Bulutlar Bulut, çok küçük su damlacıkları, buz kristalleri veya her ikisinin karışımından meydana gelen oluşumlardır. Tarımsal açıdan yağış ve güneşlenme ile ilgili atmosfer olaylarında baş rolü oynar.
Bulut çeşitleri Yüksek bulutlar Orta bulutlar Alçak bulutlar Dikey gelişmiş bulutlar
Yüksek bulutlar Cirrus Cirrostratus Cirrocumulus Cirrus latincede “saç kıvrımı” anlamına gelmektedir.
Yüksek bulutlar Ekvatoral bölgelerde 6-18 km, Orta enlemlerde 5-13 km, Kutuplarda 3-8 km yüksekliklerdeki oluşumlardır.
Cirrus (Sirüs) Troposferin üst sınırlarına yakın bu bulutların hemen tamamı buz kristallerinden oluşmuştur.
Cirrus (Sirüs)
Cirrus (Sirüs)
Cirrus (Sirüs)
Cirrostratus (Sirostratüs) Yüksek, ince ve haleler oluşturan bulutlardır.
Cirrostratus (Sirostratüs)
Cirrostratus (Sirostratüs)
Cirrostratus (Sirostratüs)
Cirrostratus (Sirostratüs)
Cirrocumulus (Sirokümülüs) Kum taneleri, küçük dalgacıklar veya balık pulları gibi görünümlü beyaz bulutlardır. Cumulus latincede yığın manasına gelmektedir.
Cirrocumulus (Sirokümülüs)
Cirrocumulus (Sirokümülüs)
Cirrocumulus (Sirokümülüs)
Orta bulutlar Altocumulus Altostratus
Orta bulutlar Ekvatoral bölgede 2-8 km, Orta enlemlerde 2-7 km, Kutuplarda 2-4 km yüksekliklerdeki bulutlardır. Çoğunlukla su ve/veya buz kristallerinden oluşmuşlardır.
Altocumulus
Altocumulus
Altocumulus
Altocumulus
Altocumulus
Altostratus Genellikle gri renkli gökyüzünü ince bir şekilde kapatan ve arkasındaki güneşi donuk bir şekilde gösteren bulutlardır. Arkasından gelebilecek bir fırtınanın habercisi olabilirler.
Altostratus
Altostratus
Altostratus
Altostratus
Alçak bulutlar Stratus Nimbostratus Stratocumulus Stratus latincede tabaka, katman; nimbus ise şiddetli yağış manasına gelmektedir. 0-2 km yüksekliğindeki bulutlardır.
Stratus Çok düzgün bir şekilde gökyüzünü kapatan koyu gri renkli bulutlardır. Çok alçak sisler de bu bulut grubunda incelenirler.
Stratus
Stratus
Stratus
Nimbostratus Geniş bir alanı kaplayan koyu renkli ve orta düzeyde yağışların oluştuğu bulutlardır.
Nimbostratus
Nimbostratus
Stratocumulus Düşük seviyeli topak topak ovalimsi yapıdaki bulutlardır.
Stratocumulus
Stratocumulus
Stratocumulus
Stratocumulus
Dikey gelişmiş bulutlar Cumulus Cumulonimbus Dikine gelişim gösteren yoğun yağmur bulutlarıdır.
Cumulus Üst katmanları bir pamuk yığını şeklinde görünen çoğu zaman parlak ve beyaz görünümlü yoğun bulutlardır.
Cumulus
Cumulus
Cumulus
Cumulus
Cumulus
Cumulonimbus Dağ ve kuleler şeklinde dikine gelişmiş koyu renkli, tabanı alçak bulut seviyesinde olan bulutlardır. Gökgürültüsü ve şimşek en belirgin özelliğidir.
Cumulonimbus
Cumulonimbus
Cumulonimbus
Cumulonimbus
Cumulonimbus
Küresel Isınma (Global İklim Değişimi) 1. İklim değişimi olgusu ve modelleme ihtiyacı 2. Küresel ısınmaya ilişkin en son ölçümler 3. Küresel ısınmanın ölçülmüş etkileri 4. İklim değişimini meydana getiren etmenler 5. Gelecekteki iklim değişimlerinin tahmini etkileri 6. İklim modeli çeşitleri ve karşılaştırmaları 7. İklim modellerinde ihtiyaç duyulan veri seti 9. Sıcaklık artışı senaryolarına göre yüzey akış miktarındaki değişimin tahmini
İklim Değişimi Olgusu ve Modelleme İhtiyacı Dünya Meteoroloji Teşkilatının girişimleriyle ve 99 üye ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen Hükümetler Arası İklim Değişimi Paneli (Intergovernmental Panel on Climate Change = IPCC) 1990 , 1992 ve 2001 yıllarında yapmış olduğu toplantılar ile, iklim değişimi konusunu devletlerin gündemine almıştır.
İklim Değişimi Olgusu ve Modelleme İhtiyacı İklim sisteminin fiziksel, kimyasal ve biyolojik yapısını anlamak ve bu özellikleri temsil edebilen modeller geliştirmek. Küresel ve bölgesel iklim değişikliklerini temsil edebilen modeller geliştirerek geçen yüzyıl boyunca meydana gelen değişimleri belirlemek ve gelecek yüzyıl için tahminler yürütebilmek. Küresel ve bölgesel iklim değişimlerini gözlemek, değişim eğilimlerini belirlemek. İklim değişimine etki eden faktörleri belirlemek ve izlemek. Yıllar arasında veya belli periyotlarda oluşması muhtemel iklim değişimlerinin tabiatını anlamak. İklim değişiminin doğal vejetasyon, su kaynakları ve insan sağlığı üzerine etkilerini belirlemek.
Küresel Isınmaya İlişkin En Son Ölçümler
Küresel Isınmaya İlişkin En Son Ölçümler
Küresel Isınmanın Ölçülmüş Etkileri Atmosfer katmanlarında meydana gelen ısınma. Özellikle yerküre ile ilk 8 km lik katmanda her on yılda bir 0.15 oC civarlarında dikkate değer bir ısınma gözlenmiştir. Yine yapılan gözlemlerin sonucunda 1960 ların son yarısından itibaren kar birikmesinin % 10 civarında azaldığı görülmüştür. Kutup buzullarının da kalınlıklarının düşmeye başladığı görülmektedir. Deniz seviyesinin küresel ortalaması ise bu ısınmadan etkilenmiş ve 20 yüzyıl içerisinde 0.1 – 0.2 m civarında seviye yükselmiştir. Özellikle orta ve yüksek enlemlerdeki yağış miktarlarında 20. yüzyıl boyunca her 10 yılda bir %0.5 - %1 artış meydana gelmiştir.
Küresel Isınmanın Ölçülmüş Etkileri Geçen yüzyıl boyunca ölçülen bulutluluk oranları da belirtilen enlemlerde % 2 oranında artış göstermiştir. Atmosfer nem içeriğinin değişimi ile birlikte aynı enlemlerde geçen yüzyılın son yarısında meydana gelen şiddetli yağışların frekansı artmıştır. Geçen yüzyılın son yarısından itibaren ölçülen mevsimlik en düşük sıcaklık derecesi ve mevsimlik en yüksek sıcaklık derecelerinde artma meydana gelmiştir. Asya ve Afrika’nın bazı bölümlerinde kuraklık olaylarının meydana gelme sıklığı artmıştır.
İklim Değişimini Meydana Getiren Etmenler İklim değişimlerini meydana getiren etkenler iki grup altında toplanabilir. Birincisi, iklim sistemi içindeki iç etkenler. İkincisi de, doğal veya insan faaliyetlerinin sonucunda oluşan dış etkenlerdir. Dış faktörlerin iklim değişimi üzerindeki etkisinin ölçülmesinde ışınımsal zorlama (Radiative Forcing = RF) kavramı kullanılmaktadır. RF, yeryüzü-atmosfer ikilisi arasındaki enerji dengesine verilen ve potansiyel iklim değişimini ölçmede kullanılan bir indekstir. W/m2 boyutuyla ifade edilir. Bu değerin pozitif olması yeryüzünün ısındığını, negatif RF ise yeryüzünün soğuduğunu göstermektedir.
İklim Değişimini Meydana Getiren Etmenler
İklim Değişimini Meydana Getiren Etmenler Atmosferik CO2 konsantrasyonu 1750 yılından bu yana % 31 düzeyinde artmıştır. Yapılan araştırmalar bugünkü CO2 konsantrasyonunun son 420 000 yıl boyunca hiç bu kadar yüksek olmadığını göstermiştir. Bu artışın % 75’ lik kısmı son yirmi yılda insan faaliyetleri sonucu üretilen fosil yakıtlar etkisiyle meydana gelmiştir. Kalan %25 lik kesimin ise orman alanlarının azalması gibi yüzey özelliklerinin etkisiyle meydana geldiği bildirilmektedir.
İklim Değişimini Meydana Getiren Etmenler Antropojenik (insan faaliyetleri sonucu oluşan) CO2 emisyonunun yarıya yakın bir kesimi yer ve atmosfer tarafından emilmektedir. Son 20 yıl boyunca atmosferik CO2 konsantrasyonundaki artış 1.5 ppm/yıl düzeyinde olmuştur ki bu toplam konsantrasyonun % 0.4 lük bir kısmına karşılık gelmektedir. 1990 ların başında 0.9 ppm/yıl olarak ölçülen artış 1990 sonlarında 2.8 ppm/yıl’ a kadar çıkmıştır.
İklim Değişimini Meydana Getiren Etmenler
Gelecekteki İklim Değişimlerinin Tahmini Etkileri Doğal vejetasyona tahmini etkileri En son senaryolara göre 2050’ lerde tropikal ormanların büyük bir bölümü ortadan kalkacak, dünyanın diğer bölgelerindeki yeşil alanların bir kısmı çölleşecektir. Günümüzde yılda yaklaşık 2-3 milyar ton karbon bitkiler tarafından emilmektedir. İnsan faaliyetleri nedeniyle ortama yılda 7 milyar ton karbon verilmektedir. Önümüzdeki yüzyılın ortalarında tropik ormanların ölümü felaketi gerçekleştiği takdirde, bitkilerin absorbe ettiği bu karbon da ortama geçeceğinden atmosferdeki CO2 konsantrasyonu daha hızlı bir artış gösterecek bu da daha fazla ısınmaya neden olacaktır. Bu durumda tahminlere göre gelecek yüzyılın sonlarına doğru ortam sıcaklığı 8oC kadar artabilecektir.
Gelecekteki İklim Değişimlerinin Tahmini Etkileri Su kaynaklarına tahmini etkileri Dünyada yaşayan insanların 1/3’ü su stresi altındadır. Yapılan tahminlere göre bu oran 21. yüzyılda daha da artacaktır. Özellikle Türkiye’nin de yer aldığı Ortadoğu da bu etkiler daha belirgin olarak kendini gösterecektir.
Gelecekteki İklim Değişimlerinin Tahmini Etkileri Bitkisel üretime tahmini etkileri İklim değişiminin en büyük etkilerinden birisi bitkisel üretim üzerinde olacaktır. Yapılan tahminlere göre orta ve yüksek enlemlerde bitkilerde verim artışı gerçekleşirken, Afrika gibi düşük enlemlerde düşük verimli bitkisel üretim gerçekleşecektir. Örneğin Afrika’nın hububat üretimi % 10 kadar düşeceği tahmin edilmektedir..
İklim Modeli Çeşitleri ve Karşılaştırmaları İklim modelleri, bazı sosyal bilimlerde kullanılan istatistikten tamamen farklılık göstermektedir. Bu modeller tamamen ampirik ilişkilerle çalışmakta ve bir tek fizik kuralına bağımlı olmamaktadır.
İklim Modeli Çeşitleri ve Karşılaştırmaları Atmosfer ve okyanus modelleri. Karbon çevrimi modelleri. Atmosferik kimya ve aerosol modelleri. Kutup buzulları ile ilgili modeller. Deniz suyu seviyesi yükselimleri ile ilgili modeller. Bölgesel iklim modelleri.
İklim Modeli Çeşitleri ve Karşılaştırmaları
İklim Modellerinde İhtiyaç Duyulan Veri seti Günlük maksimum ve minimum sıcaklıklar, Toplam yağış, Yağış şekli (yağmur ve kar), Bulutluluk, Nispi nem, Yüzey ısı akışı, Rüzgar hızı, Yüzey akış, Yüzey altı akış, Toprak nem içeriği, Toprak sıcaklığı, Hava basıncı, Mevcut suyun dağılımı, Solar enerji, Atmosferdeki sera gazları içeriği, Koriyolis etkisi, Orografik etmenler
GAP İçin Bu Konuda Yapılan Çalışmalar
Yüzey Akış Miktarındaki Muhtemel Değişim
Yüzey Akış Miktarındaki Muhtemel Değişim
Yüzey Akış Miktarındaki Muhtemel Değişim