AD:Melisa Yelda SOYAD:Mutluer NO:27 KONU:Natüralizm ve Realizm

19.yüzyılın ikinci yarısında romantizmin aşırı duygusallığına tepki olarak ortaya çıkmış bir sanat akımıdır. 19. yüzyılda bilim alanında önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bilim adamlarının yaptıkları gözlemler ve deneyler, bilimin gelişmesine büyük katkılarda bulunmuştur.

Bilimsel alanda yalnızca gözlenenlere, yani gerçeğe önem verilmesi, Auguste Comte’un Pozitivizm felsefesinin, insanın sadece gördüğüne inanması gerektiğini savunmasının edebiyata da yansıması olmuştur. Böylece Pozitivizmin de etkisiyle realizm akımı doğmuştur. Bilimsel alanda yalnızca gözlenenlere, yani gerçeğe önem verilmesi, Auguste Comte’un Pozitivizm felsefesinin, insanın sadece gördüğüne inanması gerektiğini savunmasının edebiyata da yansıması olmuştur. Böylece Pozitivizmin de etkisiyle realizm akımı doğmuştur.

Realizmde, duygu ve hayaller yerini, toplum ve insan gerçeklerine bırakır. Konular gerçekten alınır. Yaşanan ve gözlenen gerçek bütün çıplaklığıyla anlatılır. 1857’de Gustave Flaubert’in kaleme aldığı “Madame Bovary” adlı romanla, realizmin, romantizm karşısında üstünlük sağladığı kabul edilmektedir. Bu roman ilk büyük realist roman sayılır.

TÜRK EDEBİYATINDA REALİZM Bu akım, etkisini Tanzimat’ın II. Döneminde gösterir. Samipaşazade Sezai, özellikle öykü türünde realizmin etkilerini uygular. İlk realist eserlerden olan sergüzeşt adlı romanda konuyu güncel yaşamdan, kahramanlarını halktan seçer. Şiirlerini romantik anlayışla yazan Recaizade Mahmut Ekrem, bizde ilk realist roman sayılan Araba Sevdası’nı yazar. Nabizade Nazım, ilk kez köy gerçeğine değinen ve uzun öykü niteliği gösteren Karabibik adlı romanında realizmi uygular; ayrıca “Zehra” adlı realist romanı yazar.Edebiyatımızda realizm gerçek anlamda Servet-i Fünun döneminde görülür. Halit Ziya Uşaklıgil’in “Mavi ve Siyah” adlı romanı, realizmin romantizme üstünlük sağlamasıyla sonuçlanır. Yazar, Aşk-ı Memnu ve Kırık Hayatlar adlı romanlarında realist çizgisini geliştirir.Milli edebiyat döneminde Ömer Seyfettin öyküde; Cumhuriyet döneminde Memduh Şevket Esendal, Refik Halit Karay öykü ve romanda, realist ilkeleri uygulayan yazarlardır. Belgesel nitelik kazanan romanlarıyla ünlü Yakup Kadri yapıtlarında realizm egemendir. Günümüzde realizm halen etkinliğini sürdürüyor.

Gerçekler ön plandadır. Realist sanatçılar, eserlerinde yaşamın gerçeklerini dile getirir. Yalnızca yaşananın anlatılmasına yönelen gerçekçiler, olaylar ve kişiler karşısında tarafsız davranırlar. Eserlerine kendi duygu, düşünce ve yorumlarını katmazlar. Çünkü realizmde doğayı olduğu gibi kopya etmek esastır. Gerçekler anlatılırken kişilerin psikolojileri, onların kişiliklerini etkileyen çevrelerinin tanıtımı, içinde bulundukları ortam ayrıntılarıyla verilir. Onun için de betimleme, realist yazarlarda en önemli anlatım biçimi olarak dikkat çeker.

 Gerçekler anlatılırken kişilerin psikolojileri, onların kişiliklerini etkileyen çevrelerinin tanıtımı, içinde bulundukları ortam ayrıntılarıyla verilir. Onun için de betimleme, realist yazarlarda en önemli anlatım biçimi olarak dikkat çeker.  Realizmde, gerçek hayatın anlatılması esas olduğu için realistlerin eserlerinde toplumun sıradan kişilerine rastlanır. Eserlerinde daha çok yaşamın olağan olaylarına yönelen gerçekçiler, çok basit bir konuyu bile ele alırlar.  Realist yazarların okuyucuyu eğitme gibi bir amaçları yoktur; onlar gözlem, araştırma ve belgelere dayanarak, yaşananı nesnel bir şekilde aktarmayı amaçlarlar.  Realizmde biçim güzelliğine önem verilir, dilde ve anlatımda süsten, özentiden kaçınılır. Çünkü sanatı, klasik ve romantik akımların yapaylığından kurtarmak amaçlanır.  Realizmde roman ve hikâye ön plana çıkmıştır.

Realizmin Önemli Sanatçıları: Realizmin Önemli Sanatçıları H. de Balzac…………………. roman, öykü, tiyatro Stendhal……………………….. roman Gustave Flauberte………… roman Dostoyevski………………….. roman Tolstoy………………………….. roman A. Çehov……………………….. öykü, tiyatro M. Gorki…………………………. roman Danielde Foe………………… roman Charles Dickens…………… roman Emest Hemingway……….. roman, öykü Jack London…………………. roman Mark Twain……………………. roman

Türk edebiyatında realizmin temsilcileri: Recaizade Mahmut Ekrem (Araba Sevdası) Sami paşazade Sezai (Sergüzeşt) Nabizade Nazım (Karabibik) Halit Ziya Uşaklıgil (Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar) Yakup Kadri Karaosmanoğlu (Kiralık Konak, Yaban…) Memduh Şevket Esendal (Ayaşlı ve Kiracıları) Reşat Nuri Güntekin (Romanlarıyla) Refik Halit Karay (Romanları ve hikâyeleriyle) Sait Faik Abasıyanık (Roman ve hikâyeleriyle)

19.Yüzyılın ikinci yarısında ( 1870’li yıllarda ) ortaya çıkmış bir edebi akımdır. Realizme tepki olarak doğmamış; tersine, realizmi daha da ileri götürmüştür. Realizm ve Naturalizmin ortak yönleri (benzerlikleri) vardır. Realizmin anket ve gözlem yöntemine naturalizm deneyi de eklemiş, toplumu ve doğayı laboratuvardaki gibi algılamıştır. Naturalizmin doğuşunda Hippolyte Taine’nİn determinizm ( gerekircilik : aynı nedenler, aynı koşullar altında, aynı sonuçları verir ), Claude Bernard’ın deneysel uygulama, Darwin’in evrim ve soyaçekim düşünceleri etkili olmuştur. Naturalizmin ilkelerini Emile Zola, “Deneysel Roman” adlı kitabında açıklamıştır.

1) İnsan kişiliğini, insanın duygu, düşünce ve eylemlerini kalıtım ve çevrenin ürünü olarak açıklamışlardır. İnsandaki asıl belirleyicinin de, insanın kendi iradesinin değil; içinde yaşadığı toplumsal çevre ve soyaçekim özellikleri olduğunu düşünmüşlerdir. 2. Naturalizmde yazar yalnızca bir gözlemcidir. Olayların, insanların olumlu ya da olumsuz yanlarını övmek ya da kınamak durumunda değildir. Naturalist yazar, bu olay ya da kişiler için yalnızca bir tutanakçı konumundadır.

3. Realistlerin, sanat için sanat” anlayışlarına karşın naturalistler, ” toplum için sanat” anlayışına sahiptirler. Yapıtlarına kahraman olarak toplum dışına itilmiş sarhoş, hırsız, gibi tiplerin yanında yoksul işçi ve köylüleri seçmişlerdir. 4. Naturalist yapıtlarda olaylar, yazar tarafından yönlendirilmez. Doğal bir seyir izler. Kişiler, ait oldukları toplumsal grubun diye konuştururlar. Dil, doğal ve yalındır. Hatta zaman zaman argoya kaçan söyleyişler vardır.Naturalist yapıtlar 5. Realist yapıtlarda zaman zaman uzak ülke­lerdeki yaşam ve insanlar, geniş zamanların anlatı­mı vardır. Naturalist yazarlar, yapıtlarında kendi toplumla­ rının gerçeklerini ve içinde bulundukları zamanlan anlatmışlardır. 6. Tiyatroda dekor, kostüm gibi öğeler ayrıntılı bir biçimde verilerek, çevrenin insana etkileri vur­gulanmaya çalışılır. 7. Naturalizmde öykü, roman ve tiyatro gibi türler gelişmiştir.Naturalist yazarlarTiyatroöyküroman

Natüralizm de bir roman ve hikaye akımdır. Kurucusu Emile Zola'dır. Zola, ileri sürdüğü görüşleri ispatlamak için 20 cilt tutarındaki "Deneysel Roman"ını yazmıştır. Bu cilt içindeki önemli romanlar Germinal ve Meyhane'dir.romanhikaye  Emile Zola ( ): Meyhan, Germinal, Toprak, Nana Guy de Maupassant: Natüralizm akımını geliştirip onu estetik açıdan zenginleştirmiştir.  Öyküleri: Tombalak, Ay Işığı Romanları: Bir Hayat, Piere ve Jean  – Alphonse Daudet: Pazartesi Hikâyeleri, Değirmenimden Mektuplar – Henrik İbsen: Norveçli oyun yazarıdır. “Hortlaklar”

Natüralizmin Önemli SanatçılarıNatüralizmin Önemli Sanatçıları: Goncourt Kardeşler: Edmon veJules………………………… roman John Steinbeck………………………… roman, öykü Emile Zola………………………………… roman Alphonse Daudet……………………… roman, öykü Guyde Maupassant…………………… öykü, roman Henriklbsen……………………………… tiyatro

Natüralizmin Türk Edebiyatındaki TemsilcileriNatüralizmin Türk Edebiyatındaki Temsilcileri: Selahattin Enis…………………………. roman Nâbizâde Nazım……………………… roman Hüseyin Rahmi Gürpınar…………. roman, öykü Türk edebiyatında natüralizme yönelen yazarlar, “Müşahedaf’ıyla Ahmet Mithat, “Karabibik”le Nabizade Nâzım, “Ben Deli miyim”le Hüseyin Rahmi ve “Zaniyeler” ile Selâhattin Enis’tir. Not: Natüralizm gerçekleri çarpıtmadan yansıtması yönüyle gerçekliğin bir uzantısıdır. Ancak toplum çözümlemesiyle gerçekleri gösterme, tipleştirme yoluyla karakterlerin ve çevrenin temel niteliklerini belirtme yolunu seçmediği için de gerçekçilikten ayrılmıştır.

Slideplayer.bit.tz Edebiyatforum.com