OKUL ÖNCESİNDE FEN EĞİTİMİ “ELEKTRİKLENME” SUNUMU HAZIRLAYANLAR: -Nida EROĞLU (150301052) -Esra SELVİ (150301036) -Şüheda Nur KARAMEHMETOĞLU (150301060) -Betül KARA (150301056)

ELEKTRİK Genel olarak elektrik iki alt bölümde incelenir. Bunlar: Durgun elektrik Akan elektrik

DURGUN ELEKTRİK Bir cisim üzerinde bulunan elektrik yüklerinin akıp gitmemesi, durgun halde kalması anlamına gelir. Durgun elektriğin diğer adı elektrostatiktir. Günümüzde durgun elektriğin uygulama alanı bulunduğu pek çok alan vardır. Örneğin; fabrika bacalarındaki toz tutturucular durgun elektrikle çalışır.

Kağıt, matbaa, tekstil ve petrol endüstrisinde durgun elektriğin olumsuz etkilerini önleyen düzenekler vardır.

Radyo, televizyon, hesap makinesi, fotokopi makinesi ve bilgisayarlar durgun elektriğin geniş ölçüde uygulama alanı bulunduğu elektronik araçlardır.

CİSİMLERİN ELEKTRİKLENMESİ Kehribar, cam, ebonit yada plastik tarak gibi cisimler yünlü bir kumaş parçasına, saça yada bir hayvan postuna sürtülürse kağıt ve saman parçaları gibi hafif cisimleri kendilerine çekerler. Yünlü kumaşa sürtülen balon, musluktan akan suyun yolunu değiştirir. Bu tür özellik kazanmış cisimlere elektriklenmiş yada elektrikle yüklenmiş cisimler denir.

Demir ve bakır çubuk yada bunlardan yapılan eşyalar sürtme ile elektriklenirler. Ancak oluşan yük elimize hemen geçeceği için kağıt parçalarını çekmez. Bu maddeler yalıtkan bir sapla tutularak kumaş parçasına sürüldüklerinde elektriklenirler. Bu durumda küçük kağıt parçalarını çekerler.

ELEKTRİK YÜKLERİ ARASINDAKİ İTME VE ÇEKME İKİ TÜR ELEKTRİK: Aynı tür durgun elektrik yüküne sahip cisimler, tıpkı mıknatısın aynı kutupları gibi birbirlerini iter. Aynı tür durgun elektrikle yüklü iki cisim daha çok yük kazanırsa birbirine yaklaştırıldıkları zaman aralıklarındaki uzaklıkta artar. Bu nedenle yüklü iki cisim arasındaki itme kuvveti, yükün miktarına bağlıdır. Farklı tür durgun elektrik yüküne sahip cisimler ise birbirini çeker. Çekme kuvveti de farklı yüklü cisimlerin sahip oldukları yük miktarına bağlıdır.

Durgun elektrik üç yolla elde edilir. Bunlar: Sürtünme ile Dokunma ile Etki ile

DOKUNMA ETKİ İLE ELEKTRİKLENME Nötr durumdaki plastik bir çubuğu saçımıza yada yünlü kumaşa sürttüğümüzde (-) yükle yüklenirken kumaş (+) yükle yüklenmiş olur ki buna sürtünme ile elektriklenme denir. Böylece bir cismin elektrikle yüklü olup olmadığını yada hangi tür elektrikle yüklü olduğunu anlamak için «elektroskop» denilen araçtan yararlanılır.

Yapılan deneyler metallerin elektrik yüklerini elektronların metal üzerindeki hareketi ile ilettiğini, ebonit ve camın ise elektrik yüklerini iletmediğini gösterir. Bu nedenle elektrik yükleri ileten cisimlere «iletken», elektrik cisimlerini iletmeyen cisimlere de «yalıtkan» cisimler denir.

eTKİNLİKLER

SÜRTÜNME İLE ELEKTRİKLENME DERSİN ADI: Okul Öncesinde Fen Eğitimi BÖLÜM ADI: Elektrik ETKİNLİĞİN AMACI: Kıyafetlerimizi giyerken ve çıkarırken oluşan sesin nedenini açıklamak KULLANILAN ARAÇ-GEREÇLER: Yünlü bir kumaş parçası, kağıt, balon, bir parça ip ETKİNLİĞİN YAPILIŞI: Plastik bir kalemi yünlü kumaşa sürterek elektrik yükleyelim. Kağıdı küçük parçalara ayıralım. Yüklediğimiz plastik kalemi kağıt parçalarına yaklaştıralım. Bir adet balonu şişirelim. Ağını iple bağlayalım. Yünlü kumaşa sürterek yükleyelim. Duvara tutup bırakalım, gözlemleyelim. Balonu saçımıza sürterek yükleyelim. Daha sonra balonu kazağımıza tutup bırakalım.

İTME DERSİN ADI: Okul Öncesinde Fen Eğitimi BÖLÜM ADI: Elektrik ETKİNLİĞİN AMACI: Yüklü cisimlerin birbirlerini etkilediğini görebilme KULLANILAN ARAÇ-GEREÇLER: İki adet balon, naylon iplik, yapışkan bant, yünlü kumaş, plastik top, plastik tarak ETKİNLİĞ YAPILIŞI: İki adet balonu şişirelim. Balonların her birini saçımıza yada yünlü bir kumaşa sürterek yükleyelim. Masanın üzerine plastik bir örtü yayalım. Yüklü iki balonu plastik örtünün üzerine yan yana koyalım ve gözlemleyelim.

TEŞEKKÜRLER…