DİABETES MELLİTUS’LU HASTA TAKİBİNDE TÜKRÜK FRUKTOZAMİN DÜZEYİ Gökduman A.1, Saklamaz A.2, Cengiz H.3, Akyıldız M.1, Bekdemir H.2, Karadeniz M.2 1Biyokimya ABD, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları BD2, Biyoistatistik ve Tıp Bilişimi ABD3 ŞİFA ÜNİVERSİTESİ Tıp Fakültesi, İzmir AMAÇ: Diyabetik hastaların takibinde fizik muayene kadar son üç aylık kan glikoz ortalamasını gösteren HbA1c de önemli bir parametredir. Bu parametre, eritrositlerin yarılanma süresine bağlıdır ve 2-3 aylık kan glukoz düzeyini yansıtmaktadır. Fruktozamin ise, kan ve doku proteinlerine bağlı enzimatik olmayan glikozilasyonu temsil eder ve metabolizması, çoğu serum proteininin döngüsüne karşılık gelen 1 ile 3 hafta içerisinde meydana gelir. Bu nedenle, fruktozamin diyabetli hastaların yönetiminde glisemi düzeyini gösteren ve hızlı değişen bir parametredir. Bu çalışmada diyabetes mellitus’lu hastalarda tükürükteki fruktozamin düzeyinin kan fruktozamin ve HbA1c düzeyi ile korelasyonunu araştırıldı. MATERYAL VE METOD: Çalışmamıza Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları polikliniğine başvuran 40-60 yaş arası 80 diyabetes mellitus’lu ve benzer 80 kontrol hastası alınmıştır. Çalışmaya katılanlarda; kanda açlık glukozu, tokluk glukozu ve fruktozamin düzeyleri, sabah açlık tükürüğünde fruktozamin çalışılmıştır. Fruktozamin; kan ve tükürükte Fructosamine reaktifi (Roche) kullanılarak nitroblue tetrazolyum reaksiyonuyla kolorimetrik test yöntemiyle, HbA1c, türbidimetrik inhibisyon immünolojik test (TINIA) yöntemiyle çalışılmıştır. İstatistiksel analizler Rstudioversiyon 0.98.501 yazılımı kullanılarak yapılmıştır. SONUÇLAR: Çalışmaya 80 diyabetli hasta (yaş=56.34 ± 10.1 yıl), 80 kontrol hastası (yaş=36.83 ± 13.31 yıl) alındı. Açlık kan glukozu diyabetli grupta 145.69 ± 52.1 mg/dl, kontrol grubunda 91.46 ± 10.57 mg/dl saptandı (p<0.05). HbA1c düzeyleri hasta ve kontrol grubunda sırasıyla %7.39 ± 1,33, %5.56 ± 0,31 gözlendi (p<0.05). Hasta grubunda kan ve tükürük fruktozamin düzeyleri sırasıyla 293.43 ±67.1, 41.96±19.75 saptandı. Kontrol grubunda kan fruktozamin (230.51 ± 18.85) ve tükürük fruktozamin düzeyleri (29.85±9.84) gözlendi. Kan HbA1c ile tükürük fruktozamini arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde düşük orta derecede korelasyon saptandı (r=0.368, p=0.001). Kan HbA1c, açlık glukoz düzeyi ile kan fruktozamini arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde mükemmel bir ilişki saptandı (r=0.838,r=0.757 p=0.001). Açlık kan şekeri ile tükürük fruktozamini arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde düşük bir ilişki vardır (r=0.254, p=0.001). Diyabetli deneklerin kan ve tükürük fruktozamin değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık vardır (ortalama=226,063; standart sapma=56.539; t=50,575; df=159; p=0.001). Parametre Grup n (%) Ortalama±sd Cinsiyet Erkek 81 (50.6) 48.78 ± 15.08   Kadın 79 (49.4) 44.33 ± 15.33 Diyabetli 80 (50.0) Sağlıklı (Kontrol) Yaş 56.34±10.10 36,83 ±13.31 Açlık Kan Şekeri 145.69 ±52.10 91.46 ±10.57 HbA1c 7.39 ±1.33 5.56 ±0.31 Kan Fruktozamin 293.43 ±67.10 230.51 ±18.85 Tükürük Fruktozamin 41.96 ±19.75 29.85 ±9.84 TARTIŞMA: Bu çalışmamızda tükürük fruktozamin düzeyinin, açlık kan glukozu, HbA1c düzeyleri ile korele olduğu saptanmıştır. Kan fruktozamin düzeyleri hastaların glukoz düzeyleri ile daha korele olduğu saptanmıştır. Tükürük fruktozamin düzeyleri kandaki fruktozamin düzeyleri kadar glisemik durumla korele olmadığı sonucu çıkmıştır. Bu çalışmanın daha geniş gruplar ile tekrarlanması tükürük fruktozaminin istatistiksel önemini arttırabilir.