ANA ÖRGÜLER

DOKUMA Dokuma, belli kurallara göre iki iplik sisteminin dik açı yaparak çaprazlamasından oluşan bir tekstil işlemidir. Meydana gelen iplik çaprazlamasına bağlama veya örgü (doku) adı verilir. Dokumada çözgü iplikleri birbirine paralel olarak belli bir sayıda ve yan yana bulunurlar. Dokumanın yapıldığı yöne doğru ilerlemesi gereken çözgü tabakası arasından atkı ipliğinin geçirilmesi ve bunun kumaşa dahil edilmesi sürekli olarak tekrarlanan temel işlemlerdir

DOKUMA KUMAŞLARIN KULLANIM ALANLARI Dokuma kumaşlar; başta giyim gereksinimini karşılamak üzere, döşemelik,perdelik vb.dekorasyon elemanı olarak, sofra ve yatak takımları gibi ev tekstilinde ,yağ keçeleri,çadır,ambalaj ve endüstri bezleri gibi daha bir çok alanlara kullanılmaktadır.

Bezayağı Örgü Dimi Örgü Saten Örgü ANA ÖRGÜ ÇEŞİTLERİ

ÇÖZGÜ VE ATKI İplik gruplarından kumaşın boyuna olanlar “ÇÖZGÜ”, eni yönündeki olanlar da “ATKI” iplikleri olarak adlandırılırlar.

DESEN KÂĞIDININ TANIMI VE KULLANIMI Tanımı : Kumaşı oluşturan atkı ve çözgü bağlantılarının gösterildiği kareli kâğıda desen kâğıdı denir.

Kullanımı:   Desen kâğıdı üzerinde her kare bir çözgü ipliği ile atkı ipliğinin kesişme noktasını simgeler. Bu noktada çözgü ve atkı ipliğinin iki konumu vardır. Biri; çözgünün üstte, atkının altta; diğeri ise çözgünün altta, atkının üstte olduğu konumdur.

Boş kare: Dokuma kumaş üzerinde atkı ipliğinin çözgü ipliği üzerinde olduğu noktalar, desen kâğıdında boş kare olarak adlandırılır. Desen kâğıdında bu kesişme noktası boş bırakılır. Desen kâğıdı üzerinde her boş nokta, atkı ipliğinin çözgü ipliği üzerinde olduğunu göstermektedir. Dolu kare: Çözgü ipliğinin üstte, atkı ipliğinin altta olduğu noktalar desen kâğıdında dolu kare olarak adlandırılır. Desen kâğıdında bu kesişme noktası doldurulur. Desen kâğıdı üzerinde her dolu nokta çözgü ipliğinin atkı ipliği üzerinde olduğunu göstermektedir.

BEZAYAĞI ÖRGÜSÜNÜN TANIMI, ÖZELLİKLERİ VE KULLANIM ALANLARI Tanımı: En basit dokuma örgüsü bezayağı örgüsüdür. Atkı ipliğinin kumaş eni boyunca çözgü ipliklerinin bir altından, bir üstünden geçerek ikinci atkı ipliğinin ise ters hareket yaparak oluşturduğu örgüdür. Bezayağı örgüsünde çözgü ve atkı ipliklerinin bağlantısı hasır veya sepet örgüye benzemektedir.

Özellikleri :  Çözgü ve atkı ipliklerinin yüzme (bir ipliğin kendisine dik olan birden fazla ipliğin üstünden veya altından geçmesi) yapmadığı tek örgüdür.  Bez ayağı örgüsü, en küçük raporlu dokuma örgüsüdür. Örgü raporunda iki çözgü ve iki atkı ipliği bulunur.  Her bağlantı noktası diğer bağlantı noktalarıyla dört köşeden temas eder. Atkı ve çözgü bağlantılarının sık olmasından dolayı en dayanıklı dokuma şeklidir. Bez ayağı örgülü kumaşın ön ve arka yüzü de aynıdır.  Kumaşa herhangi bir desen oluşturma işlemi uygulanmamışsa bez ayağı örgünün desen etkisi yoktur.

Kullanım alanları: En basit ve dayanıklı dokuma örgüsü olduğundan her tür kumaş dokunmasında yani pamuk, yün, ipek ve sentetik ipliklerle yapılan dokuma kumaşlar için uygundur. Elbiselik, gömleklik, astarlık, pijamalık ve branda kumaşlar, yağmurluklar, mutfak takımları, yatak takımları, tülbentler, perdelikler, koltuk örtüleri gibi çok geniş bir kullanım alanı vardır

BEZAYAĞI ÇİZİMİ

Bezayağı örgü raporunun çiziminde aşağıdaki işlem sırası uygulanır: 1.Desen kâğıdı üzerine örgü raporundaki atkı ve çözgü sayısı işaretlenir. Çözgü ve atkı iplikleri numaralandırılır 2.Desen kâğıdı üzerine örgü raporundaki atkı ve çözgü sayısı işaretlenir. Çözgü ve atkı iplikleri numaralandırılır 3.Çözgü yönünde ilk çözgü hareketi 1 dolu– bir boş olarak aşağıdan yukarıya doğru çizilir 4.ikinci çözgü hareketi de ilk çözgü hareketinin tam tersi olarak dolu karenin karşısı boş kare, boş karenin karşısı dolu kare olacak şekilde çizilerek bezayağı örgüsü tamamlanır

Tahar Planı Dokumada çözgü ipliklerinin belirli kurallara göre çerçevelerdeki gücü gözlerinden ve tarak dişleri arasından geçirilmesi işlemine tahar denir. Desen kâğıdında örgünün üst ya da alt kısmında yer alır

Tahar Planının Çizimi: Tahar planı, dokunacak olan örgünün raporu esas alınarak çizilir. Tahar planı çiziminde temel kural örgü raporundaki aynı hareketi (aynı bağlantı şekli) yapan çözgülerin belirlenmesi ve bu çözgülerin aynı çerçeveye ait olduğunun belirtilmesidir. Örneğin; bezayağı örgüsünü oluşturan tek numaralı (1.3.5.7...) çözgü iplikleri aynı hareketi yani aynı bağlantıyı yaptığından aynı çerçevede toplanır. Benzer şekilde, çift numaralı (2.4.6.8...) çözgü iplikleri de grup oluşturarak ayrı bir çerçevede yer alır.

Armür Planı  Dokuma işleminin gerçekleşmesi için ilk temel hareket ağızlık açılmasıdır. Ağızlık, çerçevelerin hareketi ile çözgü ipliklerinden bir kısmının yukarıda, bir kısmının aşağıda bulunması sonucu iki çözgü grubu arasında oluşan boşluktur.

Armür Planının Çizimi Armür planı, dokunacak olan örgünün raporu ve tahar planı esas alınarak çizilir. Örgü raporunu oluşturan farklı çözgü hareketleri belirlenip bir araya getirilir. Armür planı desen kâğıdına, örgü raporunun sağ tarafına, örgü raporunu oluşturan farklı çözgü hareketleri soldan sağa doğru sıralanacak şekilde aktarılır. Çözgü hareketlerinin aynı doğrultuda taşınabilmesi için ayna denilen çizimden yararlanılır. Ayna tahar planındaki çerçeve numaralandırma şekline göre aşağıdan yukarıya ya da yukarıdan aşağıya doğru çizilir

Bezayağı 1 örgüsününün 10X10 boyutlarında çiziniz UYGULAMA AŞAMALARI   Bezayağı 1 örgüsününün 10X10 boyutlarında çiziniz B --------------- Bu çizdiğiniz örgünün tahar ve armür 1 planını oluşturumuz.

1.Desen kâğıdını ve renkli kalemleri hazırlayınız. Öneri :Aydınlık bir ortamda desen kâğıdınızı, kurşun kalem, silgi ve renkli kalemlerinizi temin ederek çalışma masanızı etkinliğiniz için hazırlayınız. 2.Desen boyutlarını desen kâğıdı üzerine hatasız olarak işaretleyiniz. Desen kâğıdını ekonomik olarak kullanınız.

3.Çözgü ve atkı ipliklerini gösteren satır ve sütunları, istenen boyuta uygun, kuralına göre numaralandırınız. 4.Bezayağı örgü raporunu belirleyiniz. 5. Örgü raporunu doğru olarak çiziniz

6. Örgüyü istenen boyutlarda büyütünüz 6. Örgüyü istenen boyutlarda büyütünüz. Çizimi büyütürken farklı renkte kalem kullanınız. 7. Çizilen örgü raporunun tahar planını çiziniz.

Çizilen örgü raporunun armür planını çiziniz

9. Çözgü ve atkı kesitlerini desen kâğıdına, tekniğine uygun olarak çiziniz. Çizdiğiniz bezayağı örgüsünün kesitlerini çözgü- atkı doğrultularına dikkat ederek oluşturunuz.

Hazırlayan: Burçe KURTULMUŞ 616082401