KİTAP: PROF.DR. BÜLENT KOBU ÜRETİM YÖNETİMİ KİTAP: PROF.DR. BÜLENT KOBU
ÖNEMİ * Ülke ekonomisine doğrudan katkı… doğal kaynaklar, insan gücü, dış ticaret, ithalat… * Almanya, Japonya örneği… (sanayi) * ABD (hizmet sektörü)
TANIMI * Buzdolabı motorunda 150, otomobilde 13.000 farklı parça var… * Bu parçalardan ürün üretmek için; Lojistik (örneğin Çin’den hammadde gelmeli) İmalat (her parçanın farklı işlenme mantığı var Planlama (işlenen parçalar tam zamanında ve tam sayısında hazır olmalı) Üretkenlik (optimum şekilde insan gücü ve makineden yararlanma)
TANIMI Üretim Yönetimi, işletmenin elinde bulunan malzeme makine ve insangücü kaynaklarının belirli miktarlardaki mamülün istenilen niteliklerde (kalitede), istenilen zamanda ve en düşük maliyetle üretimini sağlayacak biçimde bir araya getirilmesidir.
TARİHSEL GELİŞİMİ Adam Smith 1770, işlerin kısımlara bölümlere ayrılması fikri Taylor 1900 başları, Bilimsel yönetimi (management science) kurması dolayısıyla verimlilik artışı, organizasyon, verim, iş yeri düzeni… kavramların ortaya çıkması Gilbert ve Shewhart 1920’ler 1930’lar, matematiksel istatistiksel tekniklerin kullanılması 1940’lar doğrusal programlama, modeller, bilgisayarlar, otomasyon…
TARİHSEL GELİŞİMİ Japonya örneği (Sıfır hata, milyonda 3 hata, toplam kalite yönetimi, sıfır stok…) Edwards Deming… Japonya’da heykeli var.
ÜRETİM YÖNETİMİNİN AMAÇLARI Temel amaç; bir ürün veya hizmet hayata geçirmek… Bunun için şu 4 faktörün optimum değerleri bulunmalıdır: Miktar Kalite Zaman Maliyet
AMAÇLAR Stok düzeyi en düşük seviyede olması.. Tüketici isteklerinin fiyat, zaman, miktar ve kalite açısından en iyi şekilde karşılanması… Stok düzeyi en düşük seviyede olması.. İnsangücü ve makineden en üst düzeyde faydalanılması..
ÜRETİM YÖNETİMİNİN FONKSİYONLARI Üretim yönetimi departmanının fonksiyonları, işletme büyüklüğü, yönetimin politikası, organizasyonun yapısı, sektör, üretim miktarı gibi çeşitli faktörlere bağlı olarak değişir… Fakat çoğu firmada 3 ana grup vardır. Önplanlama Planlama Kontrol
ÖNPLANLAMA Tüketicinin isteğine göre ürün tipi, niteliği, fiyatı vb. bilgiler toplanıp analiz edilir (Tüketici araştırması). Tüketicinin üründen istedikleri, kalite ve dizayn spesifikasyonlarına dönüştürülür ve imalatın istediği bilgiler hazırlanır (Mamül dizaynı ve geliştirme). Makine ve teçhizatın sağlanması için eldeki olanakların nasıl kullanılacağı saptanır (Tesis yatırım politikaları). Üretim araçları ve tesisleri belirlendikten sonra makine ve teçhizatın iş akış prensiplerine uygun olarak yerleştirileceği düzen saptanır (İş yeri düzeni).
PLANLAMA Bu aşamada yer alan fonksiyonlar 4 temel üretim faktörüne dayanır. Malzeme, Metot, Makine ve İşgücü… Bu 4 faktörün girişilecek üretim faaliyetlerinde ihtiyaçları tam olarak karşılayacak şekilde planlanması gerekir. Mamül mühendisliği: Üretilecek ürünlerin malzeme, ölçü, performans ve kalite özelliklerini belirler. Metot mühendisliği: Üretimde kullanılacak makine tiplerini, takımları, işlemleri ve süreleri belirler.
KONTROL Dağıtım fonksiyonu: İş emirleri (ayrıntılı bilgiler) işçiye dağıtılır. Takip ve Kontrol fonksiyonu: İş emirlerinin yerine getirilmesinde aksaklıklar olur…(arıza, işkaybı…) İşte bunların tespit edilmesi takip ve kontrolün görevidir. Muayene: Kalite kontrolün fonksiyonlarındandır; üretilen malların istenilen nitelikleri taşıyıp taşımadıklarının tespiti…. Değerleme: Muayeneden gelen raporlar ile iş emirleri arasındaki tutarlılık, programdan sapmalar günlük belirlenir, üretim raporu hazırlanır değerlendirilir.