KOLOSTRUM YÖNETİMİ Doç. Dr. Halit KANCA Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı

KOLOSTRUM YÖNETİMİ Sığırlarda syndesmochorial plasenta yapısı, maternal ve fetal kan kaynaklarını ayırmakta ve koruyucu immunglobulinlerin in utero geçişine engel olmaktadır. Buzağılar agamaglobulinemik doğar; immunoglobulin kaynağı olarak yalnızca kolostrumdan immunoglobulin abzorbsiyonu ile faydalanabilirler (Pasif Transfer)

KOLOSTRUM YÖNETİMİ Erken dönemde, yeterli miktarda ve yüksek kaliteli kolostrum alınması neonatal buzağı sağlığı ve yaşama oranını etkileyen en önemli faktördür. Uzun Dönem Etkiler Yüksek canlı ağırlık ve yemden yararlanma İlk buzağılama yaşının düşmesi İlk ve ikinci laktasyonda yüksek süt verimi İlk laktasyonda düşük sürüden çıkarma oranları % Yaşam Oranı Günler

KOLOSTRUM YÖNETİMİ Kolostrogenezis meme bezi gelişiminin kendine has bir evresi olup kısmen doğumdan bir kaç hafta önce başlayarak doğumla birlikte hızla sona erer. Laktojenik hormonların etkisi altındadır. Kolostrum, doğumdan hemen sonra memeden salgılanan, renk ve bileşim bakımından normal sütten oldukça farklı bir sıvıdır. Kolostrum başta Ig ve diğer serum proteinleri olmak üzere kan serumunun bileşenleri ile lakteal sekresyonların karışımıdır.

KOLOSTRUM YÖNETİMİ Doç. Dr. Halit KANCA Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı (Godden, 2008)

KOLOSTRUM YÖNETİMİ . Kolostrumun önemli bileşenleri Ig’ler Maternal lokositler Büyüme faktörleri Hormonlar Sitokinler Non-spesifik antimikrobiyel faktörler IgG, IgA ve IgM sırasıyla %85-90, %5 ve %7 oranında kolostrumdaki tüm Ig’leri oluşturur. Ig’ler özellikle IgG1 kan dolaşımında meme bariyerini geçerek kolostruma özel transport mekanizması ile geçer; meme bezindeki vasküler endotelyumu geçer ve alveolar epiteldeki özel IgG1 Fc reseptörlerine yaklaşırlar, moleküler endositoz ile luminal sekresyona geçerler.

KOLOSTRUM YÖNETİMİ İmmunglobulin absorbsiyon oranı (%) Buzağı yaşı (saat) Blomquist, 2009.

KOLOSTRUM YÖNETİMİ Yeni doğmuş buzağılarda Ig absorbsiyonu üzerine kolostrum veriliş süresinin etkisi (Selk, 2003)

KOLOSTRUM YÖNETİMİ Kolostrum Kalitesi IgG kolostrumda toplam Ig’lerin %85’ini oluşturduğundan kolostrumun kalitesinin belirlenmesinde kullanılır IgG miktarı önemli bireysel farklılıklar gösterebilmektedir !!!! Holştaynlarda yapılana bir çalışmada; Sürü Ortalama IgG miktarı 76 g/L Aralık= 9-186 g/L

KOLOSTRUM YÖNETİMİ >1.045 iyi kaliteli 1.035-1.045 orta kaliteli Kolostrometre Ig miktarı ile özgül ağırlık arasındaki ilişkiyi esas alır >1.045 iyi kaliteli 1.035-1.045 orta kaliteli <1.035 düşük kaliteli Refraktometre

KOLOSTRUM YÖNETİMİ Kolostrum Kalitesini Etkileyen Faktörler Irk (Holştayn=%5.6; Guernsey=%6.3; Jersey=%9.0) Yaş (Yaşlı inekler daha kaliteli kolostrum üretir) Prepartum Beslenme Doğum mevsimi Mastitis Memeden süt sızması Kolostrum havuzu Ananın Doğum öncesi aşılanması (Pastorella, Salmonella, E.coli, rotavirus, coronavirus) Kuru dönem uzunluğu Kolostrumun geç sağılması (1-2 saat içerisinde sağılmalı) Doğum Sayısı Antikor Yüzdesi 1 5.9 2 6.3 3 8.2 4 ve üzeri 7.5 Journal of Dairy Science, 64:1727-1730

KOLOSTRUM YÖNETİMİ Kolostrometre Ig miktarı ile özgül ağırlık arasındaki ilişkiyi esas alır >1.045 iyi kaliteli 1.035-1.045 orta kaliteli <1.035 düşük kaliteli

KOLOSTRUM YÖNETİMİ Buzağı ne kadar Beslenmeli??? İlk beslemede 100g IgG verilmeli 50 g/L IgG içeren kolostrumdan yaklaşık 2 L verilmeli Genellikle kolostrum kalitesi araştırılmamakta o halde ne yapılmalı? Buzağı canlı ağırlığının %10-12’si kadar beslenmeli 43 kg Holştayn buzağı için 3.78 L Metabolik bozukluklar Soğuk Stresi

Kolostrum Miktarı (Quart) Buzağı Mortalitesi (%) KOLOSTRUM YÖNETİMİ İlk beslemede buzağı ne kadar beslenmeli??? İlk beslemede verilen kolostrum miktarı buzağı yaşama oranını etkilemektedir Kolostrum Miktarı (Quart) Sürü Sayısı Buzağı Mortalitesi (%) 1-2 18 15.3 3-4 16 9.9 4-5 26 6.5 (NRC Bulletin, 1991)

KOLOSTRUM YÖNETİMİ ABD’de ilk beslemede ne kadar kolostrum veriliyor kullanılıyor? 2 quart 2-4 quart 4-5 quart NDHEP, 1993

KOLOSTRUM YÖNETİMİ İlk beslemede ne kullanılmalı? ABD’de ilk besleme Annenin ilk sütü Kolostrun havuzu düveler hariç Kolostrum havuzu Muhafaza edilmiş kolostrum Kolostrum ikame NDHEP, 1993

KOLOSTRUM YÖNETİMİ Buzağı Nasıl Beslenmeli??? Yöntemler Buzağıyı kendi haline bırakma Biberon la besleme Özofageal Besleme

KOLOSTRUM YÖNETİMİ Kolostrumun muhafaza edilmesi Bakteriyel kontaminasyonun engellenmesi Kolostrum pastörizasyonu Kolostrum ikame ve katkıları