Op.Dr. Ö.Faruk Demir Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahi Müzik ve tedavi Op.Dr. Ö.Faruk Demir Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahi

Sunum planı Müzik nedir? Temel kavramlar ses Akor Akort Nota Gam Armoni Oktav Müziğin tedavide kullanımı ve tarihçesi Günümüzde Müzikle tedavi

Müzik nedir? Müzik en genel tanımı ile sesin biçim ve anlamlı titreşimler kazanmış hâlidir. Başka bir deyiş ile de müzik, sesin ve sessizliğin belirli bir zaman aralığında ifade edildiği sanatsal bir formdur. Biçim ve titreşim içeren bir ses oluşumunda melodi olarak kabul görmesi için dinleyende duygulara yönelik etkileşim yapması da beklenmektedir. Tarihsel dönem, bölge, kültür ve kişisel beğenilere bağımlı olarak ele aldığında müzik teriminin tanımı önemli farklılık gösterebilmektedir

Temel kavramlar Eski Yunan Felsefesinde müziğin etkisi yoğun olarak görülür. Nitekim; Musiki-musika-muzika-müzik kelimeleri Yunanca kökenlidir. Yunan alfabesinde m-o-u-s-a harfleriyle yazılan ve musa diye okunan peri anlamındaki kelimenin sonuna gelen –ike veya –ika takısı, o kelimeye konuşulan dil anlamını kazandırır;. Musa’ya eklenen –ike takısı, peri sözcüğüne de perilerin konuştuğu dil anlamını verir.( ta musiké ) Mûsikiye daha sonraları toplumumuzda İslâmi terimle meleklerin dili denilmiştir.(Elest bezmi’nin avazesi) Bu durum, müziğe eski çağlardan itibaren batıda da doğuda da tanrısal özellikler atfedildiğini gösterir. Müzik; hem bir sanat hem de bir bilimdir. Duygusal olarak algılanışının yanı sıra akıl ile de kavranabilir. Bu özelliği ile bireyin ve toplumun duyuş ve biliş açısından durumunu belirlediği gibi, gelişim ve değişimini de sağlayan organik bir yapıdır.

Ses Temel olarak dört ana unsurdan oluşur: Diklik, bir sesin ne kadar 'tiz' ya da 'pes' olduğunu ifade eder. Örneğin her nota ismi (Do, re, mi) farklı bir dikliğe sahiptir. Akustik olarak birimi frekansdır. Yoğunluk, bir sesin gürlüğünü ifade eder. Müzikte nüans olarak da kullanılır (forte, piano, fortessimo vb). Akustik olarak birimi desibeldir. Süre, bir sesin ne kadar sürdüğünü ifade eder. Müzikte ikinin katları biçiminde ifade edilir (birlik, ikilik, dörtlük, sekizlik) ancak nota değerlerinin yanlarına konan noktalar sürenin kendi değerinin yarısı kadar daha uzamasını sağlar. Tını, bir sesin rengini ifade eder. Örneğin aynı oktavda aynı notayı aynı yoğunlukta ve aynı uzunlukta çalan bir kemanla bir flüt arasındaki fark tını farkıdır

Akor Akor, en az üç ayrı perdenin bir arada tınladığı ses kümesidir. Hangi perdelerin üst üste konulacağı, yapılan müziğin stiline veya müzikte o anda yaratılmak istenen etkiye göre belirlenir.

Akort Akort, bir enstrümanın çalındığında istenen notayı vermesi için enstrümanın ayarlanması işlemidir.

Nota XI. yüzyılda Arezzolu Guido adında bir İtalyan, ilk olarak, bir gamı meydana getiren yedi sesten altısını tespit etti. Guido Aretinus, Fra Guittone gibi adlarla da tanınan Guido bir Lâtin ilâhisinin ilk altı mısrasından her birinin ilk hecesinin başka başka tonlarla başladığına dikkat etti. Bu altı mısra şunlardı: UT queant laxis — REsonare fibris — Mira gestorum — FAmuli tuorum — SOLve polluti — LAbii reatum. Guido şarkı söyleyenlerin bu ilk hecedeki tonları hatırladıkları takdirde bu heceler başka şekillerde düzenlenince bile yazılan yeni nağmeyi çıkarabileceklerini düşündü. Bu ilâhinin ilk heceleri ut, re, mi, fa, sol, la idi. Sonradan baştaki «ut»a «do» denildi. En sona da «si» eklendi. Böylece «do, re, mi, fa, sol, la, si»den ibaret olan, bütün ana tonları içinde toplayan gam meydana geldi.

Gam nedir? Bir sesten başlayıp, o sesin oktavında sona eren ses dizisidir. Kalın sesten başlayıp incelen gama "çıkıcı gam", ince sesten başlayıp kalın seslere doğru inen gama "inici gam" denir. Gam kelimesi 'dizi' kelimesiyle eş anlamlı kullanılabilmektedir.

Notaların latin alfabesine göre simgeleri "DO" - C "RE" - D "Mİ" - E "FA" - F "SOL" - G "LA" - A "Sİ" - B 'dir.

Armoni Armoni, müzikte, farklı notaların aynı anda kullanılmasıyla ortaya çıkan ses uyumudur. Akorları, akorların kurulumunu, akor yürüyüşlerini ve akorlar arasındaki ilişkileri inceleyen müzik dalına armoni adı verilir. Aynı anda seslendirilen notalarla ilgilendiği için, armoninin müziği "dikey" olarak ele aldığı, bu anlamda müziğin "yatay" unsuru olan melodik yapıdan farklılık gösterdiği söylenebilir Ayrıca yalnızca üflemeli müzik aletlerinden oluşan orkestrada da çok kullanılan bir terimdir.

Oktav Oktav müzikte bir ses aralığıdır. Kalın do dan ince do ya kadar olan 8 notalık ses dizesi bir oktav sayılmaktadır. Sekiz notalık oktava hemen hemen her kültürde rastlanır. Pentatonik gam- pentatonizm La do re mi sol la