Utku Türkmeneri1, Halil Hakkı Babacan2 Savaş ve Barış Tutumunun Erişkin Bireylerde İncelenmesi: Kesitsel bir Araştırma Utku Türkmeneri1, Halil Hakkı Babacan2 1Yakın Doğu Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, 2İstanbul Üniversitesi, Psikoloji Bölümü Giriş Yöntem İnsanlık tarihi savaşlarla doludur. Savaşın tanımına dair bir çok atıf bulunmaktadır.Savaşın tanımı ve savaşa ilişkin atıflarsa bireyden bireye değişmektedir. Tıp literatüründe savaş kavramı yerine daha çok çatışma kavramı kullanılmaktadır. Bu kavramsal paradigma savaşın çok boyutlu olduğunu vurgulamaktadır. Kıbrıs'ta savaşın üzerinden 40 yıl geçmesine rağmen konunun hala çözümlenememesi; savaşın psikolojik, ekonomik, diplomatik ve siyasi etkilerini canlı tutmaktadır.Barış görüşmelerinin de gündemde olduğu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde yürütülen bu araştırmanın amacı ve en güçlü yanı; kesitsel olarak savaşa ve barışa ilişkin atıfları, çok boyutlu bir şekilde güncel haliyle sunmaktır. Sosyopolitik nedenlerin depresyon oluşumunda risk faktörü olarak gösterilmektedir. Düşük gelirli ve sosyopolitik çatışması olan ve savaş yaşamış toplumlarda bu oran artmaktadır. Kronik hastalıkların yaygınlığı, İngiliz koloni geçmişi, ekonomik ve politik olarak Türkiye’ye bağlılık bu durumları göstermektedir. Dünya genelinde tanınmamış bir ülke olması ve işsizlik oranının yüksek olması gibi nedenlerden dolayı insanlarda umutsuzluk vardır. Barışa yönelik umutsuzluk ve tükenmişlik ortaya çıkmaktadır. (Çakıcı ve Gökçe,2016) Bulgular Örneklem: Çalışmanın evreni Kuzey Kıbrıs’ta 18-65 yaş arasında yaşayan ve Türkçe konuşan bireylerdir. Çalışmada kotalı çok basamaklı tabakalandırılmış seçkisiz (randomize) örneklem yöntemi ile seçilen 994 kişi çalışmaya alınmıştır. Sosyodemografik Veri Formu: Sosyo-demografik bilgi formu özgeçmiş bilgileri elde etmek amacıyla oluşturulmuş 17 sorudan oluşmaktadır. Tarafımızdan hazırlanan bu veri formuyla katılımcılara, yaşları, cinsiyetleri, medeni durumları, doğum yeri, yaşadıkları bölge, kiminle yaşadıkları, eğitim düzeyleri, meslekleri, evlerinin yasal pozisyonu, Rumlarla birleşme fikrine dair görüşleri, ve toplam aylık gelirleri ile ilgili sorular sorulmuştur. Barış’a İlişkin tutumlar Ölçeği: Barışa ilişkin tutumlar ölçeği Amerika ve Danimarka’da gerçekleştirilen 3 çalışma sonucunda geliştirilmiştir. Barışa ilişkin tutumlar ve savaşa ilişkin tutumlar olarak iki faktöre ayrılmıştır. Ölçek toplam 16 maddeden oluşmaktadır. Savaşa ilişkin tutumlar alt boyutunun cronbach alfa içtutarlılık katsayısı .83 olarak bulunmuştur (Bizumic ve ark., 2013). Verilerin Analizi: Araştırmada elde edilen veriler Statistical Package for Social Science (SPSS) 21 yazılım paket programına girilerek ve bu program kullanılarak sonuçlar analiz edilmiştir. Çalışmada betimleyici istatistik yöntemleri, ki-kare, t-test, lojistig regresyon yöntemleri kullanılmıştır. Tartışma ve Sonuç İnceleme sonucu Kuzey Kıbrıs’da yaşayanların savaş ve barış tutumlarında 18-25 yaş grubunda % 35 çözüm isteyen taraf olarak sonuçlanmıştır. 46-55 yaş grubunda ise % 48.6 oranla çözüm istemeyen grup olarak sonuçlanmıştır. Katılımcıların yaş gruplarına bakıldığı zaman, 18-25 yaş grubunun %35.0 ile en az çözüm isteyen yaş grubu oldukları görülmüştür. Yıllardır süregelen ve sonuç alınamayan politikalardan dolayı umutlarını kaybettikleri görülmektedir. 46-55 yaş grubunda %48.6 oranla çözüm isteyenlerin en fazla isteyen yaş aralığı olduğunu ve %51.4 oranla en az çözüm istemeyen grup olduğu görülmektedir. Son olarak 59-90 yaş grubuna baktığımızda %45.0 ile çözüm isteyen %55.0 ile çözüm istemeyenler görülmektedir. Bu durum bizlere genç nüfusunun savaş taraftarı olduğu yetişkin nüfusunun ise çözüm yanlısı olduğunu istatiksel olarak göstermektedir. Droba tarafından yapılan çalışmada (1931) baba mesleği ile öğrencileri savaşa ve barışa karşı tutumlarında anlamlı bir farklılık görülememiştir. (Stagner,1942) Savaş kavramı hakkında yaptığı çalışmada katılımcılardan en fazla militarsitik görüşe sahip olanların askerlik mesleğiyle uğraşanlar en azının ise iş adamları olduğunu ortaya koymuştur. Katılımcılarda ekonomik seviyesi yüksek olanlarda doğal olarak bir şeyin değişmediği görülmüştür. Köhber Vakfı’nca yapılan araştırmada zengin ve fakir arasındaki farklılıklar nedeniyle ekonomik gerilimlerin artacağı yönünde eski Sosyalist blok ülkelerinde endişe oranının arttığı görülmüştür. Ülkelerinde en fazla ekonomik nedene dayanan gerilimlerin olacağına inanan millet Ruslar olmuştur. (Tekeli, 1998: 58). Ruslar Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği döneminde toprak bütünlüğüyle ilgili genelgelerde, sosyalist yönetimin merkezi sol mülkiyeti üzerine geçirilen yasaları bulunmaktadır. Sonuç olarak savaş ve barışın Kıbrıslı Türkler ve Rumlar arasında gelecekle ilgili olumsuz depresyon ve kaygı durumu gözlemlenmektedir. Ortaya çıkan bu tutum sonucunda halkın barış umudunu yeniden kazandırmak için bu konularla ilgili farkındalık çalışmaları yapılmalıdır. Konferans, seminer ve çeşitli bilgilendirici çalışmalar düzenlenmelidir. Dernek, sendika, siyasi partiler barışçıl yollar için ilgili programlar hazırlamalıdırlar. 18-25 yaş grubundakiler bilgilendirici çalışmalarda ön planda tutulmalıdırlar. Kaynaklar Çakıcı, M., & Gökçe, Ö. (2016). KKTC'de Majör Depresyon Yaygınlığı ve Risk Faktörleri Droba, D.D. (1931 c). Attitude toward war, Scale no.2, Form A (Edited by. L.L Thurstone), The University of Chicago Stagner, R. (1942). Some factors related to attitude toward war. The journal of social psychology, S,P,S,S, T. Bulletion 16, 131-142. Tekeli, İ. (1998). Tarih Bilinci ve Gençlik, İstanbul. Tarih Vakfı Yurt Yayınları.