KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ Özel eğitim gerektiren bireylerin, yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte eğitim ve öğretimlerini resmi ve özel okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan, destek eğitim hizmetlerinin sağlandığı özel eğitim uygulamalarıdır

Kaynaştırma Eğitiminin İlkeleri Özel eğitim gerektiren her bireyin akranlarıyla birlikte aynı kurumda eğitim görme hakkı vardır. Hizmetler bireylerin yetersizliklerine göre değil, bireylerin eğitim gereksinimlerine göre planlanır. Hizmetler okul merkezli olur. Karar verme süreci aile-okul-eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi dayanışmasına bağlı olarak gerçekleşir.

Bütün bireyler öğrenebilir ve öğretilebilir. Kaynaştırma bir program dahilinde verilen özel eğitim uygulamasıdır. Bunların yanısıra Kaynaştırma eğitimine erken başlamak esastır. Kaynaştırma eğitiminde bireysel farklılıklar esas alınmalıdır. Kaynaştırma eğitimi doğal ortamlar içinde verilmelidir. Kaynaştırma eğitiminde bireyi olduğu gibi kabul etmek esastır.

Kaynaştırma Eğitiminin Amaçları Normal eğitimden yararlanamayan, özür ve özelliklerine uygun bir okula ya da sınıfa yerleştirilememiş özel eğitime muhtaç çocukların eğitim imkanına kavuşturularak topluma kazandırılmaları Özel eğitime muhtaç çocukların normal çocuklarla sosyal bütünleşmelerini sağlamak Engelli çocukların kendilerini kabul etmeleri ve çevrelerinden de kabul edilmelerini sağlamak.

Kaynaştırma Eğitiminin Yararları Engelli Çocuğa Yararları Normal Çocuklar İçin Yararları Ailelere Yararları Öğretmenlere Yararları Engelli Çocuğa Yararları: Bireyselleştirilmiş eğitim programları aracılığıyla kapasitelerine uygun eğitim alırlar. Özelliklerine uygun fiziksel, sosyal ve eğitsel ortamlar düzenlendiği için kendilerine güven kazanmaları kolaylaşır. Destek eğitimi sayesinde zayıf yönlerini kısa sürede yeterli düzeye ulaştırabilirler. Kendine güven, taktir edilme, cesaret, sorumluluk, işe yarama duygusu gibi değerleri gelişir. Sosyal bütünleşmeleri kolaylaşır.

Normal Çocuklar İçin Yararları: Engelli insanlara karşı kabul, hoşgörü, yardımlaşma, ortak yaşam anlayışları gelişir. Bireysel farklılıkları doğal karşılar ve saygı gösterirler. Kendi yetersizliklerini görme, bunları kabul etme ve giderme davranışları gelişir. Ailelere Yararları: Çocukların ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri konusunda daha sağlıklı bilgi edinirler. Çocuk üzerindeki beklentileri çocukların kapasitesiyle bağlantılı olmaya başlar. Çocuktaki gelişmeye bağlı olarak kaygı ve güvensizlik duygusu azalır. Aile sağlığı ve iş verimliliği artar. Öğretmenlere Yararları: Şartsız kabul, hoşgörü, sabır ve bireysel özelliklere saygı davranışı gelişir. Bireyselleştirilmiş eğitim programları hazırlama ve uygulamada daha başarılı olurlar.

Kaynaştırmayı Başarıya Ulaştırmak İçin Yapılacaklar Kaynaştırma Uygulamalarına Hazırlık Okulun Atmosferi Eğitim Öğretim Ortamının Düzenlenmesi Personel ve Aile Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı

Kaynaştırmada Sınıf Öğretmenine Düşen Görevler: Kaynaştırma Eğitimine Başlamadan Önce Eğitime Alınacak Öğrenciyi ve Sınıfı Hazırlama Kaynaştırma Eğitimine Alınan Öğrencinin Eğitsel Gereksinimlerini ve İşlevde Bulunma Düzeyini Belirleme Kaynaştırılan Öğrenci İçin Eğitsel Amaç Saptama Kaynaştırma Öğrencisi İçin Öğretim Desenleme ve Uygulama Kaynaştırma Öğrencisi İçin Öğretimi Kolaylaştırıcı ve Destekleyici Etkinliklerde Bulunma Kaynaştırılan Öğrencinin Diğer Öğrencilerle Etkileşimini Sağlama Kaynaştırılan Öğrenciyle Gerçekleştirilen Öğretimin Etkinliğini Değerlendirme

Kaynaştırma Eğitiminde Tespit-Teşhis ve Yerleştirme Eğitsel Tanılama:Eğitsel amaçla bireyin tüm gelişim ve disiplin alanlarındaki özelliklerinin belirlenerek değerlendirilmesi sürecidir. Eğitsel tanılama rehberlik araştırma merkezinde oluşturulan eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından yapılır.Bu tanılamada bireyin; Zihinsel, fiziksel, duygusal ve sosyal gelişim öyküsü, Tıbbi ve psiko-sosyal değerlendirme raporu, Bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim özellikleri, Eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi, Eğitim performansı dikkate alınır.

Tespit:Okul müdürleri her öğretim yılı başında okulunda eğer varsa psikolojik danışmanla işbirliği yaparak sınıf öğretmenlerinden bir duyuruyla sınıflarında okuma-yazma ve dört işlemi başaramamış, sınıf tekrarı yapmış, öğrenme güçlüğü çeken,gelişimlerinde akranlarına göre farklılık gösteren öğrencilerin listesini İl Rehberlik ve Araştırma Merkezine bildirerek incelenmesini ister. Teşhis: İl Rehberlik ve Araştırma Merkezi tarafından daha önce okul müdürlüğünce tespit edilen öğrenciler incelemeye alınır.Yapılan inceleme sonucunda özel eğitime ve kaynaştırma eğitimine alınacak öğrenciler belirlenerek uygun sınıflara yerleştirilir. Yerleştirme ve İzleme: Özel eğitim gereksinimleri belirlenerek tanılanmış bireyler için eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından yönlendirme kararı alınır.Özel eğitim hizmetleri kurulu bu bireylerin kaynaştırma uygulamaları yapılan okul ve sınıflara, özel eğitim okul ve sınıflarına yerleştirilmeleri kararını alır.

Kaynaştırma Öğrencilerinin Değerlendirilmesi Kaynaştırma uygulamalarında eğitimlerini sürdüren öğrenciler devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınav yönetmeliğine göre değerlendirilir.Ancak bireysel ve gelişim özellikleri dikkate alınarak, sınavlarda gerekli önlemler alınır ve düzenlemeler yapılır.Değerlendirmede öncelikle bireyselleştirilmiş eğitim programlarındaki hedeflerin gerçekleştirilmesi esas alınır. ----Kaynaştırma öğrencisine sınıf tekrarı yaptırılmaz.

Görme yetersizliği olan öğrencilere, yazılı yoklamalarda yeteri kadar zaman verilir.Braille kabartma yazı olarak verilen yanıtlar sınavdan hemen sonra öğretmenin öğrenciye okutmasıyla değerlendirilir.Yazılı yoklamalarda daktilo, bilgisayar gibi cihazlardan yararlanılabilir.Bu öğrenciler çizimli ve şekilli sorulardan muaf tutulurlar. İşitme yetersizliği olan öğrenciler;ilköğretimde ve ortaöğretimde istekleri doğrultusunda yabancı dil programlarının bazı konularından ve ya tamamından muaf tutulurlar.Bu öğrencilerin başarıları yazılı sınavlar, ödevler ve projelerle değerlendirilir. Ortopedik yetersizliği olan öğrencilerden; yazmada güçlük çektiği belirlenenler sözlü olarak değerlendirilir.Sinir sisteminin zedelenmesiyle ortaya çıkan yetersizliği olanlar ise çoktan seçmeli testler ile değerlendirilebilir.

Dil ve konuşma bozukluğu olan öğrencilerin değerlendirilmesinde yazılı sınavlar, ödevler ve projeler dikkate alınır. Özel öğrenme güçlüğü olan öğrenciler; güçlükten etkilenme durumlarına göre yazılı sınav veya sözlü değerlendirmelerin herhangi birinden istekleri doğrultusunda muaf tutulurlar.Hiperaktivite ve dikkat yetersizliği olan öğrencilerin bu özellikleri göz önüne alınarak kısa yanıtlı ve az sorulu yazılı sınavlar, ödevler ve projelerle değerlendirilebilirler. Otistik ve duygusal uyum güçlüğü olan öğrencilerin değerlendirilmeleri; öğrencilerin hazır oldukları zamanlarda yapılır.

Kaynaştırma Eğitiminde Dikkat Edilecek Hususlar Kaynaştırma eğitimine alınan öğrencilerin yeterli ve yetersiz oldukları yönler birlikte değerlendirilmeli; fiziksel, sosyal ve duyusal vb. özellikleri tanınmaya çalışılmalıdır. Kaynaştırma eğitiminde normal sınıf içinde tek bir engel türüne yönelik yerleştirme yapılmalıdır.Yani işitme, görme vb. engelliler aynı sınıfta olmamalıdır. Kaynaştırma eğitimine alınacak öğrencilerin birden fazla özür ve davranış problemi olmamasına dikkat edilmelidir. Kaynaştırma eğitimi okulda olduğu kadar okul dışı ortamlarda da sürdürülmeli, kesintiye uğratılmamalıdır. Eğitim üniteleri somuttan soyuta, bilinenden bilinmeyene, basitten karmaşığa doğru olacak şekilde planlanmalı, yaparak-yaşayarak öğrenme etkinliklerine ağırlık verilmelidir.

Her aşamada öğrenciyi öğrenmeye karşı güdüleyici sözler kullanılmalı, kendilerine güvenleri oluşturulmalıdır. Öğrencinin öğrenciye yardım etmesi ve işbirliği uygulamalarına yer verilmelidir. Çocuklara başarabileceği görev ve sorumluluklar verilmeli, başarısız olduğu noktada bırakılmamalı, öğrenmeyi engelleyecek sözler söylenmemeli ve başarısı ödüllendirilmelidir. Kaynaştırma öğrencisinin özür ve özelliği ne olursa olsun onu olduğu gibi kabullenmek, benlik ve kişilik gelişimine saygı duymak temel alınmalıdır. Kaynaştırma eğitiminin engelli çocuğu normal hale getirmek değil, onun ilgi ve yeteneklerini en iyi şekilde kullanmasını sağlamak ve toplum içinde yaşamasını kolaylaştırmak olduğu unutulmamalıdır.

Kaynaştırma Yoluyla Eğitim Uygulamaları Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin, eğitimlerini öncelikle yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı kurumda sürdürmeleri sağlanır. Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler kaynaştırma yoluyla eğitimlerini yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı sınıfta tam zamanlı sürdürebilecekleri gibi özel eğitim sınıflarında yarı zamanlı olarak da sürdürebilirler.Yarı zamanlı kaynaştırma uygulamaları öğrencilerin bazı derslere yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı sınıfta ya da ders dışı etkinliklere birlikte katılmaları yoluyla yapılır. Eğitim hizmetleri bireylerin eğitim performansına ve öncelikli ihtiyaçlarına göre planlanır.

Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden öğrenciler, yetersizliği olmayan akranlarıyla aynı sınıfta eğitim görmeleri halinde kayıtlı bulundukları okulda uygulanan eğitim programını takip ederler.Öğrencilerin takip ettikleri programlar temel alınarak eğitim performansı ve ihtiyaçları doğrultusunda BEP hazırlanır. Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulaması yapılan okul ve kurumlarda BEP geliştirme birimi oluşturulur. Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulamaları yapılan okul ve kurumlarda öğrenciye verilen eğitim hizmetlerinin etkin biçimde yürütülmesi amacıyla özel araç gereçlerle eğitim materyalleri sağlanır ve destek eğitim odası açılır.

Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin özellikleri hakkında RAM, BEP geliştirme birimindeki ilgili kişilerce bilgilendirilir. Okul ve kurumlarda, kaynaştırma yoluyla eğitim alacak bireylerin bir sınıfa en fazla iki birey olacak şekilde eşit olarak dağılımı sağlanır. Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden bireylerin bulunduğu sınıflarda sınıf mevcutları; okul öncesi eğitim kurumlarında özel eğitime ihtiyacı olan iki bireyin bulunduğu sınıflarda 10, bir bireyin bulunduğu sınıflarda ise 20 öğrenciyi geçmeyecek şekilde düzenlenir.Diğer kademelerdeki eğitim kurumlarında ise sınıf mevcutları; özel eğitime ihtiyacı olan iki bireyin bulunduğu sınıflarda 25, bir bireyin bulunduğu sınıflarda 35 öğrenciyi geçmeyecek şekilde düzenlenir.

BEP Geliştirme Birimi Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin eğitimlerini sürdürdükleri okul ve kurumlarda eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda BEP’ lerini hazırlamak amacıyla bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi oluşturulur. BEP geliştirme birimi okul/kurum müdürü veya görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında , -Gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen -Bir rehber öğretmen -Eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmen -Öğrencinin sınıf öğretmeni -Öğrencinin dersini okutan ilgili alan öğretmenleri -Öğrencinin velisi ile öğrenciden oluşur.

-Birimde gerektiğinde görev alacak üyelerin katılımını sağlamak BEP geliştirme birimine gerektiğinde özel eğitim değerlendirme kurulundan bir üyenin katılımı sağlanır. Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi başkanı ve görevleri: Okul/kurum müdürü veya görevlendireceği bir müdür yardımcısı başkanlık yapar.Görevleri: -Birimde görev alacak üyeleri belirleyerek BEP geliştirme birimini oluşturmak -Birimde gerektiğinde görev alacak üyelerin katılımını sağlamak -BEP ‘ in geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesinde öğrencinin ihtiyaçları doğrultusunda kurum içi yapılacak düzenlemelere ilişkin tedbir almak -BEP geliştirilmesi, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesinde ihtiyaç duyulan araç gereç ve eğitim materyallerinin geliştirilmesi veya sağlanması için özel eğitim hizmetleri kurulu ile eş güdümlü çalışmak.

BEP Geliştirme Biriminin Görev ve Sorumlulukları: Özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler için bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanması, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi ile ilgili çalışmaların koordinasyonunu sağlamak Eğitimde etkililiği sağlamak amacıyla araç-gereç ve eğitim materyali geliştirilmesinde, sağlanmasında, kullanımında özel eğitim hizmetleri kurulu ve özel eğitim değerlendirme kurulu ile işbirliği yapmak

Öğrencinin tüm gelişim alanındaki özellikleriyle akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri ve eğitim ihtiyaçları doğrultusunda gerektiğinde BEP ‘ inde değişiklik ve düzenlemeler yapılmasını ya da yeniden BEP hazırlanmasını sağlamak Öğrenciler için hazırlanan eğitim planlarını değerlendirerek her yıl yenilemek Eğitim ortamlarının düzenlenmesi konusunda okul/kurum yönetimine ve öğretmenlere önerilerde bulunmak Öğrencilerin eğitimi konusunda yapılacak düzenleme ve alınacak tedbirlerle ilgili olarak rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonuyla işbirliği yapmak Eğitim ve uygulama okuluyla otistik çocuklar eğitim merkezlerinde öğrencilerin grup eğitimine hazırlanması amacıyla birebir eğitim alacak öğrencileri belirlemek Hazırlık sınıflarına devam edecek öğrencileri belirlemek Özel eğitim okul veya kurumlarında öğrenimlerini sürdüren öğrencilerden kaynaştırma yoluyla eğitim alması uygun olanları belirleyerek rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonunu bilgilendirmek.