sosyal sorumluluğu ve etİk 4. İş Etiği: Birey ya da kurumların doğru veya yanlış davranışlarını yönlendiren değerler ve ilkeler etik olarak adlandırılmaktadır. İş etiği ise işletmelerin faaliyetlerini gerçekleştirirken toplumun ve paydaşlarının beklentilerini dikkate almaları, adil rekabet, halkla ilişkiler, sosyal sorumluluklar, tüketici hakları gibi konulara özen göstermelerini içerir.

İşletmenİn sosyal sorumluluğu ve etİk İş Etiğine Göre İşletmeler: Carrol’a göre işletmeler iş etiği bağlamında üç kısıma ayrılır: Etik olmayan yönetimin egemen olduğu işletmeler Etiğe kayıtsız yönetim Etik yönetim

İşletmenİn sosyal sorumluluğu ve etİk Etik ve Hukuk: Hukuk yasalarla belirlenmiş ve ihlali suç teşkil eden kurallar dizisidir. Etik ise çoğu zaman yazılı değildir, ihlali yine çoğu zaman suç teşkil etmez. Etik ile hukuk birbirini tamamlaması gereken iki alandır.