Canlıların Ortak özellikleri

Canlıyı Canlı Yapan Hücredir. Butun canlılar hücre olarak adlandırılan temel fonksiyonel yapı biriminden meydana gelir. Bu yapılar, bazen tek başına bakteriler gibi bir hücreli canlıları oluşturabileceği gibi bazen de bircoğu bir araya gelerek kelebek, balık ve ağac gibi çok hücreli canlıları oluşturabilir

- Zarlı organelleri yoktur - Çekirdek zarı - Zarlı organelleri vardır Canlılar hücre yapılarına göre fl9b Prokaryot Hücre Ökaryot Hücre - Çekirdek zarı yok - Zarlı organelleri yoktur - Çekirdek zarı - Zarlı organelleri vardır

b. Canlılar Doğar, Buyur, Gelişir ve ölür. Bir hucreli canlılar hucrelerinin hacimce ve kutlece artması ile buyur ve gelişirler. Cok hucreli canlılarda ise buyume ve gelişme, hucrelerin bolunmesi ve hucre hacminin artışıyla olur. Hayvanlarda buyume sınırlı iken, bitkilerde buyume sınırsızdır. Gelişme, canlının yaşamı boyunca gecirdiği değişikliklerin tümünü icerir.

c. Canlılar Hareket Eder. Aktif Pasif hareket ç. Canlılar Uyarılara Tepki Verirler. Canlıların kendi yapısından ve yaşadığı ortamdan kaynaklanan fiziksel ve kimyasal uyaranlara tepki gostermesine uyarılma denir. Butun canlılar cevreden gelen uyartılara farklı şekillerde tepki verebilirler. İc veya dış ortamda gercekleşen bu olaylara verilen tepkiler yonelme, kacma ve renk değiştirme gibi fiziksel veya ısı duzenleme, yoğunluk değiştirme gibi kimyasal olarak iki şekilde gercekleşebilir fl9a

d. Canlılar Yaşadıkları Ortama Uyum Sağlar.(adaptasyon) Canlıların bulundukları cevrede yaşamasını sağlayan kalıtsal, yapısal veya davranışsal değişikliklere uyum denilmektedir. Nesilden nesile aktarılabilen bu ozellikler, yaşanılan ortam icerisinde canlının hayatta kalabilmesi ve coğalabilmesini sağlar.

e. Canlılar Beslenir. Beslenme, canlının enerji ihtiyacını karşılayabilmek icin gerekli olan maddeleri, canlı dışı ortamdan temin etme faaliyetine verilen isimdir. Ototroflar : İnorganik maddelerden organik madde sentezi yaparlar Heterotroflar : Besinlerini dışarıdan hazır alırlar Hem ototrof hem heterotroflar : Besin sentezledikleri halde dışardan hazır besinde alırlar .

f. Canlılar Solunum Yaparak Kullanabilecekleri Enerjiyi Elde Ederler. Canlılar, yaşamsal faaliyetlerini yerine getirebilmek icin enerjiye ihtiyac duyarlar. Canlılar, enerjiyi solunum adı verilen ve hucre icerisinde gercekleşen bir dizi kimyasal reaksiyon sonucu besinlerden elde ederler. Bu yuzden canlılar surekli solunum yapmak zorundadırlar.

g. Canlılar Boşaltım Yaparlar. Enerji elde etme surecinde meydana gelen atıkların canlı vucudundan dışarı atılması gerekir. Atıkların hucre veya vucut dışına atılması işlemine boşaltım denir.

ğ. Canlılar Ureyerek Nesillerini Devam Ettirirler Canlıların soylarını devam ettirebilmek üzere yeni bireyler oluşturmasıdır. A. Eşeysiz Üreme : Bir canlının döllenme olmaksızın yeni canlılar oluşturmasıdır. ( Mitoz bölünmeye dayanır- Çeşitlilik yoktur ) B. Eşeyli Üreme: Mayoz bölünme ve döllenmeye dayanır. Kalıtsal çeşitlilik sağlanır.

canlıların hucrelerinde meydana gelen sindirim, 2013 2014 h. Metabolizma canlıların hucrelerinde meydana gelen sindirim, solunum ve boşaltım gibi yaşamsal reaksiyonların tumune metabolizma adını verirler Bu reaksiyonlardan bazıları yeni bir urun oluşturmak icin (anabolizma) yapılırken diğer bir kısmı ise buyuk molekulleri daha kucuk molekullere yıkmak icin (katabolizma) gercekleşir.

Özümleme(anabolizma) : Canlının dışarıdan aldığı hammaddeleri kendi yapısına özgü moleküller haline getirmesidir(sentez) (Fotosentez ,Protein Sentezi,Kemosentez, Dehidrasyon vb)

Yadımlama(katabolizma) : Organizmada enerji elde etmek üzere büyük moleküllerin küçük moleküllere parçalanmasıdır Sindirim ve Solunum , Hidroliz

Canlı vucudunda surekli olarak gercekleşen metabolizma reaksiyonları ve hucre dışındaki cevresel faktorlerin değişimi sonucu hucre icindeki sıcaklık, madde yoğunluğu ve pH gibi bircok değer değişir. Hucrelerde meydana gelen bu değişimler hucrenin yaşamsal faaliyetlerine zarar verir. Çünku yaşamın devamı icin hucre veya vucut ici ortamın belirli bir dengede olması gerekir. Bu ic denge durumuna homeostasi denir. Canlılar bu değişimlerin olası etkilerini en aza indirmek ve iç ortamlarındaki dengeyi sağlamak icin kimyasal tepkiler verir.

HAZIRLAYAN:AHMET DURSUN AYDIN