ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME Yrd.Doç.Dr. Ümit ÇELEN

Ölçümlerdeki hatanın bir ölçüsüdür. Ölçmenin Standart Hatası (ÖSH): Ölçümlerdeki hatanın bir ölçüsüdür. ÖSH, güvenilirlik katsayısı yükseldikçe küçülür, test puanlarının standart sapması büyüdükçe büyür.

Örnek: Bir öğretmen yaptığı sınavda elde ettiği puanların standart sapmasını 10, güvenilirlik katsayısını da 0.84 olarak hesaplamıştır. Bu ölçmeye ilişkin ÖSH’nı hesaplayınız.

ÖSH sayesinde, bir bireyin gerçek puan sınırları, belirli bir olasılık dahilinde hesaplanabilir. Formüldeki Z, %68 olasılık için 1, %95 için 2, %99 için 3 alınabilir. X ± 1 ÖSH : %68 olasılıkla gerçek puan için güven sınırı X ± 2 ÖSH : %95 olasılıkla gerçek puan için güven sınırı X ± 3 ÖSH : %99 olasılıkla gerçek puan için güven sınırı

Örnek: ÖSH=4 olan bir testten 74 alan öğrencinin puanı %99 olasılıkla hangi sınırlar arasında olabilir?

Örnek: ÖSH=4 olan bir testten 74 alan öğrencinin puanı %95 olasılıkla hangi sınırlar arasında olabilir?

Örnek: ÖSH=4 olan bir testten 74 alan öğrencinin puanı %68 olasılıkla hangi sınırlar arasında olabilir?

%99 olasılıkla gerçek puan için güven sınırı

GEÇERLİLİK Ölçme aracının ölçmeyi amaçladığı özelliği başka özelliklerle karıştırmadan tam ve doğru biçimde ölçmesidir. Ölçme aracının kullanılma amacına hizmet etme derecesidir. Ölçme aracının kullanılma amacı: seçme, güçlü ve zayıf yön belirleme, seviye belirleme, gelişme izleme, kursu değerlendirme vb. Ölçülen özellikten başka özelliklerin ölçme sonuçlarına karışmaması: A dersindeki başarıyı ölçmek amacıyla geliştirilen araç yazı güzelliği, anlatım biçimi ve düzgünlüğü, bilgiyi organize ediş ve sunuş biçimi gibi özellikleri ölçme sonuçlarına karıştırmamalıdır.

Geçerlilik Türleri Korelasyon katsayısı (+/-), 0-1 Kapsam geçerliliği Ölçüt geçerliliği a) Yordama geçerliliği b) Halihazır geçerlilik Yapı geçerliliği Görünüş geçerliliği Korelasyon katsayısı (+/-), 0-1 Geçerliliğin derecesi

100 kazanım, yıl sonu sınavında 20 soru Kapsam Geçerliliği Ölçme aracının, ölçtüğü özelliğe ait evreni yeterli ve dengeli örnekleyen maddelerden oluşması, Her maddenin ölçtüğü düşünülen kazanımı gerçekten ölçmesi 100 kazanım, yıl sonu sınavında 20 soru Belirtke tablosu/test planı

Üniteler (Öğrenme Alt Alanları) Belirtke tablosu/test planı Üniteler (Öğrenme Alt Alanları) Bilişsel Alan Toplam Bilgi Kavrama Uygulama Analiz Sentez Değerlendirme A 9 5 14 B 6 16 C 1 20 D 26 E 3 F 4 15 23 19 10 12 100

Üniteler (Öğrenme Alt Alanları) Belirtke tablosu/test planı Üniteler (Öğrenme Alt Alanları) Bilişsel Alan Toplam Bilgi Kavrama Uygulama Analiz Sentez Değerlendirme A 2 1 - 3 B C 4 D 5 E F 20

Ölçüt Geçerliliği a) Yordama Geçerliliği:. b) Halihazır Geçerlilik: Testten elde edilen puanların o ölçümle ilgili olduğu düşünülen başka bir değişkenle olan ilişkisinin düzeyi a) Yordama Geçerliliği:. b) Halihazır Geçerlilik:

Yordama? a) Yordama Geçerliliği: Okula giriş için yapılan sınav Okuldaki başarı İşe eleman yerleştirilirken yapılan sınav İşteki verim

r = 0.12 Yakup Zeliha Mahmut Leyla Suat Öğrenci Ali Ayşe Ahmet Fatma Okula Giriş Puanları 479.124 475.363 475.322 474.962 474.745 473.994 473.826 . 450.774 450.703 450.016 449.987 449.904 449.159 I. Sınıf Not Ortalaması 2.54 2.95 3.28 1.95 2.56 2.74 2.99 . 2.45 2.29 3.05 2.49 1.85 3.54 Öğrenci Ali Ayşe Ahmet Fatma Mustafa Zehra Mehmet . Yakup Zeliha Mahmut Leyla Suat Sıra (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) . (45) (46) (47) (48) (49) (50) Sıra (12) (8) (3) (42) (13) (10) (7) . (16) (17) (5) (14) (44) (1) r = 0.12

b) Halihazır (hemzaman, zamandaş) Geçerlilik: Bir testle elde edilen puanların, o testin ölçtüğü özelliği ölçen başka bir testle veya o özelliğin ölçütü olabilecek başka bir özellikle olan korelasyonudur.

Sıra (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) . (355) (356) (357) (358) (359) (360) Zeka Testi (Geçerliliği Merak Edilen) 121 115 114 112 109 106 105 . 97 95 94 92 91 88 Zeka Testi (Geçerliliği Bilinen) 118 119 113 112 111 108 110 . 98 97 99 96 95 82 Öğrenci Ali Ayşe Ahmet Fatma Mustafa Zehra Mehmet . Yakup Zeliha Mahmut Leyla Suat Sıra (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) . (355) (356) (357) (358) (359) (360) Sıra (2) (1) (3) (4) (5) (6) (7) . (356) (357) (355) (358) (359) (360) r = 0.89

Yapı Geçerliliği Psikolojik özellikler genellikle saf bir bileşenden oluşmazlar. Örneğin zekâ, sayısal ve sözel zekâ, çok boyutlu zeka Faktör analizi

ZEKÂ SAYISAL ZEKÂ SÖZEL ZEKÂ ZEKÂ TESTİ SAYISAL BÖLÜM 1. 2. 3. 4. 5. ... 50. SÖZEL BÖLÜM 51. 52. 53. 54. 55. … 100.

FAKTÖR ANALİZİ 12 51 10 9 11 52 54 2 4 3 5 53 58 7 6 57 56 61 1 60 8 59 55

Görünüş Geçerliliği Bir ölçme aracının ölçmeyi amaçladığı değişkeni ölçüyor görünüp görünmediğiyle ilgili mantıksal bir karardır. Genellikle ölçme ve alan uzmanlarından alınan görüşlerle belirlenir.

ÖLÇME ARAÇLARINDA BULUNMASI İSTENİLEN ÖZELLİKLER Güvenilirlik Geçerlilik Kullanışlılık

Kullanışlılık Bir testin kullanışlılığı, Geliştirilmesi, Uygulanması, Puanlanmasının Kolay ve ekonomik olması demektir.

2005-51 Yabancı dil muafiyet sınavında kullanılan test için aşağıdakilerden hangisi bir geçerlilik kanıtı olabilir? Testin hatasız puanlanabilmesi Testin çoktan seçmeli maddelerden oluşması Testten alınan puanların ranjının geniş olması Yabancı dili iyi bilenlerin testten yüksek puan alması Testte farklı yapılarda soruların bulunması

2004-62 Aşağıda standart sapması ve güvenilirlik katsayısı verilen testlerden hangisinin standart hatası en küçüktür? Standart Güvenilirlik Sapma Katsayısı 2 0.50 4 0.50 5 0.30 5 0.60 2 0.90

2004-63 Aşağıdakilerden hangisi bir ölçme aracının yordama geçerliğini belirlemeye yönelik bir uygulamadır? Bir ölçme aracından elde edilen aritmetik ortalama ile aynı amaçla hazırlanmış farklı bir ölçme aracından elde edilen aritmetik ortalama arasında anlamlı fark olup olmadığını belirleme Bir grubun belirli bir testten elde ettiği puanlarla, geçerliliği daha önceden belirlenmiş başka bir testten elde ettiği puanlar arasındaki korelasyonu hesaplama Öğrencilerin belirli bir öğretim programı sonundaki başarıları ile bu öğretim programına seçme amacıyla kullanılan ölçme aracından elde ettikleri puanlar arasındaki korelasyonu hesaplama Aynı davranışları ölçtüğü düşünülen iki ölçme aracını aynı gruba aynı koşullarda uygulayıp bu uygulama sonucunda elde edilen puanlar arasındaki korelasyonu hesaplama Bir testi, ölçülmek istenen özelliğe sahip oluş dereceleri farklı iki gruba uygulama ve bu uygulama sonucunda elde edilen puanların gruplar arasındaki farkı yansıtıp yansıtmadığını belirleme

2003-42 Bir başarı testinin “kapsam geçerliliğinin yüksek olduğu” ifadesinden aşağıdaki sonuçların hangisi çıkarılabilir? Tutarlı ve kararlı sonuçlar veren bir testten yararlanıldığı Testteki soruların pek çoğunu öğrencilerin doğru olarak yanıtlayabildikleri Testteki soruların konu alanını iyi bir şekilde örneklediği Testteki soruların güçlük düzeylerinin, gerçekleşmesi beklenen öğrenme düzeylerine uygunluğu Öğrencilerin, testteki soruları yanıtlamaya çalıştıkları