Beta-Laktam antibiotikler II: Sefalosporinler ve diğerleri
Sefalosporinler ilk olarak 1948 yılında, “Cephalosporium acremonium” mantarından izole edilmiştir.
Penisilinlere benzerler. Penisilinlere benzerler. Ana çekirdek sefem türevi olan 7-aminosefalosporanik acid (7-ASA) oluşturur. i. birinci kuşak sefalosporinler, 1960 da, ii. ikinci kuşak sefalosporinler, iii. üçüncü kuşak sefalosporinler iv. dördüncü kuşak sefalosporinler En önemli avantajları penisiline allerjik olan hastaların bir kısmında veya beta-laktamaz salgılayan Straph. Aureusi Strep. Pneumonia and Neisseria gonorrhoeaa ve menengitis infeksiyonlarında pensilinin yerini tutabilen bakterisid olmalarıdır.
ETKİ MEKANİZMASI Sefalosporinler, penisilinler gibi hücre duvarının murein tabakasının sentezinin son basamağını (transpeptidaz reaksiyonunu) inhibe etmek ve otolitik enzimleri aktive etmek suretiyle bakterisid etki oluştururlar.
New peptidoglycan synthesis occurs at the cell division plane by way of a collection of cell division machinery known as the divisome. Bacterial enzymes called autolysins, located in the divisome, break both the glycosidic bonds at the point of growth along the existing peptidoglycan, as well as the peptide cross- bridges that link the rows of sugars together. Transglycosidase enzymes then insert and link new peptidoglycan monomers into the breaks in the peptidoglycan. Finally, transpeptidase enzymes reform the peptide cross-links between the rows and layers of peptidoglycan to make the wall strong
Antibakteriyel spektrum Sefalosporinler genelde gram-pozitif ve –negatif kokuslarla, gram negatif aerobik basilleri etkilerler. Bu nedenle etki spektrumları penisilinlerden özellikle ampisilin ve amoksisiline benzer.
Rezistans Bakterilerin sefalosporinlere karşı doğal rezistansının ve duyarlı bekterilerde gözlemlenen rezistans kazanılmasının başlıca üç mekanizması vardır: i. Bakterilerin salgıladığı beta–laktamazlara karşı ilacın dayanıksız olması ii. Bakteri hücre çeperinin sefalosporinlere karşı permeabilitesinin az olması veya azalması. iii. Bakteri çeperinde sefalosporinlerin etkilediği hedef enzimlerin (penisilin bağlayan proteinlerin) ilaca affinitesinin azalması
Farmakokinetik özellikler Sefalosproinlerin çoğu aside dayanıksız olmaları ve/veya absorbsiyonlarının yeterli derecede olmamaması nedeniyle ağızdan alınmazlar. Liposolubiliteleri düşüktür Böbreklerden tübüler salgılama ve glomerüler filtrasyon suretiyle itrah edilirler.
Sefalosporinlerin kullanılışı: 1. Solunum yolu infeksiyonları 2. Cilt ve yumuşak doku infeksiyonları, 3. Kemik ve eklem infeksiyonları 4. Kemik ve eklem infeksiyonları 5. Karın içi infeksiyonları,jinekolojik infeksiyonlar 7. İdrar yolu infeksiyonları 8. Gram-negatif basillerin oluşturduğu, yaşamı tehtid eden infeksiyonlar 9. Diğer infeksiyonlar
1. Oral olarak kullanılan sefalosporinler Sefalosporin türleri: 1. Oral olarak kullanılan sefalosporinler Sefaleksin Sefadroksil Sefaklor Sefiksim, Sefuroksim aksetil Sefprozil
2. Parenteral kullanılan sefalosporinler Sefalotin Sefazolin Sefuroksim Sefamandol nafat Sefoksitin Sefotetan
3. Oral ve parenteral kullanılan sefalosproinler Sefradin Sefuroksim
Plazma proteinlerine bağlanma (%30-70) Yarılanma ömrü, seftriakson hariç kısadır. Dokulara iyi geçer (prostat –göze geçişte yüksek dozlar gerekir) 3. ve 4. kuşağın menenjitli hastada BOS geçişi iyi Çoğu böbrekler yolu ile atılır, böbrek yetmezliğinde seftriakson hariç doz ayarlanmalı Sefaperazon safra yolu ile atılır, hepatik bozuklukta kullanılmamalı
Birinci kuşak sefalosporinler ve kullanımları Stafilokok ve streptokok enfeksiyonları Cerrahi profilaksi Toplum kaynaklı gram pozitif enfeksiyonları Deri ve yumuşak doku enfeksiyonu Üriner sistem enfeksiyonu
İkinci kuşak sefalosporinler H. influenzae, Neisseria, Moraxella etkili Sefuroksim aksetil oral yolla solunum sistemi enfeksiyonu, sefuroksim parenteral (menenjit tedavisinde )kullanılır. Toplum kökenli pnömoni otitis media, sinüzit, yumuşak doku enfeksiyonu, komplike olmayan üst üriner sistem infeksiyonu, jinekolojik ve intraabdominal enfeksiyonlar
Üçüncü kuşak sefalosporinler Toplum kökenli ve hastane kökenli enfeksiyonlar Sefotaksim, seftriakson, seftazidim,menenjit tedavisinde Komplike ÜSİ, Endokardit (E. faecium sefalosporine intrinsik dirençli) Sepsis Yumuşak doku enfeksiyonları, Diabetik ayak enfeksiyonu Osteomyelit, septik artrit Abdominal, jinekolojik enfeksiyonlar Gonokok enfeksiyonu Sefepim 4. kuşak sefalosporindir. Sefepim, seftazidim, sefoperazon psödomonaslara etkilidir.
3. Kuşak sefalosporinler Sefotaksim Seftazidim Seftriakson Sefdinir Sefditoren Sefiksim Sefpodoksim Seftibuten Moksolaktam 4. kuşak sefalosporinler Sefepim, Sefpirom 5. kusak MRSA’ya etkili sefalosporinler Seftarolin, Seftobiprol
5. Diğer yan etkiler (disulfiram reaksiyonu) Yan tesirleri 1. Alerjik reaksiyonlar 2. gastrointestinal bozukluklar ve lokal tahriş reaksiyonları (seftriakson) 3.nefrotoksik tesir ve karaciğer fonksiyon bazukluğu (seftriakson ve seftazidim) 4. Süperinfeksiyon 5. Diğer yan etkiler (disulfiram reaksiyonu)
II. Diğer beta laktam antibiotikler İmipenem Meropenem Aztreonam