LOJİSTİKTE KURULUŞ YERİ SEÇİMİ Yer seçimi kavramı, kısa ve/veya uzun vâdede çeşitli ölçütlere göre en iyi avantajlara sahip yerin belirlenmesini ifâde eder. Tesis yeri seçimi, yapılacak yatırım için en uygun yerin seçimi çalışmasıdır. Yer seçimi kararı, bünyesinde seçilecek olan lojistik kuruluşun büyüklüğünü, coğrafî konumlarını ve sayılarını içeren, uzun vâdeli, stratejik plânlama düzeyinde olan, makro ve mikro bakış açılarını gerektiren bir karardır.
Makro analizde üç temel sistematik vardır: -Pazara göre konumlandırma: Müşteri hizmet düzeyi, ürün ömrü, dağıtım mâliyetlerinin yüksekliği öncelikli olarak dikkate alındığı için, müşteriye yakın noktalarda yer seçimi yapılır) -Ürüne göre konumlandırma: Hammadde ömrü ve lokasyonlarına yakınlık ile tedârik mâliyetlerinin yüksekliği öncelikli olarak dikkate alındığı için, tedârik kaynağına yakın noktalarda yer seçimi yapılır -Orta noktaya göre konumlandırma: Burada ise hem pazara hem de ürüne göre konumlandırma, belli ağırlıklarda dikkate alınır.
Mikro analizde ise, seçilen coğrafî bölge içinde, lojistik tesisin kuruluş yerinin belirlenmesinde aşağıdaki etmenler dikkate alınır: A)Nicel Etmenler : Yakınlık; Süre, Mesafe, Sefer Sayısı, Nakliye Maliyeti bazında dikkate alınabilir. •Müşterilere Yakınlık •Tedarikçilere Yakınlık •Gümrüklere (İthalat-İhracat) Yakınlık •Arazi ve/veya İnşaat Maliyeti
B)Nitel Etmenler : •İmar Durumu (tür, emsal değer, yükseklik, vd.) ve Değişme Olasılığı, Kamulaştırma Riski, Yeterli Alan Büyüklüğü •Konum (görsellik, reklam etkisi, vd.) •Gayrimenkulün Değerlenme Olasılığı, Mevcut ve Gelecekteki Ana Ulaşım Yollarına Yakınlık, Seçenek Ulaştırma Olanaklarının (karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu) Varlığı •Arazi Topoğrafyası ve Zemin Özellikleri, Kat Oluşturmaya, Hafriyat ve İnşaat Maliyetine Etkisi •Altyapı (elektrik, su, doğalgaz, data, kanalizasyon, atık, ulaşım vb.) Olanakları, Sürekliliği ve Maliyeti •Personelin Erişim Kolaylığı, Personel Temin Olanağı, Personel Servisi Maliyeti
KURULUŞ YERİ SEÇİMİNDE KULLANILAN DEĞERLEME YÖNTEMLERİ 1)Etmen-Puan Yöntemi (Faktörlerin Karşılaştırılmasının Yöntemi) 2)Ağırlık Merkezi Yöntemi 3)Karma Tamsayılı Programlama
1. Etmen-Puan Yöntemi ( Faktörlerin Karşılaştırılması Yöntemi) Bu yöntem, daha çok sayısal olarak değerlendirilmesi yapılamayan etmenlerin diğer etmenlerle birlikte değerlendirilmesi için kullanılır. Bu yöntemin uygulanması sırasında aşağıdaki adımlar izlenir: a.Seçenek kuruluş yerleri belirlenir. b.Kuruluş yeri seçimi etmenleri belirlenir. c.Dikkate alınan kuruluş yeri etmenlerinin her biri için verilebilecek en yüksek puan saptanır. d.Her etmene göre seçenek kuruluş yerleri değerlendirilerek uygun puanlar verilir. e.Elde edilen sonuçlar tablolar halinde düzenlenir ve karara varılır.